Trump đă trải qua một năm đầy sóng gió và đáng quên nhất khi ông bị xem xét băi nhiệm, Covid-19, thất bại bầu cử "nhấn ch́m" ông chủ Nhà Trắng.
Năm 2020 đă bắt đầu bằng việc Tổng thống Donald Trump vướng vào quá tŕnh xem xét băi nhiệm kéo dài cả tháng, trong đó tập trung xem xét chiến dịch gây áp lực của ông với tổng thống Ukraine để điều tra cha con cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden, đối thủ chạy đua vào Nhà Trắng.
Đến giờ nh́n lại đây có lẽ vẫn là khoảng thời gian dễ dàng với Trump trong năm nay. Bởi sự nổi lên của Biden sau các ṿng bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ và Covid-19, đại dịch khiến gần 300.000 người Mỹ tử vong, mới là phần khó khăn nhất đối với Trump trong năm nay, khi ông theo đuổi giấc mơ tái tranh cử.
Khoảnh khắc Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (áo trắng) xé bản sao Thông điệp Liên bang tại Đồi Capitol tối 4/2. Ảnh: NYTimes.
Được Thượng viện Mỹ do phe Cộng ḥa kiểm soát đảm bảo tha bổng, Tổng thống Trump dùng chính Thông điệp Liên bang để tuyên bố về nhiệm kỳ hai. Khoảnh khắc đáng nhớ nhất tối 4/2 là khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi xé bản sao Thông điệp Liên bang ngay sau bài phát biểu của Trump. Trong khi đó, những lời cổ vũ "bốn năm nữa" dành cho Trump của các nhà lập pháp Cộng ḥa càng cho thấy rơ cảnh tượng chia rẽ rơ rệt giữa hai đảng.
Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ dẫn đầu mở cuộc điều tra xem xét băi nhiệm Trump hồi tháng 9/2019 và chuyển hai điều khoản xem xét băi nhiệm Trump lên Thượng viện hồi tháng một. Kết quả Thượng viện tha bổng Trump là điều dễ đoán v́ 53 trong số 100 thượng nghị sĩ là đảng viên Cộng ḥa và Trump sẽ chỉ bị phế truất nếu 2/3 thượng nghị sĩ bỏ phiếu chống lại ông.
Sau đó, Tổng thống Trump đă trở lại chiến dịch vận động tranh cử và thường xuyên tới thăm các bang nơi phe Dân chủ tổ chức các cuộc tranh cử sơ bộ.
Khó khăn của việc xem xét băi nhiệm lắng xuống cũng là lúc Trump phải đối mặt với làn sóng Covid-19 tấn công nước Mỹ. Trump hồi tháng 2 từng đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của nCoV, virus khởi phát từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc từ hồi tháng 12/2019. Trong bài phát biểu từ Pḥng Bầu dục hồi tháng 3, ông đă rất khó khăn để thừa nhận đại dịch ngày càng nghiêm trọng, dù vẫn phủ nhận nó là mối đe dọa cho tương lai đất nước. Trump khi đó mô tả nCov là "virus nước ngoài", khi đổ lỗi cho Trung Quốc và châu Âu làm bùng phát đại dịch.
Các buổi họp báo của nhóm chuyên trách chống Covid-19 ban đầu cho Phó tổng thống Mike Pence chủ tŕ. Nhưng Tổng thống Trump đă nhanh chóng "chiếm sóng", biến chúng thành các buổi tranh luận bảo vệ cách ứng phó với đại dịch của ông. Ông đă được thuyết phục dừng các buổi họp báo sau khi chứng kiến tỷ lệ ủng hộ sụt giảm trong các cuộc khảo sát dư luận, nhưng việc dừng này chỉ là tạm thời.
Hồi tháng 4, Trump đăng bài trên Twitter với nội dung "giải phóng Michigan!", "giải phóng Minnesota!", nhằm khuyến khích người ủng hộ biểu t́nh phản đối các thống đốc Dân chủ áp các hạn chế pḥng dịch. Lời kêu gọi của Trump càng khiến t́nh trạng chia rẽ đảng phái trong phản ứng chống dịch của Mỹ thêm sâu sắc.
