Pháp đã triệu hồi các đại sứ của nước này tại Mỹ và Australia nhằm phản ứng trước các thỏa thuận trong khuôn khổ liên minh AUKUS gây bất lợi cho Paris.
Hôm thứ Sáu (17/9), Pháp đã triệu hồi các đại sứ của nước này tại Mỹ và Australia để phản đối thỏa thuận tàu ngầm hạt nhân của chính quyền tổng thống Mỹ Joe Biden khiến cho thương vụ mua bán tàu ngầm hạt nhân Pháp-Australia đổ bể, mà không hề hỏi ý kiến trước các quan chức nước này.
Pháp triệu hồi đại sứ tại Mỹ và Australia
Ông Le Drian cho biết đã triệu hồi các đại sứ “để tham vấn” theo yêu cầu của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và cho biết động thái này cho thấy “mức độ nghiêm trọng đặc biệt của các thông báo được đưa ra vào ngày 15/9 giữa Australia và Mỹ”.
Ông Le Drian nói thêm rằng thỏa thuận mới giữa Mỹ và Australia là "hành vi không thể chấp nhận được giữa các đồng minh và đối tác, mà hậu quả của nó ảnh hưởng trực tiếp đến tầm nhìn của Pháp về các liên minh, quan hệ đối tác và tầm quan trọng của Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đối với Châu Âu".
Tổng thống Macron đã không bình luận công khai kể từ khi chính quyền Biden tuyên bố liên minh chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương với Australia và Anh (AUKUS), khiến cho thương vụ đóng tàu ngầm điện diesel trị giá gần 100 tỷ USD của Pháp bị đổ bể.
Hiệp ước 3 nước này nhằm gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới Trung Quốc rằng liên minh Anh-Mỹ sẽ giúp Australia chống lại tham vọng kinh tế và quân sự của Bắc Kinh ở Vành đai Thái Bình Dương. Đây cũng được coi là một động thái "xốc lại" mối quan hệ Mỹ-Australia, sau khi tổng thống Biden đã không liên lạc được với thủ tướng Australia Scott Morrison trước thông báo rút quân Mỹ khỏi Afghanistan hồi tháng 4 và từ chối liên lạc trong cuộc di tản hỗn loạn kết thúc hồi tháng trước.
Ngoại trưởng Pháp Jean- Yves Le Drian tuyên bố hiệp ước hạt nhân giữa Mỹ và Australia là "một hành động không thể chấp nhận được"
Tuy nhiên, hiệp ước này cũng đã gây ra sự vi phạm nghiêm trọng nhất trong quan hệ Pháp-Mỹ kể từ khi các Tổng thống George W. Bush và Jacques Chirac bất đồng với nhau trong những năm 2000 về khả năng phát động cuộc chiến của Mỹ tại Iraq.
Paris đã bày tỏ rõ sự không hài lòng với liên minh mới - thậm chí hủy bỏ buổi dạ tiệc ngày 17/9 (giờ địa phương) theo lịch trình do đại sứ quán nước này ở Washington tổ chức.
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby ngày 17 nói rằng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hội đàm với người đồng cấp Pháp, Bộ trưởng Lực lượng Vũ trang Florence Parly trước thông báo của Le Drian.
“Tất nhiên, tôi sẽ không nói cụ thể phản ứng của phía Pháp, nhưng rõ ràng từ cuộc thảo luận rằng vẫn còn nhiều việc phải làm về mối quan hệ quốc phòng của chúng tôi với Pháp,” ông Kirby thừa nhận.
Khủng hoảng ngoại giao Mỹ-Pháp-Australia
Một nhà ngoại giao hàng đầu của Pháp nói với hãng tin AP rằng hiệp ước này đã gây ra một "cuộc khủng hoảng" trong quan hệ giữa Washington và Paris, trong khi ngoại trưởng Le Drian chia sẻ với tờ France Info hôm 16/9 rằng hiệp ước này là "một cú đâm sau lưng".
"Quyết định chóng vánh, đơn phương và không thể đoán trước này gợi nhớ cho tôi rất nhiều về những gì cựu tổng thống Donald Trump đã từng làm," ông Le Drian nói với tạp chí này. "Tôi tức giận và cay đắng. Điều này không nên diễn ra giữa các đồng minh".
Nhà ngoại giao Pháp nói với hãng tin AP rằng tổng thống Macron đã nhận được thư từ Thủ tướng Morrison hôm thứ 15/9 về việc hủy bỏ thỏa thuận mua tàu ngầm với Pháp. Paris sau đó quyết định liên hệ với phía Mỹ “để hỏi xem chuyện gì đang xảy ra”, nhà ngoại giao cho biết, đồng thời cho biết thêm rằng các cuộc thảo luận với Washington diễn ra chỉ 2-3 tiếng trước khi người đứng đầu Nhà Trắng đưa ra tuyên bố công khai.
Mỹ đã cố gắng làm dịu tình hình khi Ngoại trưởng Antony Blinken nói với các phóng viên rằng “chúng tôi hoan nghênh các nước Châu Âu đóng một vai trò quan trọng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.”
“Cụ thể, Pháp là một đối tác quan trọng trong vấn đề này và rất nhiều vấn đề khác, trải dài qua nhiều thế hệ và chúng tôi muốn tìm mọi cơ hội để làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác xuyên Đại Tây Dương của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và trên toàn thế giới,” ông Blinken tuyên bố tại một cuộc họp chung với Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và hai người đồng cấp Australia.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Pháp chia sẻ với hãng tin AP cho biết ông Le Drian đã nêu ra vấn đề về thỏa thuận tàu ngầm Australia trong chuyến thăm của ngoại trưởng Blinken tới Paris vào tháng 6 vừa qua và nhấn mạnh với phía Mỹ rằng đây "là một thành tố rất quan trọng và then chốt trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của chúng tôi".
Hơn nữa, thủ tướng Australia Morrison đã gặp tổng thống Macron ở Paris vài ngày trước khi ngoại trưởng Blinken tới và chưa từng đề cập việc Canberra quan tâm đến tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki ngày 16/9 nói với các phóng viên rằng bà “tất nhiên Mỹ sẽ để cho Australia” giải thích lý do tại sao nước này lại rút khỏi thỏa thuận với Pháp.
“Từ phía Mỹ, chúng tôi không coi hiệp ước này là sự chia rẽ trong khu vực,” bà nói. “Chúng tôi coi đây là… vấn đề an ninh mà chúng tôi muốn cùng nhau giải quyết.”
Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Emily Horne cho biết trong một tuyên bố tối thứ Sáu 17/9 rằng Washington vẫn "giữ liên hệ chặt chẽ với các đối tác Pháp" về quyết định triệu hồi đại sứ tại Mỹ Pierre Etienne.
“Chúng tôi hiểu quan điểm của phía Pháp và tiếp tục tham vấn trong những ngày tới để giải quyết những khác biệt giữa hai nước, như cách hai nước đã từng làm ở những vấn đề khác trong suốt quá trình tồn tại của liên minh lâu đời” bà Horne nói.
“Pháp là đồng minh lâu đời nhất và một trong những đối tác thân cận nhất của Mỹ, và trong nhiều năm qua, hai nước đã chia sẻ các giá trị dân chủ chung và cam kết hợp tác cùng nhau để giải quyết các thách thức toàn cầu”.
VietBF @ Sưu tầm
