Theo đài CNN (Mỹ), trong tất cả những điều bất ngờ mà ông Putin gặp phải kể từ sau chiến dịch quân sự ở Ukraine có lẽ điều lớn nhất là Nga vẫn chưa giành được ưu thế trên không.
Ngân sách quốc phòng tổng thể của Nga là 45,8 tỷ USD, gần gấp 10 lần so với Ukraine.
Theo CNN, trên lý thuyết, với sức mạnh quân sự vượt trội, không quân Nga đáng lẽ phải sớm nắm quyền kiểm soát bầu trời ở Ukraine.
Mở màn cuộc xung đột, từ 1.391 máy bay của Nga so với 132 của Ukraine - được bổ sung 948 trực thăng khác so với con số bổ sung 55 của Kiev - vẫn chưa mang lại cho quân đội của Tổng thống Vladimir Putin sự thống trị trên không cần thiết để loại bỏ sự kháng cự của Ukraine.
Ukraine đã có sự chuẩn bị tốt hơn
Các chuyên gia quân sự đều tin rằng, tình hình này cho thấy sự kết hợp và chuẩn bị không tốt của Moscow.
Trong khi đó, việc sử dụng thông minh các nguồn lực dựa trên thông tin tình báo và các nguồn viện trợ vũ khí từ đồng minh phương Tây của Ukraine đã khiến họ có thể cầm chân được Nga.
"Theo những gì tôi biết, họ đã cứu được phần lớn lực lượng không quân của mình bằng cách di chuyển máy bay ra khỏi các sân bay trước khi người Nga tiêu diệt chúng, dựa trên thông tin tình báo trước các cuộc tấn công", tướng Riho Terras, một cựu chỉ huy của Lực lượng Phòng vệ Estonia cho biết.
Sophy Antrobus, cộng sự nghiên cứu tại Viện Hàng không và Vũ trụ Freeman và là cựu sĩ quan trong Lực lượng Không quân Hoàng gia Anh, đồng ý rằng trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, Ukraine dường như đã thực hiện những bước đi thông minh mà hiện đang mang lại hiệu quả.
"Họ đã thông minh ở chỗ họ không triển khai tất cả các nguồn lực có thể hạ gục máy bay Nga. Điều này có thể khiến Nga rơi vào cảm giác an toàn sai lầm và Ukraine đã có thể tiếp tục bảo vệ trên không trong khi quân tiếp viện từ các đồng minh đến", bà nhấn mạnh.
Những lực lượng tiếp viện đó bao gồm các hệ thống phòng không S-300, tên lửa Stinger và Javelin đã được Ukraine sử dụng cho đến nay. Sự hiện diện của các hệ thống tên lửa như vậy đánh dấu một bước nâng cấp mạnh mẽ của Ukraine.
Nghị sĩ Mike McCaul, thành viên cấp cao trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ nói với CNN rằng, các máy bay S-300 do Nga sản xuất có khả năng "bay ở độ cao" cao hơn so với tên lửa Stinger mà Mỹ cũng đã gửi tới Ukraine.
"S-300 là hệ thống phòng không tầm cao - giống như tổ hợp tên lửa - phòng không Patriot của chúng tôi. Có được chúng và nhiều hơn nữa sẽ giúp Ukraine rất hiệu quả".
Mặc dù các hệ thống tên lửa này có thể hoạt động hiệu quả, nhưng vẫn còn một dấu hỏi về việc Ukraine có thể cầm cự được Nga trong bao lâu - cả trên không và trên bộ.
Rủi ro cao đối với Nga
Quân đội Nga hiện lớn mạnh hơn Ukraine nhiều trong khi NATO không sẵn sàng can thiệp trực tiếp hoặc thiết lập vùng cấm bay và khi cuộc chiến càng kéo dài, Ukraine càng dựa vào các đồng minh của mình để cung cấp vũ khí sát thương.
Thời gian kéo dài bao lâu một phần phụ thuộc vào mức độ sẵn sàng của ông Putin để giành chiến thắng trong cuộc xung đột - và liệu ông có muốn lặp lại chiến thuật mà các lực lượng Nga đã sử dụng để hỗ trợ Tổng thống Syria Bashar al-Assad chống lại quân nổi hay không, chuyên gia Antrobus nói.
