Có lẽ Nga đã làm quá tốt, "xử đẹp" bạo loạn ở Kazakhstan, điều đó cho thấy các cơ quan an ninh của Nga biết nhiều hơn những gì được thông báo chính thức.
Tình hình đã có lúc căng thẳng tới mức Tổng thống Kazakhstan, ôngTokaev, tuyên bố "các cơ quan thực thi pháp luật và quân đội đã được lệnh nổ súng mà không cần cảnh báo trước".
Tất cả điều này nói lên tình trạng vô cùng tuyệt vọng của các cơ quan chức năng và sự sẵn sàng một cách kiên quyết của họ để thực hiện các biện pháp triệt để nhất.
Những thông tin từ đất nước đang bao trùm bởi các cuộc bạo loạn này gợi nhớ đến sự khởi đầu của cuộc nội chiến ở Syria vào năm 2011.
Khi đó, ở Syria không ai tin rằng trong vài tháng một quốc gia khá thịnh vượng sẽ biến thành đống đổ nát. Có quá nhiều điểm chung: Ở đây và ở đó, các gia tộc mà có ảnh hưởng mạnh nhất đến giới trẻ cuồng tín của họ, bước vào cuộc đấu tranh.
Có cảm giác như ở Kazakhstan, cũng như ở Syria lúc nào đó, diễn ra sự hình thành của các nhóm quân sự và/hoặc "sự đánh thức" các chân rết đang nằm yên của những tổ chức khủng bố, mà quyết định tận dụng các cuộc biểu tình xã hội tự phát.
Cụ thể, hôm 07/01, Trung tâm diễn biến tình hình của Bộ Nội vụ Kazakhstan thông báo: "Một nỗ lực đã được thực hiện nhằm tấn công trung tâm tạm giam ở thành phố Taldykorgan. Một cuộc tấn công của những kẻ khủng bố mặc quân phục rằn ri đã bị ngăn chặn.
Trong chiến dịch đặc biệt, các nhân viên thực thi pháp luật đã hạ gục một kẻ tấn công, kẻ thứ hai bị thương. Tổng cộng có 20 kẻ tấn công".
Trước đó không lâu, trên trang web của Bộ Nội vụ Kazakhstan đã xuất hiện thông tin: "10 vũ khí nòng trơn đã được các nhân viên thực thi pháp luật chiếm lại ở Kordai. Một chiếc Subaru không có biển số bị bắt giữ. Bốn người đã được giải tới cảnh sát. Hai chiếc xe nữa, cùng 26 chiếc điện thoại di động mới đã bị tạm giữ ".
Các phương tiện truyền thông nước ngoài, trích dẫn từ nguồn tin của hãng thông tấn KazTAG (theo một số thông tin, trang kaztag.kz, cũng như orda.kz đã bị chặn), viết về các nhóm người vũ trang nào đó, mà được cho là đã chiếm giữ một tháp truyền hình trên ngọn đồi nhìn ra Alma-Ata vào hôm 06/01.
Có lẽ đây cũng chính là những người biểu tình (chính xác hơn là những kẻ nổi dậy), mà vào đêm 4-5/01 đã xông vào tòa nhà tòa thị chính và phóng hỏa khắp nơi.
Các biện pháp do chính quyền thực hiện đang mang lại những kết quả ban đầu, nhưng còn quá sớm để nói về sự ổn định.
Theo thông tin lan truyền trên mạng xã hội, có thể hiểu rằng ngày 07/01 ở Alma-Ata tương đối bình lặng (mặc dù mọi thứ có thể sẽ thay đổi), chỉ có những tiếng nổ lác đác của súng tiểu liên. Đồng thời, có thông tin cho biết «các chiến binh đang rút lui một cách có tổ chức về tỉnh Alma-Ata».
Trên trang Orda. kz của Facebook có một bài viết nói rằng hầu hết những người biểu tình ở Aktau đã giải tán. Người dân thậm chí được cho là đã tháo dỡ tất cả các lều trại và dọn dẹp rác. Tuy nhiên, một số phần tử tích cực yêu cầu "không giải tán" và một lần nữa tập hợp đám đông 700 người sẵn sàng tiếp tục cuộc chiến.
Chính quyền trên địa bàn nói rằng các cuộc biểu tình, mà đã biến thành cuộc đổ máu, là sự khẳng định cho lời của ông Tokaev về việc tình hình bất ổn hiện tại có liên hệ tới các nhóm khủng bố và tội phạm, mà có thể được hậu thuẫn bởi người nước ngoài.
Ở đây có thể nhớ lại đoạn video tuyên truyền của IS, cho thấy sự truyền thụ lý tưởng và huấn luyện bắn súng AK-74 những trẻ em Kazakhstan ở độ tuổi lên 10. Xin lưu ý rằng vào năm 2014, một đoạn video có tên "Hướng tới điều tốt đẹp" đã được chuẩn bị bởi nhóm truyền thông chính của tổ chức khủng bố "Al-Hayat Media Center".
Ít ai biết rằng, tổng thống đầu tiên của Kazakhstan, ông Nursultan Nazarbaev, từng quyết định đưa từ Syria và Iraq về nhà những người Kazakhstan là những phần tử có liên hệ với IS.
