Diwali là lễ hội lớn nhất năm của Ấn Độ, thu hút hàng ngh́n người tụ tập cầu nguyện, xem pháo hoa, đặt ra nguy cơ làm lây lan virus.
Khi làn sóng Covid-19 thứ hai tấn công Ấn Độ hồi mùa xuân, hầu hết bệnh viện chật cứng bệnh nhân và những ḷ hỏa táng lâm vào t́nh trạng quá tải dù hoạt động hết công suất.
Giờ đây, Ấn Độ đang kỷ niệm một trong những ngày lễ quan trọng nhất, Diwali, lễ hội ánh sáng. Giới chuyên gia lo sợ một đợt "sóng thần" Covid-19 khác sẽ bùng lên khi hàng triệu người tụ tập ăn mừng.
Người dân tập trung xem tŕnh diễn laser và pháo hoa bên bờ sông Sarayu vào đêm trước lễ hội ánh sáng Diwali tối 3/11. Ảnh: AFP.
"Chúng ta đang mất cảnh giác với lễ hội Diwali", tiến sĩ Thekkekara Jacob John, cựu trưởng khoa virus học lâm sàng tại trường Đại học Y Công giáo ở bang Tamil Nadu, miền nam Ấn Độ, cho biết. "Bất chấp cảnh báo từ chính phủ và các chuyên gia y tế, mọi người vẫn nghĩ virus đă biến mất. Thực tế không phải vậy".
Diwali bắt đầu từ hôm 4/11 vào kéo dài trong 5 ngày. Hiện chưa có dữ liệu về tác động của những lễ hội đối với nỗ lực chống dịch, tuy nhiên, các nhà dịch tễ học cho rằng nguy cơ là rất lớn.
Nhiều người đă tập trung tại các khu chợ, nơi những biện pháp giăn cách không được đảm bảo. Hàng trăm ngh́n người tản đi khắp đất nước trong tuần này để ăn mừng kỳ lễ với gia đ́nh.
"Đối với lễ Diwali này, dân chúng gần như quên rằng virus vẫn c̣n đó và đang tiếp tục giết mọi người", tiến sĩ Prakash Singh, nhà virus học ở thủ đô New Delhi, nói.
Lễ hội năm ngoái không được tổ chức rầm rộ với những buổi tụ tập cầu nguyện hay bắn pháo hoa thường thấy. Chính quyền khi đó triển khai lực lượng cảnh sát tại các khu dân cư để hạn chế tụ tập đông người. Hàng trăm người ở New Delhi đă bị phạt v́ vi phạm quy định pḥng dịch.
Trước kỳ lễ năm nay, giới chức y tế ở Ấn Độ cảnh báo nguy cơ bùng phát đợt lây nhiễm thứ ba, dù đợt thứ hai đến nay mới chỉ chững lại. Theo họ, tâm lư chủ quan, lơ là cảnh giác, kết hợp với các lễ hội, có thể cản trở cuộc chiến chống dịch.
Trong sóng Covid-19 hồi mùa xuân, Ấn Độ đă trải qua một trong những đợt bùng phát dịch tồi tệ nhất thế giới, chạm đỉnh vào đầu tháng 5 với hơn 400.000 ca nhiễm và 4.500 trường hợp tử vong mỗi ngày.
Nhưng khi chiến dịch tiêm vaccine được cải thiện sau những hỗn loạn và chậm trễ ban đầu, số ca nhiễm của Ấn Độ bắt đầu giảm mạnh. Theo số liệu từ chính phủ, hơn 3/4 dân số trưởng thành của đất nước đă tiêm ít nhất một mũi vaccine. Chính quyền Thủ tướng Narendra Modi gần đây đă dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu vaccine kéo dài 8 tháng qua.
Các quan chức chính phủ cho biết hơn 680.000 người đă khởi hành từ các sân bay trên khắp đất nước hồi đầu tuần, trước thềm lễ hội. Trong thời gian phong tỏa nghiêm ngặt từ cuối tháng 3 đến cuối tháng 5 năm ngoái, hầu hết số ca Covid-19 của Ấn Độ đều tập trung ở những khu vực thành thị. Nhưng khi hạn chế đi lại giữa các bang được nới lỏng, nhiều người di chuyển từ thành phố về vùng nông thôn, mang theo virus. Đây cũng là điều mà các chuyên gia lo ngại có thể xảy ra trong dịp lễ Diwali này.
Lễ hội ánh sáng khiến New Delhi hôm 5/11 ch́m trong khói mù với chất lượng không khí cực xấu. Bất chấp lệnh cấm, người dân thủ đô của Ấn Độ vẫn thi nhau đốt pháo hoa ăn mừng vào tối trước đó.
Amit Tandon, doanh nhân ở thành phố Chandigarh, phía bắc Ấn Độ, có vợ đă qua đời trong đợt bùng phát Covid-19 thứ hai hồi tháng 4. Tandon cho hay anh cảm thấy rất đau ḷng trước cảnh mọi người thoải mái ăn mừng ngày lễ và phớt lờ những quy định pḥng dịch.
"Khi tôi nh́n thấy mọi người chen chúc, ḥa lẫn vào nhau, không đeo khẩu trang và đốt pháo, máu tôi sôi lên", anh nói. "Chỉ những ai mất người thân mới hiểu căn bệnh này có thể hủy hoại gia đ́nh và cuộc sống như thế nào".
