Điều gì xảy ra sau khi các lực lượng sơ tán của Mỹ rời khỏi Afghanistan?

[Cupcake01]

Sau khi lực lượng sơ tán của chính quyền Tổng thống Biden rời đi, hàng loạt câu hỏi được đặt ra về số phận những người ở lại, các hoạt động cứu trợ nhân đạo cũng như quan hệ giữa Mỹ và Taliban.

Tống thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 4 đã thông báo kế hoạch rút 2.500 binh lính Mỹ vẫn ở Afghanistan sau cuộc chiến kéo dài 2 thập kỷ nhưng sau đó đã buộc phải đưa thêm binh lính quay trở lại để sơ tán công dân Mỹ và những người làm việc cho Mỹ có thể gặp nguy hiểm khi chính quyền Afghanistan được Mỹ hậu thuẫn đã sụp đổ.


Hoạt động sơ tán ở Sân bay Quốc tế Hamid Karzai. Ảnh: Reuters

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Các quan chức Mỹ cho biết việc rút quân không chậm trễ sau ngày 27/8 và phải được hoàn tất vào 31/8. Quân đội ở sân bay Kabul gồm lực lượng thủy quân lục chiến và binh chủng nhảy dù. Dù vậy, do phải rút quân và sơ tán các trang thiết bị, tốc độ sơ tán của Mỹ và đồng minh, với khoảng 20.000 người/ngày như hiện nay, không thể tránh khỏi chậm trễ.

Từ 14/8, hơn 70.000 người, trong đó bao gồm các công dân Mỹ, quân nhân NATO và người dân Afghanistan gặp rủi ro, đã được sơ tán khỏi Kabul, Tổng thống Biden cho biết ngày 24/8. Nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định, Mỹ sẽ sơ tán bất kỳ công dân Mỹ nào muốn rời khỏi Afghanistan và các quan chức cho biết họ sẽ sơ tán những người dân Afghanistan gặp rủi ro nhiều nhất có thể.

Theo người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby, Bộ Quốc phòng có khả năng đưa tất cả người dân Mỹ muốn rời khỏi Afghanistan vào hạn chót 31/8. Trong khi đó, các nhà chức trách Mỹ cho hay, 4.000 công dân Mỹ đã được sơ tán cho tới nay, nhưng họ vẫn chưa biết có bao nhiêu người vẫn ở Afghanistan bởi không phải tất cả đều đăng ký với Đại sứ quán Mỹ.

Lầu Năm Góc cũng cam kết sẽ sơ tán khoảng 500 binh lính Afghanistan đã giúp hỗ trợ bảo vệ sân bay Kabul.

Bất chấp tốc độ sơ tán hiện nay, với hàng chục máy bay vận tải từ Mỹ và các nước khác, hàng nghìn người dân Afghanistan, những người mà các nhà chức trách và các nhóm hoạt động xã hội cho rằng họ sẽ đối mặt với sự trả thù của Taliban, sẽ không thể rời đi vào hạn chót của ông Biden.

Những người ở lại

Hiệp hội Association of Wartime Allies, tạm dịch là Hiệp hội Các đồng minh Thời chiến ước tính, 250.000 người dân Afghanistan, trong đó có các phiên dịch viên, tài xế và các nhân viên khác từng hỗ trợ cho Mỹ cần được sơ tán nhưng hiện chỉ có 62.000 đã rời đi kể từ tháng 7.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, mục đích của việc sơ tán là nhằm giúp những người dân Afghanistan gặp rủi ro có thể rời đi sau khi Mỹ rút quân và Washington sẽ gây sức ép với Taliban để đảm bảo họ có thể làm vậy.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cũng cho biết, mục tiêu trên sẽ chưa dừng lại cho tới khi các cam kết với những người dân Afghanistan gặp rủi ro được hoàn thành.

"Chúng tôi sẽ yêu cầu Taliban phải đảm bảo rằng những người muốn rời đi sau khi Mỹ rút quân sẽ có cơ hội để làm điều đó".

Công nhận Taliban?

Một trong những câu hỏi lớn nhất mà chính quyền Tổng thống Biden cùng các đồng minh phải đối mặt là liệu có công nhận chính phủ mà Taliban thành lập hay không.

Điều này sẽ dẫn đến những hệ lụy quan trọng, trong đó có việc liệu Taliban có tiếp cận được nguồn hỗ trợ nước ngoài như các chính phủ Afghanistan trước đó hay không.

Một thỏa thuận năm 2020 được ký kết bởi chính quyền cựu Tổng thống Trump đã khẳng định rằng Taliban "không được Mỹ công nhận như một nhà nước", song có một số dấu hiệu cho thấy Washington sẽ phải trao đổi với lực lượng này về một số vấn đề, trong đó có vấn đề chống khủng bố.

Giám đốc CIA William Burns đã gặp lãnh đạo Taliban Abdul Ghani Baradar ở Kabul ngày 23/8 trong cuộc gặp chính thức cấp cao nhất kể từ khi lực lượng này chiếm được Kabul ngày 15/8.

Các nhà chức trách Mỹ cho biết Taliban phản đối các nhóm Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), trong khi các nhà ngoại giao Mỹ và các chỉ huy đã liên lạc với các lãnh đạo Taliban trong suốt quá trình sơ tán.

Khủng hoảng nhân đạo ở Afghanistan

Mỹ, các đồng minh và Liên Hợp Quốc sẽ phải quyết định sẽ giải quyết thảm họa nhân đạo đang phủ bóng lên Afghanistan như thế nào.

Liên Hợp Quốc cho biết, hơn 18 triệu người, tức là hơn một nửa dân số Afghanistan, cần cứu trợ và một nửa trẻ em Afghanistan dưới 5 tuổi đang trải qua tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng giữa đợt hạn hán thứ hai trong 4 năm.

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết tổ chức này chỉ có đủ nguồn cung tại Afghanistan kéo dài trong 1 tuần sau khi các chuyến hàng bị chặn lại do các lệnh hạn chế ở sân bay Kabul, đồng thời bày tỏ lo ngại tình hình ở quốc gia Tây Nam Á này có thể khiến số ca mắc Covid-19 gia tăng.

Taliban khẳng định Liên Hợp Quốc có thể theo đuổi các chương trình nhân đạo song tổ chức thế giới này nhấn mạnh sự đảm bảo quyền của phụ nữ cũng như việc tiếp cận tới tất cả người dân ở Afghanistan.

VietBF @ Sưu tầm