Thực tế trong khi nhiều người chật vật v́ tái nhiễm, một số dường như miễn nhiễm với virus dù nhiều lần tiếp xúc gần F0. Theo các chuyên gia, điều này không chỉ phụ thuộc vào may mắn.
Ngày 10/1, lănh đạo Công đảng Anh Keir Starmer có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19 lần hai, chỉ một tháng sau khi tiếp nhận liều vaccine thứ ba. Đây là lần thứ 6 ông phải tự cách ly kể từ đầu đại dịch.
Trong khi đó, Sarah, 25 tuổi, giáo viên ở một trường tiểu học tại trung tâm London, từng tiếp xúc gần với rất nhiều người mắc Covid-19 nhưng chưa bao giờ có kết quả dương tính, theo Telegraph.
Trong khi nhiều người chật vật v́ tái nhiễm, một số dường như “miễn nhiễm” với Covid-19. Ảnh: AFP.
Vào tháng 10/2021, Sarah cho rằng cuối cùng đă đến lúc cô phải đối mặt với loại virus này khi một đồng nghiệp có kết quả dương tính. Trường học của Sarah phải đóng cửa. Cô cũng đă tiếp xúc gần gũi với nhiều ca nhiễm trong các cuộc họp và pḥng giáo viên.
Nhưng thật kỳ lạ, các xét nghiệm của cô liên tục cho kết quả âm tính. Hai tháng sau, 2/3 người bạn cùng pḥng của cô nhiễm biến chủng Omicron. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm của Sarah vẫn âm tính.
Ai trong chúng ta có lẽ đều biết những người như Sarah, Covid-19 dường như không thể chạm tới họ.
Không chỉ phụ thuộc vào may mắn
Trong một thời gian dài, sự may mắn được coi là lời giải đáp cho câu hỏi v́ sao một số người dễ bị nhiễm virus hơn những người khác.
Tuy nhiên, các nhà miễn dịch học hàng đầu nghi ngờ rằng hiện tượng này có thể ẩn chứa nguyên nhân sâu xa hơn.
Các nhà nghiên cứu ở Anh và Brazil đang xem xét liệu một số người có sở hữu khả năng miễn dịch tự nhiên đối với virus corona từ trước khi đại dịch bùng phát hay không.
Nếu tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng, số ít người may mắn này có thể cung cấp cho các nhà khoa học những hiểu biết quan trọng về bản chất của miễn dịch. Họ có thể nắm giữ ch́a khóa để kết thúc đại dịch - một loại vaccine Covid-19 phổ quát, với khả năng loại bỏ bất kỳ biến chủng nào.
Khả năng miễn dịch tự nhiên ở một số người có thể nắm giữ ch́a khóa để kết thúc đại dịch. Ảnh: AFP.
Vào đầu đại dịch, các chuyên gia tại Đại học London đă tập hợp một nhóm nhân viên y tế để tiến hành nghiên cứu. Tất cả t́nh nguyện viên có thể đă tiếp xúc với SARS-CoV-2 trong quá tŕnh làm việc của họ.
Đến cuối cuộc thử nghiệm, khoảng 20% nhân viên y tế có dấu hiệu mắc Covid-19 rơ ràng, trong khi 65% không hề mắc bệnh.
Tuy nhiên, điều thú vị nhất là 15% nhân viên c̣n lại.
Họ dường như đă trải qua một quá tŕnh miễn dịch đặc biệt - các tế bào bị tấn công đă “tự sát” trước khi chu kỳ sao chép của virus kư sinh kịp hoàn thành.
Những người này không có kháng thể Covid-19 trong máu, nhưng họ có số lượng tế bào T cao hơn nhiều so với mức trung b́nh. Các chuyên gia cho rằng có thể hệ thống miễn dịch của họ đă biết cách chống lại Covid-19 ngay từ những ngày đầu đại dịch.
Bà Mala Maini, giáo sư miễn dịch học tại Đại học London, đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu trên cho biết: “Những người này không hoàn toàn miễn nhiễm, nhưng họ loại bỏ virus nhanh đến mức không thể phát hiện ra bằng các xét nghiệm tiêu chuẩn”.
Lư giải khả năng miễn dịch tự nhiên
Tuy nhiên, điều ǵ giải thích khả năng miễn dịch tự nhiên này? Giả thuyết lớn nhất là hệ thống miễn dịch của những người này đă tiếp xúc với các loại virus tương tự từ nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ trước đó.
SARS-CoV-2 là một trong số 7 loại virus corona ở người, hầu hết gây ra cảm lạnh thông thường. Tất cả các loại virus này tương đối giống nhau. Do đó, khi các tế bào T học được cách chống lại một trong 7 loại virus, chúng sẽ có khả năng đối phó với số c̣n lại.
Một câu trả lời khác ít được nghiên cứu kỹ hơn nằm ở cấu trúc gene. Các nhà khoa học nghi ngờ một số người khi được sinh ra đă có sẵn khả năng miễn dịch với những loại virus nhất định.
Khả năng miễn dịch tự nhiên có thể xuất phát từ cấu trúc gene. Ảnh: Orpheus FX.
Giả thuyết này xuất hiện vào năm 2008, khi các nhà virus học ở Kenya t́m thấy một nhóm người hành nghề mại dâm chưa từng nhiễm HIV, mặc dù có quan hệ t́nh dục không an toàn với rất nhiều trường hợp dương tính khác.
Nghiên cứu cho thấy các tế bào của họ thiếu một thụ thể quan trọng - một thụ thể được virus HIV sử dụng để xâm nhập vào tế bào bên trong cơ thể.
Giáo sư Maini cho biết: “Các nghiên cứu quy mô lớn đang được tiến hành để xem liệu điều tương tự có thể xảy ra ở một số người mắc Covid-19 hay không, nhưng vẫn chưa có bằng chứng rơ ràng”.
Tại Đại học Săo Paulo, một nghiên cứu được tiến hành trên 100 cặp đôi đang sống thử. Trong mỗi cặp đôi, một trong hai người đă có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19, trong khi người kia vẫn cho kết quả âm tính. Tất cả 200 t́nh nguyện viên sẽ được phân tích ADN để t́m kiếm sự khác biệt về gene.
Nếu một số người thực sự miễn nhiễm tự nhiên với Covid-19, đây sẽ là một tin tuyệt vời cho họ. Bên cạnh đó, kết quả này cũng có thể giúp ích cho những người khác bằng cách đẩy nhanh quá tŕnh phát triển vaccine pan-coronavirus, có khả năng đánh bại bất kỳ biến chủng nào.
Hiện nay, các loại vaccine Covid-19 đều nhắm vào protein đột biến ở ŕa ngoài của virus. Nhưng các protein này thay đổi thường xuyên mỗi khi xảy ra đột biến. Điều đó có nghĩa vaccine sẽ kém hiệu quả hơn khi đối mặt với biến chủng mới.
Tuy nhiên, khả năng miễn dịch tự nhiên dường như hoạt động theo cách khác. Thay v́ nhắm vào protein ở ŕa ngoài, các tế bào T hướng đến protein ở trung tâm của virus. Những protein này có khả năng thay đổi thấp hơn khi virus đột biến. Trên thực tế, chúng được t́m thấy trong hầu hết loại virus corona, không chỉ Sars-Cov-2.
Nếu một loại vaccine được chế tạo để nhắm vào các protein trung tâm, nó có thể đánh bại tất cả các biến chủng, cũng như một loạt các loại virus corona khác.
VietBF@ sưu tập