Cũng theo chuyên gia này, nếu Tổng thống Putin sẵn sàng thực hiện chiến thuật như đã thấy ở Syria, thì Nga nguy cơ đối mặt nhiều rủi ro đi kèm cao hơn nhiều. "Vì hệ thống vũ khí phòng không mà Ukraine đã và đang được cung cấp rất đáng gờm", bà Antrobus cho biết.
Bà chỉ ra rằng, Nga phải cân nhắc về trung và dài hạn: Họ sẵn sàng mất bao nhiêu về mặt thiết bị và nhân lực với cái giá phải trả cho các lợi ích khác.
Trong khi đó, khả năng của Ukraine trong việc kiểm soát bầu trời cũng là một ẩn số.
Justin Bronk, chuyên gia nghiên cứu công nghệ và không quân tại Viện Dịch vụ Liên hợp Hoàng gia có trụ sở tại London, Anh cho rằng, Nga khó có thể "đạt được ưu thế trên không mà không phải gánh chịu những tổn thất nặng nề".
Cuộc chiến giành bầu trời Ukraine của Nga ở một số khía cạnh cũng phụ thuộc phần nào vào chiến dịch trên bộ mà Nga đang kiểm soát.
Tướng Terras nói rằng, "chừng nào Nga vẫn còn phát động hầu hết các cuộc tấn công từ bên ngoài Ukraine, thì họ bị giới hạn trong phạm vi không phận khổng lồ của Ukraine mà họ có thể thống trị trên thực tế".
Điều này có nghĩa là trong nhiều trường hợp, Nga phải tung máy bay ném bom từ bên ngoài biên giới Ukraine để thực hiện các cuộc tấn công tên lửa nhằm vào các mục tiêu bên trong Ukraine.
Chuyên gia cho biết thêm, các lực lượng Ukraine cho đến nay đã rất khôn ngoan trong việc lựa chọn những khu vực chiến lược nào của đất nước để phòng thủ.
Lời kêu gọi "vùng cấm bay"
Một ẩn số khác khi nói về việc cuộc chiến này sẽ kéo dài bao lâu là các đồng minh của Ukraine có thể tiếp tục cung cấp vũ khí mà lực lượng Ukraine được huấn luyện để sử dụng trong bao lâu.
Nhiều vũ khí được gửi đến, bao gồm cả S-300 là có từ thời Liên Xô và không rõ chúng có thể được tiếp tế như thế nào.
Theo CNN trước đó, Ukraine đã sở hữu S-300 trong nhiều năm. Về sơ bộ, Slovakia đã đồng ý để gửi thêm nguồn cung cấp vào nước này. CNN trước đó cũng đưa tin rằng Mỹ đang cố gắng xác định quốc gia nào có thể đưa S-300 vào Ukraine.
NATO đã nhiều lần tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ không cung cấp vùng cấm bay ở Ukraine vì không muốn bị lôi kéo vào một cuộc chiến nguy hiểm với Nga. Mỹ đã không khuyến khích các nước Đông Âu như Ba Lan thành viên NATO gửi vũ khí vì lý do tương tự.
Ban đầu, Ba Lan đã đề xuất cung cấp tất cả các máy bay chiến đấu MiG-29 của mình cho Căn cứ Không quân Ramstein của Không quân Mỹ ở Đức để sau đó đưa đến cho Ukraine.
Tuy nhiên, chính quyền Mỹ nhanh chóng gọi ý tưởng này là "không thể thực hiện được", vì việc điều các máy bay phản lực từ một căn cứ của Mỹ và NATO "vào vùng trời đang tranh chấp" làm dấy lên lo ngại nghiêm trọng đối với toàn bộ liên minh NATO", theo Thư ký Báo chí Lầu Năm Góc John Kirby.
Việc liên minh phương Tây sẵn sàng đi bao xa trong việc cung cấp loại thiết bị này phụ thuộc vào yếu tố chính trị.
Mức độ mà Ukraine có thể bảo vệ bầu trời của mình phụ thuộc vào mức độ sẵn sàng của liên minh phương Tây.
Và việc Tổng thống Putin có thể kéo dài chiến dịch quân sự này trong bao lâu cũng sẽ được quyết định dựa trên Ukraine có thể bảo vệ bầu trời của mình trong bao lâu.
VietBF @ Sưu tầm
