Sóng thần toàn cầu gây ra bởi 1 trận động đất trong năm 2021

[june04]

Trận động đất ở Nam Đại Tây Dương gây ra sóng thần lan rộng khắp thế giới, nhưng không để lại nhiều dấu vết trong bộ dữ liệu thường dùng.


Từ nguồn ban đầu ở Nam Đại Tây Dương, trận sóng thần năm 2021 gây ra những gợn sóng lan rộng khắp thế giới. Ảnh: Trung tâm Nghiên cứu Sóng thần NOAA

Các nhà khoa học công bố nghiên cứu mới về một trận động đất "ẩn" dữ dội gây ra sóng thần toàn cầu vào năm ngoái. Nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Geophysical Research Letters ngày 8/2. Cụ thể, tổng cộng 5 trận động đất xảy ra gần quần đảo Nam Sandwich, Nam Đại Tây Dương, vào ngày 12/8/2021. Trong số đó, một trận động đất lớn và "ẩn" đã tạo ra sóng thần.

Nghiên cứu chỉ ra, những trận động đất gây sóng thần giống như sự kiện ngày 12/8 có kiểu mẫu phức tạp và có thể làm xáo trộn cách giới khoa học đo lường hoạt động kiến tạo chính. Theo nhóm chuyên gia, có thể cần xem xét lại các phương pháp giảm nguy cơ thiệt hại của động đất - sóng thần hiện nay để đảm bảo độ đáng tin của các cảnh báo sóng thần.

Trong nghiên cứu mới, nhóm nhà khoa học miêu tả vết đứt gãy ban đầu xảy ra sâu bên dưới lớp vỏ đại dương giữa mảng kiến tạo Nam Mỹ và Nam Sandwich ở độ sâu khoảng 47 km. Trận động đất này mạnh 7,5 độ Richter và kích hoạt thêm các trận động đất khác, trong đó trận thứ ba diễn ra ở khu vực nông hơn và dữ dội hơn.

Trận động đất thứ ba mạnh 8,2 độ Richter tạo ra phần lớn năng lượng trong chuỗi đứt gãy. Nó cũng gây ảnh hưởng rộng với các đợt sóng được ghi nhận cách xa nguồn ban đầu hàng nghìn km. "Sóng thần lan đến Bắc Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, nơi các máy đo thủy triều đo được biên độ đỉnh khoảng 20 cm ở khoảng cách hơn 10.000 km so với nguồn ban đầu", nhóm nghiên cứu viết.

Tuy nhiên, với một sự kiện lớn và có quy mô toàn cầu, trận động đất gần như không để lại bất cứ dấu vết nào trong cơ sở dữ liệu điển hình mà các nhà khoa học dùng để nghiên cứu những hiện tượng như vậy, khiến họ băn khoăn điều gì đã thực sự xảy ra.

"Trận động đất thứ ba đặc biệt vì nó rất lớn và tĩnh lặng. Trong dữ liệu mà chúng tôi thường xem xét, nó gần như vô hình. Cần xem xét lại các phương pháp giảm nguy cơ động đất sóng thần mà chúng ta đang sử dụng. Để làm được điều đó, chúng ta cần xác định nhanh chóng và chính xác quy mô thực của những trận động đất lớn cũng như các quá trình vật lý của chúng", Zhe Jia, nhà địa chấn học tại Viện Công nghệ California, cho biết.

Nghiên cứu mới cho thấy vết tích của trận động đất nông và mạnh ban đầu bị "vô hình" trong kho dữ liệu do một loạt động đất cùng diễn ra ngày 12/8. "Rất hiếm khi quan sát được những trận động đất phức tạp như thế này. Nếu không sử dụng đúng bộ dữ liệu, chúng ta không thể thực sự thấy những gì ẩn bên trong", Jia nói.