Nỗ lực trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ bất thành

[vuitoichat]

Theo như nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ trong vai trò trung gian vấp phải chống đối từ hai phía Matxcơva và Kiev., sau khi cuộc họp Nga -Thổ Nhĩ Kỳ tại Ankara hôm 08/06/2022 về một "hành lang an toàn trên biển" tại Hắc Hải để xuất khẩu ngũ cốc Ukraina đã không đạt kết quả mong muốn.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tại Ankara, ngày 8/6/2022. REUTERS - UMIT BEKTAS

Họp báo sau buổi làm việc với đồng nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu, ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov tuyên bố « cùng hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ, Nga sẵn sàng bảo đảm an ninh cho các tàu rời cảng Ukraina ». Đổi lại Matxcơva đòi phương Tây chấm dứt các biện pháp trừng phạt gián tiếp nhắm vào nông phẩm và phân bón của Nga, đồng thời đòi phía Ukraina tháo gỡ mìn đã gài trong khu vực. Kiev mạnh mẽ bác bỏ yêu sách của Nga.

Theo hãng tin Anh Reuters, Ukraina « tố cáo những đòi hỏi quá đáng như quyền kiểm soát các tàu bè của Ukraina đi qua Hắc Hải và đặt điều kiện để phương Tây dỡ bỏ lệnh cấm vận » nhắm vào kinh tế của Nga. Về phía nước chủ nhà, ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ lại xem đòi hỏi của Matxcơva là « chính đáng ».

Trả lời đài RFI giáo sư kinh tế Philippe Chalmin đại học Paris Dauphine không mấy tin tưởng vào hứa hẹn của Nga sau cuộc họp tại Ankara giữa ngoại trưởng Lavrov và đồng nhiệm Cavusoglu :

« Nói một cách rất thẳng thắn, tôi không mấy tin tưởng là sẽ có tiến bộ. Vào lúc ông Sergueï Lavrov thảo luận về khả năng hải quân Thổ Nhĩ Kỳ thiết lập hành lang an toàn trên biển, thì trên trận địa, quân đội Nga tiếp tục oanh kích các hải cảng của Ukraina trong vùng Odessa. Điều đó có nghĩa là Nga một mặt nói sẵn sàng hợp tác, mặt khác thì tiếp tục tấn công. Đó không phải là dấu hiệu tốt .

Ý tưởng một quốc gia trung lập đứng ra bảo đảm một hành lang an toàn đã được đề xuất, và có lúc mọi người đã đề nghị Anh Quốc đảm nhiệm. Giờ đây thì đến lượt Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị giúp đỡ. Điều đó có làm thay đổi kết quả gì hay không ? Tôi không dám chắc là, ngoài những lời lẽ thể hiện thiện chí, Nga thực sự sẵn sàng thực hiện những cam kết đó ».

Hiện tại có khoảng từ 20 đến 25 triệu tấn ngũ cốc, nông phẩm của Ukraina đang bị tồn kho, vì không thể xuất khẩu qua ngả Biển Đen đang trong tình trạng chiến tranh. Kiev lo ngại khối lượng này sẽ tăng lên gấp ba lần vào mùa thu năm nay, nếu như Biển Đen, cửa ngõ đưa nông phẩm Ukraina ra bên ngoài, vẫn bị khóa chặt như hiện nay. Chiến tranh Ukraina đẩy giá lương thực thực phẩm trên khắp thế giới lên cao, kể cả tại Nga.