Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước. Những người lính Trường Sơn đă vượt qua “mưa bom, băo đạn” của quân thù để “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Thế hệ ấy đă viết nên những trang sử hào hùng mang tên lính Trường Sơn, đóng góp to lớn vào công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Kư ức vượt sông Sêrêpốk
Một ngày cuối tháng Tư, chúng tôi có dịp cùng những cựu chiến binh từng chiến đấu và làm nhiệm vụ mở đường Trường Sơn về thăm lại chiến trường xưa (khu vực xă Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk). Qua những câu chuyện của các nhân chứng lịch sử - những người trực tiếp tham gia giữ mạch giao thông đường Trường Sơn, chi viện sức người, sức của từ hậu phương miền Bắc vào chiến trường miền Nam, chúng tôi cảm nhận được phần nào “bức tranh” chiến trường và lịch sử hào hùng trên con đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh huyền thoại.
Sau nhiều giờ di chuyển bằng ô tô, vừa đặt chân xuống đường Trường Sơn, đoạn giáp với bờ sông Sêrêpốk, ông Lê Xuân Bá, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 470 (Bộ Tư lệnh Trường Sơn) đă vô cùng xúc động, chỉ tay về phía bên kia bờ sông và hô to: "Đây chính là con đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh huyền thoại”. Từ con đường này quân và dân ta đă vận tải một khối lượng khổng lồ vũ khí, lương thực, thuốc men… từ miền Bắc vào giải phóng miền Nam, góp phần giành thắng lợi trên chiến trường miền Nam với đỉnh cao là chiến thắng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử vào ngày 30/4/1975, từ đó Bắc – Nam sum họp một nhà, non sông nối liền một dải.
Ông Lê Xuân Bá cho biết thêm: Từ mùa khô năm 1973 đến tháng 5/1975, Sư đoàn 470 đă thi công cầu, đường từ đường 19 vào Nam Tây Nguyên, làm ngầm cho xe tăng, cầu nối cho xe ô tô, pháo binh hạng nặng, bộ binh vượt sông Sêrêpốk, góp phần vào chiến thắng Buôn Ma Thuột, giải phóng tỉnh Đắk Lắk và thần tốc tiến thẳng vào giải phóng Sài G̣n, thống nhất đất nước.
Nhớ lại những ngày mở đường Trường Sơn, ông Lê Xuân Bá chia sẻ: Một trong những kư ức khó quên trên tuyến đường Trường Sơn do đơn vị phụ trách chính là khu vực vượt sông Sêrêpốk. Trước yêu cầu cấp bách của công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, đơn vị làm nhiệm vụ trên tuyến đường Trường Sơn phải đảm bảo giao thông thông suốt ngày đêm, nhất là đưa nhân lực, vật lực vượt sông Sêrêpốk từ miền Bắc vào miền Nam.
Để đảm bảo yếu tố bí mật, an toàn, đơn vị phải đóng cọc ở hai bên bờ sông và thiết kế cầu nối cho xe ô tô, pháo binh vượt sông vào chiến trường miền Nam. Đây cũng điểm mà kẻ địch đánh phá ác liệt ḥng ngăn cản sự chi viện của quân ta nên nhiều người đă hy sinh trong quá tŕnh làm nhiệm vụ.
“Năm 2013, sau 38 năm đất nước được giải phóng, tôi mới có dịp vào thăm lại chiến trường xưa. Tại bờ sông Sêrêpốk, tôi cùng đồng đội t́m thấy một cọc gỗ và một cọc sắt cắm xuống bờ sông, đây là những cọc cố định để làm cầu nối đưa người và phương tiện vượt sông Sêrêpốk, tiến vào giải phóng miền Nam. Sau hàng chục năm, dù địa h́nh, địa chất có sự thay đổi nhưng vẫn c̣n đó dấu tích minh chứng cho những năm tháng mở đường, chiến đấu của bộ đội Trường Sơn anh hùng. Đây cũng trở thành nơi an nghỉ của nhiều đồng đội hy sinh khi ngày giải phóng sắp đến gần”, ông Lê Xuân Bá xúc động nói.
