Trước sức mạnh tuyệt đối của Hải quân Nga, Ukraine chỉ c̣n trông cậy vào các tên lửa chống hạm Neptune. Liệu chúng có hiệu quả như ḱ vọng của chính quyền Kiev?
Trong bối cảnh căng thẳng Ukraine tiếp tục leo thang, kịch bản về một cuộc chiến tranh tổng lực vẫn thường trực đe dọa chính quyền Kiev. Bên cạnh các mũi tiến công trên bộ và đổ bộ đường không, Ukraine không thể không đề pḥng đ̣n đổ bộ đường biển của Hải quân Nga.
Cùng với lực lượng sẵn có, Hạm đội Biển Đen đă được tăng cường bằng 6 tàu đổ bộ cỡ lớn từ Hạm đội Baltic và Hạm đội Phương Bắc của Hải quân Nga, nâng tổng số tàu đổ bộ cỡ lớn ở khu vực Biển Đen và Địa Trung Hải lên con số 13.
Với lực lượng đó, Hạm đội Biển Đen có thể ném cả lữ đoàn hải quân đánh bộ cận vệ số 810 cùng toàn bộ xe pháo và trang bị nặng lên bờ biển Ukraine trong một lần đổ bộ duy nhất.
Lực lượng này cùng với quân đổ bộ đường không VDV có thể xộc thẳng vào thành phố duyên hải Odessa, khóa chặt mọi nỗ lực cứu viện cho Ukraine từ hướng biển của khối NATO.
Kịch bản này về cơ bản tương tự như cái cách lữ đoàn đặc nhiệm dù 45 của Nga đă đổ bộ vào thành phố cảng Poti (Gruzia) trong cuộc chiến chớp nhoáng năm 2008, phá hủy các tàu chiến nhỏ bé của hải quân Gruzia, bắt sống cả phân đội đặc nhiệm Gruzia cùng 5 chiếc xe Humvee quí giá để mang về nghiên cứu.
Tàu tên lửa của hải quân Gruzia bị lữ đoàn đặc nhiệm dù 45 Nga phá hủy
Trước lực lượng hùng mạnh của hải quân Nga, hải quân các nước NATO cũng rất khó can thiệp, bởi địa h́nh đặc biệt của vùng Biển Đen (có tính chất như một biển kín, chỉ thông với Địa Trung Hải qua một eo biển hẹp), Ukraine chỉ có thể tự lực cánh sinh.
Kể từ sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014, hải quân Ukraine đă mất đi phần lớn lực lượng, cùng nhiều quân cảng, căn cứ hậu cần quan trọng. Quá tŕnh xây dựng lại lực lượng hải quân của nước này cũng đang bế tắc do đă mất đi các cơ sở công nghiệp đóng tàu, và t́nh trạng khủng hoảng kinh tế từ nhiều năm nay.
Các tàu chiến của Hạm đội Biển Đen sẽ rất e ngại hỏa lực và tốc độ của máy bay chiến đấu, nhưng t́nh trạng của không quân Ukraine cũng không khá hơn hải quân là bao: Số đầu máy bay trực chiến và số phi công càng ngày càng giảm, số giờ bay thấp do thiếu điều kiện huấn luyện…
Đó là c̣n chưa nói đến việc, trong t́nh huống chiến tranh tổng lực, việc có được một đoạn đường băng "lành lặn" để cất cánh cũng rất khó khăn với không quân Ukraine, khi quân đội Nga sẽ không tiếc bom đạn với những mục tiêu như vậy.
Trong hoàn cảnh đó, có một tia hi vọng lóe lên cho phía Ukraine: Dự kiến, trong tháng 4/2022, nước này sẽ đưa vào biên chế tiểu đoàn tên lửa chống hạm Neptune đầu tiên.
Được biết mỗi tiểu đoàn tên lửa chống hạm Neptune sẽ có 6 xe phóng, cùng đài radar Mineral-U để chỉ thị mục tiêu, và các xe tiếp đạn, xe chỉ huy, xe hậu cần … Theo nhiều nguồn tin từ Bộ Quốc pḥng Ukraine, nước này muốn sở hữu ít nhất 5 tiểu đoàn như vậy.
Neptune là tổ hợp tên lửa pḥng thủ bờ biển sử dụng tên lửa hành tŕnh chống hạm R-360, tương tự như loại Kh-35 của Nga. Với tầm bắn lên đến 300km, tên lửa chống hạm Neptune khi được đưa vào trang bị có thể khống chế một vùng rộng lớn của Biển Đen.
Với đặc thù của vùng Biển Đen, tên lửa chống hạm Neptune sẽ mang lại cho Ukaine lợi thế khá lớn trước hải quân Nga, nhất là khi chúng được phối hợp với các UAV Bayraktar TB-2 mà nước này nhận được từ Thổ Nhĩ Kỳ.
UAV Bayraktar TB-2 là loại máy bay không người lái đă lập công xuất sắc trong cuộc chiến giữa Azerbaijan và Armenia năm 2020. Khi phối hợp với tên lửa chống hạm, UAV Bayraktar TB-2 có thể làm nhiệm vụ chỉ thị mục tiêu.
Chỉ khi phát hiện được tàu Nga, đài radar Mineral-U của tổ hợp tên lửa chống hạm Neptune mới mở máy, phát sóng trong thời gian tối thiểu, nhằm tránh bị phát hiện. Dựa trên tham số cơ bản từ radar, tên lửa R-360 bay đến khu vực mục tiêu sẽ tự t́m kiếm tàu địch bằng đầu ḍ trên tên lửa.