Tổng thống Trump cầm cuốn kinh thánh chụp ảnh tại một nhà thờ gần Nhà Trắng hôm 1/6. Ảnh: NYTimes.
Sau khi George Floyd, người đàn ông da màu chết v́ bị cảnh sát Minneapolis gh́ gáy gần 9 phút, làn sóng biểu t́nh chống biệt chủng tộc lan khắp nước Mỹ. Cảnh sát đă dùng hơi cay và đạn cao su để dẹp người biểu t́nh ôn ḥa ở Công viên Lafayette, đối diện Nhà Trắng, để Trump có thể chụp ảnh ở nhà thờ gần đó.
Chiến dịch tranh cử của Trump đă thổi phồng sự kiện vận động tranh cử ở Tulsa, bang Oklahoma hồi tháng 6. Dù chiến dịch tuyên bố rằng gần một triệu người đă đăng kư tham gia, Tổng thống Trump đă phải phát biểu trước một hội trường với nhiều khu vực khán đài gần như trống trơn. Đây là một dấu hiệu cho thấy ngay cả những người ủng hộ Trump cũng sợ Covid-19, bất chấp ông nỗ lực hạ thấp mối đe dọa của nó.
Khi có bài phát biểu tại núi Rushmore ngay trước ngày quốc khánh 4/7, Tổng thống Trump đă khơi mào cuộc chiến văn hóa khi cáo buộc người biểu t́nh Mỹ đang thực hiện "chiến dịch tàn nhẫn nhằm xóa sạch lịch sử đất nước".
Dù Trump liên tục khẳng định "nCoV sẽ biến mất", nhiều bang ở Mỹ đang chứng kiến ca nhiễm mới tăng mạnh trở lại. Mỹ ngày 3/7 ghi nhận thêm hơn 51.000 ca nhiễm nCoV trong 24h, mức kỷ lục từ khi dịch bùng phát. Covid-19 bùng phát trở lại khiến nhiều bang phải dừng kế hoạch mở cửa nền kinh tế và siết chặt thêm nhiều biện pháp hạn chế.
Điều này khiến chỉ trích về cách đối phó với đại dịch của Trump ngày càng tăng. Kết quả nhiều cuộc khảo sát về bầu cử thời điểm đó cũng bất lợi với Trump, khi ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden đang "thắng thế" ở một số bang chiến địa.
Sau hai lần đổi địa điểm tổ chức Đại hội Toàn quốc đảng Cộng ḥa (RNC), Tổng thống Trump hồi tháng 8 cuối cùng quyết định đọc bài phát biểu tái tranh cử ở băi cỏ phía nam Nhà Trắng.
Chiến dịch tranh cử của Trump khẳng định việc tổ chức sự kiện chính trị hàng đầu trên khu vực tài sản của chính phủ không vi phạm Đạo luật Hatch. Nhưng sự kiện này tượng trưng cho sự phá bỏ cuối cùng ranh giới giữa việc điều hành đất nước và vận động tranh cử mà Tổng thống Trump đă làm xói ṃn trong nhiều năm qua, theo Annie Karni, biên tập viên của NYTimes.
Một ngày sau khi Thẩm phán Ṭa án Tối cao Ruth Bader Ginsburg qua đời hồi tháng 9, Trump và Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lănh đạo phe đa số Thượng viện, đă liên lạc với Thẩm phán Amy Coney Barrett về việc đề cử bà vào vị trí trống trong Ṭa án Tối cao. Hai ngày sau, họ thông báo đề cử bà.
Tổng thống Trump đă chủ tŕ một buổi lễ công bố đề cử chính thức tại Nhà Trắng vào cuối tuần sau đó với sự tham dự của Thẩm phán Barrett, gia đ́nh và các nhà lập pháp Cộng ḥa. Rất ít người tham dự đeo khẩu trang và quy định giăn cách xă hội ngăn đại dịch cũng không được duy tŕ.
Tổng thống Trump (trái) và Joe Biden trong cuộc tranh luận đầu tiên ở Cleveland, bang Ohio hôm 29/9. Ảnh: NYTimes.
