Ngành công nghiệp vũ khí nội địa Ukraine bắt đầu gây chú ý sau những đòn chống trả hiệu quả với lực lượng quân đội Nga.
Sơ đồ hệ thống tên lửa Neptune do Ukraine sản xuất. Ảnh: Stripes
Ngay sau khi bán đảo Crimea sáp nhập về với Nga vào năm 2014, một công ty quốc phòng Ukraine đã tận dụng cuộc triển lãm vũ khí ở Kiev để công bố dự án mới nhất của họ: tên lửa hành trình chống hạm được gọi là "Neptune".
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, tên lửa mới này không thu hút được nhiều sự chú ý.
Nhưng bây giờ thì khác.
Neptune – "cơn ác mộng" của Nga?
Cái tên Neptune đang được chú ý sau khi một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết các lực lượng Ukraine đã sử dụng tên lửa này để tấn công và đánh chìm chiến hạm Moskva hàng đầu của Nga ở Biển Đen.
Dù tuyên bố này của phía Kiev chưa được xác thực và phía Nga cũng khẳng định chiến hạm Moskva đã chìm xuống đáy Biển Đen sau một vụ hỏa hoạn trên tàu gây nổ kho đạn, nhưng vụ việc cũng đang khiến tên lửa của Ukraine gây nhiều chú ý.
Cuộc tấn công hôm 14/4 đánh dấu một sự thúc đẩy lớn đối với Ukraine - không chỉ cho nỗ lực chiến đấu mà còn cho ngành công nghiệp vũ khí nội địa - ngay cả khi nước này phụ thuộc vào vũ khí do các đồng minh phương Tây viện trợ.
"Đối với người Ukraine, nếu họ có thể đánh chìm chiến hạm Moskva hoặc làm hư hỏng nó bằng tên lửa Neptune của mình, thì trước tiên đó là một điểm đáng tự hào, và sau đó là năng lực có thể ngăn chặn các hoạt động của hạm đội Nga", ông Mark Cancian, cố vấn cấp cao cho chương trình an ninh quốc tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho biết.
Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào ngày 24/2, các loại vũ khí do nước ngoài sản xuất đã tràn vào Ukraine.
Trong số đó có vũ khí chống thiết giáp được sản xuất tại Mỹ, các vũ khí nhỏ được sản xuất ở châu Âu và thậm chí cả các hệ thống phòng không do Nga thiết kế.
Nhưng chính Ukraine cũng là một nước xuất khẩu vũ khí đáng kể, với di sản chế tạo tên lửa có từ thời Liên Xô.
Nga đã từng là thị trường xuất khẩu quan trọng của những loại vũ khí này: từ năm 2016-2020, 1/5 vũ khí xuất khẩu của Ukraine là sang nước láng giềng này, theo số liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm.
Song, trong những năm gần đây, vũ khí của Ukraine cũng đã được phát triển để chống lại lực lượng Nga.
Sức mạnh vũ khí cây nhà lá vườn của Ukraine trỗi dậy: Cơn ác mộng của Nga? - Ảnh 3.
Tên lửa Neptune có tầm bắn bao phủ khu vực Crimea, vùng biển Azov và biển Đen gần Ukraine.
Trong vụ việc mới nhất này, quân đội Ukraine cho biết lực lượng của họ đã bắn tên lửa Neptune vào chiến hạm Moskva, làm hư hại nó và khiến nó bị chìm. Hôm 15/4, một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cũng cho biết rằng hai tên lửa Neptune đã tấn công chiến hạm của Nga, tuyên bố mà Moscow bác bỏ.
Hôm 15/4, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã tấn công nhà máy vũ khí Vizar ở ngoại ô thủ đô Ukraine.
Nhà sản xuất vũ khí nhà nước của Ukraine, Ukroboronprom, cho biết trong một tuyên bố trên trang web của mình rằng, nhà máy Vizar tham gia sản xuất cả tên lửa Neptune và tên lửa dẫn đường chính xác Alder.
Bước ngoặt cho nền công nghiệp vũ khí Ukraine
Một số người Ukraine coi vụ đắm chiến hạm Moskva là thời điểm quan trọng đối với ngành công nghiệp vũ khí trong nước.
"Lần đầu tiên, một tàu chiến bị tiêu diệt bởi một tên lửa chống hạm được sản xuất hoàn toàn tại Ukraine", Daria Kaleniuk, Giám đốc điều hành Trung tâm Hành động Chống Tham nhũng Ukraine, viết trên Twitter.
Kaleniuk, một nhà hoạt động nổi tiếng trên mạng xã hội, cho biết động thái này cho thấy Ukraine có thể xử lý được các loại vũ khí công nghệ tiên tiến hơn do các nước NATO cung cấp.
Tên lửa Neptune được phát triển trước khi Nga sáp nhập Crimea, và cuộc khủng hoảng năm 2014 đã giúp thúc đẩy sản xuất loại tên lửa này.
Bán đảo này có căn cứ hải quân chính của Ukraine và các hệ thống phòng thủ bờ biển từ thời Liên Xô đã từng bảo vệ đất nước khỏi các cuộc tấn công dọc Biển Đen.
Bản thân R-360 Neptune dựa trên tên lửa hành trình cũ của Liên Xô có tên là Kh-35, được sản xuất tại thị trấn Kharkiv của Ukraine. Công ty phát triển Neptune, Cục thiết kế Luch, được thành lập vào năm 1965 và có lịch sử lâu đời trong việc thiết kế tên lửa của Liên Xô.
Theo các chuyên gia quân sự, nếu tên lửa Neptune được bắn vào Moskva, nó sẽ đánh dấu lần đầu tiên loại vũ khí này được sử dụng trên thực tế.
Vụ việc cũng cho thấy tên lửa hành trình, có tầm bắn khoảng 320km, có thể né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa như các hệ thống phòng thủ trên tàu Nga.
Chiến hạm Moskva được trang bị radar tầm xa và hệ thống phòng không S-300, được thiết kế để bảo vệ không chỉ cho chính nó mà còn cả phần còn lại của hạm đội Nga. Các tài khoản từ các quan chức Ukraine cho rằng, một máy bay không người lái đã được sử dụng để đánh lạc hướng hệ thống phòng thủ của Nga trong cuộc tấn công nói trên.
Các quan chức Ukraine năm 2021 cho biết, 4 nước đã bày tỏ quan tâm đến việc nhập khẩu các hệ thống tên lửa Neptune để sử dụng cho riêng họ, trong đó Indonesia là một trong những nước có thể nhận được lô hàng đầu tiên. Nhưng cũng có những lo lắng rằng, Ukraine không có đủ vũ khí để cung cấp.
Trong một cuộc phỏng vấn vào năm ngoái, Giám đốc Cục thiết kế Luch, Oleg Korostelov nói rằng "do thiếu kinh phí", công ty của ông sẽ chỉ có thể cung cấp tối đa 800 trong số khoảng 2.000 tên lửa mà quân đội Ukraine yêu cầu.
VietBF @ Sưu tầm