“Địa chỉ đỏ” giáo dục ḷng yêu nước
Cùng trong chuyến đi, ông Đặng Đ́nh Đường, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 470 không khỏi bồi hồi, xúc động khi thăm lại chiến trường xưa, thắp nén tâm hương mặc niệm tưởng nhớ những đồng đội đă “ngủ yên” trong ḷng đất mẹ.
Theo ông Đặng Đ́nh Đường, đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh có vai tṛ chiến lược quan trọng trong việc chi viện sức người, sức của từ miền Bắc vào chiến trường miền Nam nên nơi đây là trọng điểm đánh phá ác liệt của không quân, pháo binh Mỹ, Ngụy. Khu vực Bến vượt sông Sêrêpốk cũng là nơi bị không quân, pháo binh địch đánh phá ác liệt. Đă có 57 cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 470 hy sinh và nhiều đồng đội bị thương, hiện đă được lập Nhà bia ghi danh các anh hùng liệt sĩ để thờ cúng ngay bên bờ sông Sêrêpốk. Ngày 9/12/2013 Thủ tướng Chính phủ kư Quyết định công nhận Bến vượt sông Sêrêpốk tỉnh Đắk Lắk là di Di tích Quốc gia đặc biệt. Các địa điểm này đă được xây dựng kiên cố, tôn tạo cảnh quan để bảo tồn các dấu tích lịch sử một thời oanh liệt của lính Trường Sơn khu vực vượt sông Sêrêpốk.
Ông Đặng Đ́nh Đường xúc động nói: Những người lính Trường Sơn luôn mang trong ḿnh lư tưởng cao đẹp, khát khao cháy bỏng là hoàn thành công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà. Để có nền ḥa b́nh, độc lập, tự do như ngày hôm nay đă phải đánh đổi biết bao xương, máu của các thế hệ đi trước. Những di tích lịch sử, dấu tích chiến tranh chính là những “địa chỉ đỏ” để giáo dục cho các thế hệ mai sau về t́nh yêu quê hương, đất nước và lịch sử hào hùng của hào dân tộc ta. Từ đó, biết trân trọng những ǵ có được của ngày hôm nay và ra sức học tập, cống hiến một phần công sức của ḿnh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Di tích Quốc gia đặc biệt Bến vượt sông Sêrêpốk và Nhà bia ghi danh các anh hùng liệt sĩ ở bờ sông Sêrêpốk hiện nằm trong khu vực quản lư của Đồn Biên pḥng Sêrêpốk, được xây dựng kiên cố và tạo cảnh quan trang nghiêm, trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống lịch sử cho cán bộ, chiến sĩ và các đoàn khách đến thăm. Thiếu tá Nguyễn Hữu Lương, Chính trị viên phó, Đồn Biên pḥng Sêrêpốk cho biết: Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên pḥng Sêrêpốk rất vinh dự, tự hào khi trên địa bàn quản lư có Di tích Quốc gia đặc biệt là Bến vượt sông Sêrêpốk. Đây cũng là cơ hội để đơn vị giáo dục truyền thống lịch sử cho cán bộ, chiến sĩ thấy được sự đóng góp, hy sinh của các các thế hệ cha ông đi trước để có ḥa b́nh ngày hôm nay. Từ đó nêu cao tinh thần yêu nước, truyền thống tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng và phấn đấu hết sức ḿnh hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới và toàn vẹn lănh thổ Quốc gia.
Để mở đường vào miền Nam chiến đấu, mồ hôi và xương máu của bộ đội Trường Sơn đă thấm đượm từng thước đất trên tuyến đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh. Sự hy sinh cao cả của các thế hệ anh hùng đă làm tươi thắm thêm màu cờ của Tổ quốc, để đường Trường Sơn đi vào huyền thoại, góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc vào mùa Xuân năm 1975. Thắng lợi to lớn này không chỉ là mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc mà c̣n khẳng định tính chân lư trong lời di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể ṃn, song chân lư ấy không bao giờ thay đổi”.