Trong cuộc tranh luận đầu tiên với Biden hồi cuối tháng 9, Trump đă liên tục ngắt lời Biden gần như mỗi khi ứng viên Dân chủ lên tiếng. Cuộc tranh luận đă bị chỉ trích như "nỗi ô nhục", "hỗn loạn ở Cleveland", "tai nạn tàu hỏa", gây ảnh hưởng xấu tới Trump trong các cuộc khảo sát dư luận sau đó.
Chưa đầy 48 tiếng sau cuộc tranh luận này, Trump đăng bài Twitter rằng ông và Đệ nhất phu nhân Melania dương tính với nCoV. Ông đă được đưa tới Trung tâm Quân y Quốc gia Walter Reed ở Maryland, được điều trị trong ba ngày trước khi trở về Nhà Trắng tối 5/10. Bác sĩ Nhà Trắng Sean P. Conley khi đó đă khiến dư luận khó hiểu với những cập nhật về sức khỏe của Tổng thống Mỹ.
Khi trở lại Nhà Trắng, Trump tiếp tục gửi đi thông điệp "đừng sợ nCoV" tới người dân Mỹ. "Đừng sợ nó. Các bạn sẽ đánh bại nó", Trump nói và nhấn mạnh thêm rằng ông cảm thấy "khỏe hơn so với 20 năm trước".
Giới chuyên gia y tế chỉ trích thông điệp của Tổng thống là "nguy hiểm" v́ nó khuyến khích những người ủng hộ ông bỏ qua các khuyến nghị cơ bản để giữ an toàn cho bản thân.
Tổng thống Trump tại Nhà Trắng tối 5/10 sau khi rời Trung tâm Quân y Quốc gia Walter Reed. Ảnh: NYTimes.
Trump đă trở lại chiến dịch vận động tranh cử sau khi phục hồi. Trong những tuần cuối cuộc đua, bất chấp số lượng ca nhiễm tăng vọt trên cả nước, thông điệp hàng đầu của Trump gửi tới người ủng hộ là tin tưởng rằng thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch đă qua.
Các cố vấn của Trump đă thuyết phục ông tiết chế bản thân trong các cuộc tranh luận tổng thống c̣n lại. Dù đă có phần thể hiện tốt hơn, Trump dường như không thể làm được nhiều để thay đổi quỹ đạo cuộc đua hay đưa trọng tâm tranh luận ra khỏi vấn đề xử lư đại dịch của ông.
8 ngày trước bầu cử, Trump đă giành được xác nhận cho đề cử thẩm phán Ṭa án Tối cao thứ 3 của ông. Tổng thống Mỹ đă nhanh chóng tổ chức buổi lễ thông báo tại Nhà Trắng.
Tổng thống Trump đă hoạt động "hết công suất" trong những ngày cuối cùng của chiến dịch vận động tranh cử. Điểm dừng chân cuối cùng trong chiến dịch là Michigan, giống như lịch tŕnh 4 năm trước. Tuy nhiên, tỷ lệ ủng hộ Trump ngày càng giảm trong các cuộc khảo sát dư luận khiến không ít đồng minh và người ủng hộ cảm thấy lo lắng. Lo lắng của họ đă thành sự thật.
Tổng thống Trump tại Pḥng Bầu dục Nhà Trắng hôm 3/12. Ảnh: NYTimes.
Thất bại trước Joe Biden và cuộc chiến pháp lư về kết quả bầu cử chưa có dấu hiệu kết thúc đang dần khép lại một năm "muốn quên" của Trump. Bề ngoài, Tổng thống Mỹ vẫn công khai cáo buộc bầu cử gian lận và tuyên bố không nhượng bộ. Nhưng ông dường như đă nhiều lần ngầm nhận thua.
"Tổng thống Trump ngày càng hết lựa chọn và mỗi tuần trôi qua, ông ấy bắt đầu nói nhiều hơn như thể biết ḿnh đă thất bại", Amber Phillips, nhà phân tích của Washington Post, từng nhận định.
VietBF sưu tầm