Chiến thuật này giúp cho tiểu đoàn tên lửa chống hạm Neptune gần như trở nên "vô h́nh" trước hải quân Nga. Họ chỉ lộ diện một khoảng thời gian rất ngắn khi đài radar Mineral-U phát sóng, khiến quân Nga rất khó đánh trả.
Quân đội Nga không thiếu cách khắc chế
Mới đây, Anh cũng đă tuyên bố sẽ viện trợ tên lửa chống hạm cho Ukraine, nhằm giúp nước này tăng khả năng pḥng thủ bờ biển. Bằng lối tấn công bí mật, bất ngờ, các tên lửa chống hạm của Ukraine được ḱ vọng có thể làm chùn bước hải quân Nga.
Thậm chí, khi có điều kiện thuận lợi, tên lửa chống hạm Ukraine hoàn toàn có thể bắn ch́m, bắn cháy một hay một vài tàu chiến, tàu đổ bộ lớn của Moscow, gây ra thương vong lớn và tạo tiếng vang chính trị.
Trên lí thuyết, chiến thuật này có thể phát huy tác dụng: Tàu chiến ở "ngoài sáng", c̣n tên lửa chống hạm ở "trong tối", có thể dựa vào địa h́nh để ẩn nấp, bất ngờ tấn công.
Tuy nhiên, giữa lí thuyết và thực tế vẫn có một khoảng cách xa. Tàu chiến Nga không dễ ǵ lại trở thành bia tập bắn cho tên lửa chống hạm của Ukraine như vậy:
Thứ nhất, phía Hải quân Nga không lạ lẫm ǵ địa bàn Biển Đen. Cần nhớ rằng trong quá khứ, cả Nga và Ukraine đều từng chung một màu cờ đỏ búa liềm của Liên bang Xô viết. Do đó, các vị trí phù hợp để bố trí trận địa tên lửa chống hạm bảo vệ Biển Đen đều đă được tính toán và chuẩn bị từ hàng chục năm trước.
Hải quân Nga - người kế thừa di sản của Hải quân Xô viết nắm rơ những trận địa này như ḷng bàn tay ḿnh. Khi bùng nổ chiến tranh, chắc chắn các vị trí này sẽ được "chăm sóc" kĩ lưỡng bằng đủ loại bom đạn của phía Nga.
Như vậy, ngay cả khi các đài radar của Ukraine không phát sóng, Nga vẫn có cách định vị tương đối chính xác vị trí của tên lửa chống hạm đối phương.
Thứ hai, về mặt chiến lược quân sự, tên lửa chống hạm cần được sự bảo vệ chặt chẽ của lục quân. Tuy nhiên, một khi Nga xác định được vị trí tương đối của tiểu đoàn tên lửa chống hạm Neptune, họ sẽ tung các đơn vị đặc nhiệm để săn t́m và tiêu diệt các tổ hợp này.
Trước khi các tàu đổ bộ Nga xuất kích, đặc nhiệm Nga bao giờ cũng "đi trước mở đường", lùng diệt các tên lửa chống hạm của Ukraine. Chỉ những bệ phóng tên lửa c̣n sống sót trước màn hỏa lực phủ đầu và sự càn quét của đặc nhiệm Nga mới có cơ may giáng trả lại các tàu chiến Nga.
Thứ ba, về mặt chiến thuật quân sự, việc tên lửa tự t́m mục tiêu bằng đầu tự dẫn có ưu điểm là giữ được bí mật của tổ hợp phóng và đài radar, nhưng độ chính xác sẽ giảm đi đáng kể, dễ bị đánh lừa bằng các loại mồi bẫy.
Để tăng hiệu quả sát thương và tỉ lệ diệt mục tiêu, cần phải bắn cùng lúc nhiều tên lửa từ nhiều hướng khác nhau, nghĩa là Ukraine phải có nhiều tổ hợp tên lửa chống hạm - thứ mà họ chưa thể có được ngay bây giờ.
Thứ tư, về mặt kĩ thuật quân sự, tên lửa R-360 suy cho cùng cũng chỉ là một phiên bản của tên lửa chống hạm Kh-35 mà Nga nắm rất rơ. Quân đội Nga cũng không lạ lẫm ǵ đài radar Mineral-U của tổ hợp tên lửa chống hạm Neptune.
V́ vậy, sẽ không ngạc nhiên ǵ nếu như các thủ đoạn tác chiến điện tử của Nga có thể dễ dàng hóa giải tên lửa chống hạm của Ukraine, gây nhiễu thông tin phá vỡ đường dây liên lạc giữa các UAV trinh sát mục tiêu và tổ hợp tên lửa.
Thứ năm, chiến thuật này của Ukraine phụ thuộc rất lớn vào các UAV Bayraktar TB-2, nhưng hiện nay hải quân Ukraine chỉ có không quá 10 chiếc máy bay không người lái loại này. Trong khi đó, Nga đang ngày càng tích lũy được nhiều kinh nghiệm chống UAV, bao gồm cả các thủ đoạn chế áp "mềm" (tác chiến điện tử), và chế áp "cứng" (bắn hạ UAV).
V́ những lí do đó, tiểu đoàn tên lửa chống hạm Neptune đơn độc của Ukraine chỉ là "cánh én nhỏ chẳng làm nên mùa xuân", khó có thể đảo ngược t́nh thế trước hải quân Nga.
VietBF @ Sưu tầm
Games
