Mỹ vội ra ngay cảnh báo khi Trung Quốc "lân la" một quốc gia Trung Phi

[pizza]

Trung Quốc "lân la" một quốc gia Trung Phi, Mỹ vội cảnh báo: Mối đe dọa lớn nhất. THeo tình báo Mỹ, Trung Quốc đang lên kế hoạch thiết lập căn cứ quân sự đầu tiên của nước này ở khu vực Đại Tây Dương.

Cụ thể, theo tình báo Mỹ, Trung Quốc đang thiết lập căn cứ quân sự ở quốc gia Trung Phi Guinea Xích Đạo.

MỐI ĐE DỌA LỚN NHẤT TỪ TRUNG QUỐC
Dù không công bố chi tiết các nội dung trong báo cáo, các quan chức Mỹ cho rằng khả năng các tàu chiến Trung Quốc có thể tiếp đạn dược và sửa chữa ở khu vực đối diện với khu vực duyên hải phía Đông nước Mỹ là mối đe doạ mà Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đang cân nhắc.

Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jon Finer đã đến thăm Guinea Xích đạo vào tháng 10 với nhiệm vụ nhằm thuyết phục Tổng thống Teodoro Obiang Nguema Mbasogo cùng các quan chức khước từ đề xuất của Trung Quốc.

"Như một phần trong chính sách của chúng tôi nhằm giải quyết các vấn đề an ninh biển, chúng tôi đã nêu rõ quan điểm với Guinea Xích Đạo rằng những bước đi sắp tới của Trung Quốc tại đây có thể làm gia tăng lo ngại về an ninh quốc gia", một quan chức trong chính quyền Biden nói.

Sự cạnh tranh giữa các cường quốc liên quan đến một quốc gia hiếm khi nhận được sự chú ý của dư luận, cho thấy căng thẳng gia tăng giữa Washington và Bắc Kinh. Trong suốt thời gian qua, hai nước liên tiếp có các tranh cãi liên quan đến vấn đề Đài Loan, Trung Quốc thử nghiệm tên lửa siêu thanh, nguồn gốc của đại dịch hay các vấn đề khác.

Trên bình diện thế giới, Mỹ đang nỗ lực nhằm nhăn cản Trung Quốc gia tăng tầm ảnh hưởng quân sự thông qua các căn cứ ở nước ngoài, từ Campuchia cho tới UAE.

Tại Guinea Xích đạo, người Trung Quốc có vẻ như đang để mắt đến Bata, thành phố hiện đã có một cảng thương mại nước sâu do Trung Quốc xây dựng, cũng như tuyến đường cao tốc nối thành phố tới Gabon và các khu vực ở Trung Phi.

"Mối đe doạ lớn nhất" từ Trung Quốc sẽ là "một căn cứ hải quân hữu dụng cho các mục đích quân sự ở duyên hải Đại Tây dương của châu Phi", tướng Stephen Townsen, chỉ huy trưởng lực lượng Mỹ tại châu Phi, giải trình trước Thượng viện vào tháng 4 vừa qua. "Việc hữu dụng mà tôi nêu có nghĩa nhiều hơn việc tiếp nhiên liệu hay lương thực. Tôi muốn nói tới việc một khu vực mà họ có thể tiếp vũ khí đạn dược hay sửa chữa tàu thuyền".

Guine Xích đạo, vốn là thuộc địa cũ của Tây Ban Nha với dân số khoảng 1,4 triệu người, giành được độc lập vào 1968. Với thủ đô Malabo trên đảo Bioko, trong đó Bata là thành phố lớn nhất, nằm giữa Gabon và Cameron.

Ông Obiang đã giữ vị trí Tổng thống kể từ 1979. Việc phát hiện một lượng lớn khí và dầu mỏ dự trữ ngoài khơi vào năm 1996 đã giúp gia đình của nhà lãnh đạo này có được cuộc sống xa hoa, một báo cáo điều tra của Thượng viện Mỹ chỉ ra.

MỸ VÀO CUỘC TỪ THỜI CHÍNH QUYỀN TRUMP
Tình báo Mỹ bắt đầu thu thập thông tin về kế hoạch quân sự của Trung Quốc tại Guinea Xích đạo từ 2019. Trong những ngày cuối của chính quyền Tổng thống Trump, một quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc đã đến thăm quốc gia này, nhưng các cuộc gặp này đã khiến Obiangs cảm thấy mù mờ về sự nghiêm túc của Mỹ trước các kế hoạch quân sự của Trung Quốc.

Chính quyền Biden sau đó đã đưa ra một thông điệp rõ ràng hơn: Sẽ là thiếu cân nhắc nếu Guinea Xích đạo tự đặt mình trong tuyến đầu của cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung.

Cùng với đó, Washington đã đưa ra các bước đi nhằm cải thiện quan hệ song phương. Tháng 3, Mỹ đề xuất hỗ trợ sau vụ tai nạn nổ kho đạn ở căn cứ quân sự gần Bata khiến ít nhất 100 người thiệt mạng.

Trong cùng tháng, quân đội Guinea Xích đạo đã tham gia cuộc tập trận hải quân do Mỹ đứng đầu ở Vịnh Guinea. Tháng 8, một tàu hải quân Mỹ đã đến thăm cảng Bata, tại đây vị thuyền trưởng đã mời các quan chức địa phương và lính hải quân thị sát một cuộc tập trận bắn đạn thật.