Chính sách này được duy trì dưới thời ông Tokaev. Con cái của các chiến binh IS được cấp giấy khai sinh và tên Kazakhstan, và những phụ nữ bị giam giữ vì liên quan tới các chiến binh đã được cấp hộ chiếu và giấy tờ rõ ràng để giảm kỳ thị xã hội và tạo điều kiện cho họ hòa nhập với xã hội.
Có vẻ như nó đã không được tốt như kỳ vọng. Thực ra, vì thế nên không ai có thể đưa ra một lời giải thích ít nhiều dễ hiểu hơn về những gì đã thực sự xảy ra. Rốt cuộc, ngay từ đầu, không có gì gợi nhớ về kế hoạch thay đổi chế độ cổ điển.
Từ ngày 02 đến ngày 04/01, các cuộc biểu tình là khởi đầu của trạng thái hỗn loạn vô định, mà các thể chế quyền lực của Kazakhstan không muốn tin vào điều đó. Cũng thấy được rõ rằng không tồn tại phe đối lập chính trị, ít nhất là vì xã hội dân sự không có các kênh tự biểu đạt mang tính độc lập.
Một mặt, các chuyên gia nói về sự quá kiên nhẫn, mặt khác - về các gia tộc đã tuyên chiến với Nazarbaev, người mà đám đông đã hô vang khẩu hiệu "hãy ra đi". Nhưng thật dễ hiểu: Các cuộc biểu tình tự phát như vậy không thể xuất hiện cùng lúc ở một quốc gia rộng lớn về mặt lãnh thổ, gần như chỉ trong một đêm biến thành cuộc xung đột dân sự đẫm máu.
Có ý kiến cho rằng cuộc bạo loạn nhanh chóng xuất hiện, thì cũng nhanh chóng tàn lụi. Nhưng có một điều nhưng. Moscow đã đưa các đơn vị tác chiến điện tử và máy bay không người lái tới Kazakhstan, cũng như các loại xe bọc thép hạng nhẹ bánh xích và bánh lốp, mà vốn đã chứng tỏ bản thân rất tốt ở Syria.
Có lẽ đây là trường hợp làm quá tốt hơn là làm không tới. Tuy nhiên, có thể phỏng đoán rằng các cơ quan an ninh của Nga biết nhiều hơn những gì được thông báo chính thức.
Ví dụ, ở Kazakhstan, cùng với lực lượng gìn giữ hòa bình, đã xuất hiện các tổ hợp tác chiến điện tử tối tân RB-341 V Leer-3, mà nhờ chúng sẽ phát hiện được điện thoại di động, máy tính bảng và các hệ thống liên lạc khác của kẻ địch, để triển khai các cuộc tấn công tiếp theo nhằm vào những tọa độ này.
Tổ hợp bao gồm một cặp UAV Orlan-10, có khả năng mang theo các thiết bị gây nhiễu nhỏ.
Nói chung, khí tài quân sự được chuyển tới Kazakhstan trong khuôn khổ hoạt động gìn giữ hòa bình rất có thể nhằm mục đích chiến đấu chống lại các nhóm vũ trang, giống như những nhóm đã xuất hiện ở Syria, hơn là để ép vào khuôn khổ trật tự các biệt đội bạo loạn tự phát được huấn luyện kém.
Căn cứ vào thực tế là internet di động cũng bị làm nhiễu bởi các kỹ thuật viên điều khiển, tổ hợp tác chiến điện tử "Leer-3", nhiều khả năng, được sử dụng vào mục đích ngăn chặn các điện thoại vô tuyến, thứ mà những chiến binh của các nhóm đã được thành lập với kinh nghiệm trong chiến tranh lật đổ hoặc nổi dậy thích sử dụng.
Nếu nhìn vào những con số sơ bộ về thiệt hại của các nhân viên thực thi pháp luật được kênh nhà nước "Khabar 24" đưa tin, thì thấy rõ rằng những người đột kích vào các cơ sở của chính quyền không phải là những kẻ mới vừa biết cầm vũ khí.
12 lính đặc nhiệm thiệt mạng và hơn 350 lính đặc nhiệm bị thương là một tuyên bố đáng ngại để biến Kazakhstan thành một Syria khác hoặc thậm chí là Libya.
Đáng chú ý là phản ứng của Nhà Trắng, mà có thể được gọi là khá trung lập, mặc dù mang sắc thái của chủ nghĩa bài Nga truyền thống.
"Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ các báo cáo về việc Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể đã cử lực lượng gìn giữ hòa bình tập thể đến Kazakhstan. Chúng tôi có câu hỏi về tính chất của yêu cầu này và liệu đó có phải là một lời mời hợp pháp hay không. Hiện tại, chúng tôi không biết về điều đó", thư ký báo chí Nhà Trắng, bà Jen Psaki cho biết tại cuộc họp báo.
Mỹ rõ ràng không biết phải phản ứng thế nào. Nếu đó chỉ là về sự bất tuân dân sự, mà chính quyền sẽ phải trấn áp và thậm chí thêm sự giúp đỡ của Nga, thì thật đáng sợ khi tưởng tượng loại tiếng thét nào sẽ vang lên ở phía bên kia đại dương.
Với tỷ lệ chắc chắn nhất định, có thể nói rằng người Mỹ nhận thức được mối đe dọa từ các phần tử thánh chiến đang rình rập Kazakhstan.
VietBF @ Sưu tầm