Có lẽ Nhà Trắng không rõ liệu các bước đi ngoại giao này có thể khiến Guinea Xích đạo xích lại gần hơn, nhưng tin rằng sự quan tâm mang tính lâu dài sẽ giúp giảm tầm ảnh hưởng của Trung Quốc tại đây.

Cùng với đó, Mỹ muốn gửi đi thông điệp rằng Washington không yêu cầu Guinea Xích đạo từ bỏ mối quan hệ với Trung Quốc, mà duy trì ở mức không đe doạ các lợi ích của Mỹ.

"Mỹ lo rằng việc Trung Quốc thiết lập căn cứ hải quân ở Guinea Xích đạo sẽ giúp họ tạo ra sự hiện diện chắc chắn ở Đại Tây dương", tướng Andrew Rohling, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Mỹ ở khu vực Nam Châu Âu – Châu Phi, nói trong cuộc phỏng vấn vào tháng 6.

Sau chuyến thăm của Finer, Obiang Mangue, con trai Tổng thống và chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Guinea Xích đạo, công bố Nhà Trắng đã chỉ định ông là "người giữ vai trò quan trọng số 1 trong mối quan hệ hai nước".

Mangue đã đăng lên Twitter đoạn video cảm ơn món quà từ phái đoàn của Finer, một chiếc đĩa bằng bạc chạm khắc huy hiện của Tổng thống Mỹ. Vài ngày sau, Mangue và Đại biện Lâm thời Đại sứ quán Mỹ ở Malabo đã thảo luận các đề xuất được nêu trong chuyến thăm của Finer.

Tuy nhiên sau đó, Tổng thống Obiang đã có cuộc đàm thoại với Chủ tịch Tập Cận Bình, Bắc Kinh đã ra thông báo nhấn mạnh "Guinea Xích đạo luôn coi Trung Quốc là đối tác chiến lược quan trọng nhất".

Bắc Kinh lần đầu tiên thiết lập căn cứ quân sự ở nước ngoài vào năm 2017 tại Djibouti, một thuộc địa cũ của Pháp ở eo biển Bab-el-Mandeb, vị trí chiến lược hình cổ chai mà các tàu bè phải đi qua khi muốn thông qua kênh đào Suez. Theo thông tin của Mỹ, cơ sở của Trung Quốc tại dây có thể tiếp nhận tàu hàng không mẫu hạm hoặc các tàu ngầm hạt nhân.

Đáng chú ý, căn cứ này chỉ cách khoảng 10km căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở châu Phi, Camp Lemonnier, nơi đồn trú của 4.500 lính Mỹ.

"Trung Quốc không chỉ xây dựng một căn cứ quân sự như Mỹ", Paul Nantulya, nghiên cứu tại Trung tâm Chiến lước Châu Phi, nói. "Mô hình của Trung Quốc là sự kết hợp giữa các yếu tố dân sự và quân sự".

Các công ty Trung Quốc đã xây dựng 100 cảng thương mại ở châu Phi trong 2 thập kỉ qua. Vào mùa xuân này, tình báo Mỹ phát hiện Trung Quốc đang xây dựng một căn cứ quân sự bí mật tại một khu cảng do người Trung Quốc vận hành tại UAE. Chính quyền Biden đã thuyết phục nhà chức trách UAE tạm dừng hoạt động xây dựng, ít nhất là trong tạm thời.

Các nhà ngoại giao Mỹ tại Mauritania, dọc khu vực duyên hải tây bắc châu Phi, đã khuyến nghị nhà chức trách địa phương khước từ các đề xuất của Bắc Kinh về việc xây dựng khu cảng Trung Quốc với mục đích quân sự.

Một báo cáo của Lầu Năm góc gửi Quốc hội trong năm nay cho thấy Trung Quốc đang cân nhắc xây các cảng ở châu Phi, tại Kenya, Seychelles, Tanzania và Angola.

Bất chấp mối quan hệ gần gũi giữa Guinea Xích đạo và Trung Quốc, Mỹ cũng có các lợi thế nhất định. Quốc gia châu Phi hiện đang phụ thuộc vào các công ty dàu mỏ của Mỹ để khai thác nguồn tài nguyên ngoài khơi, vốn giúp nước này trở thành một trong những nước giàu nhất ở khu vực hạ Sahara.

Bộ Ngoại giao Mỹ gần đây đã nâng thứ hạng của Guinea Xích đạo trong báo cáo đánh gía thường niên về nỗ lực của các nước nhằm đối phó với nạn buôn người. Việc nâng hạng sẽ giúp chính quyền Biden tiếp tục cung cấp các hỗ trợ về a nninh hàng hải cho Guinea Xích đạo.

Điều này càng đặc biệt quan trọng khi Guinea Xích đạo đang phải đối mặt với nạn cướp biển và đánh cá trái phép ở khu vực Vịnh Guinea.

"Chúng tôi cho rằng có nhiều điều hai nước có thể hợp tác về an ninh biển, qua đó mang lại lợi ích cho các bên", một quan chức Mỹ nhấn mạnh.

VietBF@ sưu tập