Theo như sau khi giành được một số khu vực trọng yếu, còn Nga nỗ lực tập hợp lực lượng để chuẩn bị cho cuộc tấn công lớn vào mùa Đông đến gần có nguy cơ khiến xung đột Nga-Ukraine rơi vào bế tắc trong bối cảnh các lực lượng Ukraine cố gắng tận dụng lợi thế trên chiến trường.
Các tình nguyện viên của Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ Ukraine đi qua một con đường phủ đầy tuyết trắng ở ngoại ô Kiev hồi đầu tháng 2. Ảnh: Washington Post
Thời tiết lạnh giá trong mùa Đông dự kiến sẽ làm gia tăng các nhu cầu của quân đội đối với những nguồn lực thiết yếu nhất, gây áp lực cho hoạt động hậu cần vốn gặp nhiều thách thức trong thời gian qua. Mưa và tuyết sẽ làm mặt đất trở nên lầy lội, khiến các phương tiện và thiết bị quân sự hạng nặng không thể di chuyển được. Đây là điều đặc biệt lo ngại ở miền Nam Ukraine – nơi giao tranh đang diễn ra ác liệt và mặt đất không thể hình thành các lớp băng dày. Nhiều người Ukraine dự đoán Nga sẽ tăng cường tấn công các cơ sở cung cấp nhiệt và điện cho các thành phố lớn tại quốc gia này trong mùa Đông.
Đối với cả hai bên tham chiến, việc thực hiện các hoạt động quân sự sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều. Một số nhà quan sát cho rằng, xung đột sẽ nhanh chóng trở thành một cuộc thử thách về sức chịu đựng để xem bên nào có thể chống chọi tốt hơn với thời tiết khắc nghiệt.
Chuyên gia Samuel Charap tại tổ chức Rand Corporation (Mỹ) cho rằng, “chiến lược của Nga trên toàn khu vực không hẳn là tăng cường tấn công tại các chiến tuyến, mà là đánh vào những khu vực ở xa chiến tuyến”. Các nhà lãnh đạo Nga có lẽ sẽ cho rằng mùa Đông sẽ khiến Ukraine và những người ủng hộ phương Tây gặp khó khăn hơn vì thế họ sẽ cố gắng tận dụng điều này để gây bất lợi hơn cho đối phương.
Hiện các lực lượng Ukraine đang bắt đầu phản công mạnh ở cả miền Đông và miền Nam gần đây sau những bước tiến quan trọng ở Kharkov thuộc vùng Đông Bắc. Tổng thống Ukraine Zelensky hôm 5/10 tuyên bố, quân đội nước này đã giành lại quyền kiểm soát hàng loạt khu định cư ở tỉnh Kherson, sau khi chiếm lại thành phố chiến lược Lyman – vốn được coi là bàn đạp để tiến sâu hơn vào các khu vực Lugansk và Donetsk.
Sau cuộc phản công của Ukraine, Tổng thống Nga Putin đã ban bố sắc lệnh động viên một phần nhằm huy động thêm 300.000 quân nhân dự bị, sáp nhập 4 vùng lãnh thổ ở Ukraine và cảnh báo sử dụng vũ khí hạt nhân nếu lãnh thổ của Nga bị tấn công. Lời cảnh báo này đã khiến nhiều quan chức Mỹ và châu Âu lo ngại việc tiếp tục cung cấp các loại vũ khí tiên tiến cho ông Ukraine sẽ khiến Nga thực hiện hành động tay hơn khiến căng thẳng leo thang và tình hình không thể đảo ngược.
Câu hỏi hiện giờ là Ukraine có thể giành được bao nhiêu phần lãnh thổ từ việc tận dụng những ưu thế mà họ đang có, trước khi mùa Đông đến. Ngày 4/10 vừa qua, Bộ Quốc phòng Mỹ đã công bố gói hỗ trợ an ninh mới nhất dành cho Ukraine. Khi trình bày chi tiết về việc bổ sung thêm pháo binh, đạn dược và các phương tiện chống mìn tới khu vực chiến sự, các quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng người Ukraine đã “chứng tỏ khả năng sử dụng những loại vũ khí này” trên chiến trường. Các bộ trưởng quốc phòng NATO – dự kiến sẽ nhóm họp tại Brussels tuần tới để tìm kiếm một chiến lược dài hạn nhằm trang bị vũ khí cho Ukraine.
Dù cả quân đội Nga và Ukraine đều quen hoạt động trong thời tiết giá lạnh, nhưng việc thiếu hụt nguồn cung do các tuyến hậu cần bị tấn công thời gian qua có thể làm giảm sức chiến đấu của họ. Một mối lo ngại khác đối với các chỉ huy Ukraine là nguy cơ nhiều loại vũ khí sẽ bị xuống cấp do thời tiết khắc nghiệt. Do được sử dụng thường xuyên nên nhiều vũ khí có thể hỏng hóc, cần phải bảo dưỡng và bảo trì trong khi tuyết rơi dày sẽ làm phức tạp thêm quá trình vận chuyển nhiên liệu và linh kiện thay thế.
Hạ nghị sĩ Ruben Gallego, cựu lính thủy đánh bộ Mỹ cho biết: “Máy móc sẽ dễ hỏng hơn và bất cứ vũ khí nào sử dụng nhiên liệu lỏng cũng trở nên khó điều khiển”. Ông Ruben Gallego lưu ý, nhu cầu nhiên liệu sẽ tăng vọt: “Bạn cần phải để máy phát điện hoạt động liên tục. Nếu bạn tắt máy thì sẽ không có khả năng khởi động lại”.
Các chuyên gia cho rằng, bằng cách hoạt động gần nhau và chia sẻ nguồn lực, các đơn vị quân đội có thể giảm bớt nhu cầu về nguồn cung, nhưng vấn đề là nếu làm như vậy, nguy cơ bị tấn công sẽ rất cao.
Theo một số quan chức Mỹ và nhà quan sát phương Tây, các tuyến tiếp tế của Nga đang bị bào mòn trong thời gian gần đây và khó khăn sẽ gia tăng hơn khi hàng loạt quân nhân dự bị được đưa vào chiến trường. Lầu Năm Góc đánh giá, Nga khó có khả năng mở rộng quy mô hậu cần trước khi mùa Đông đến. Đại tá Dave Butler – phát ngôn viên của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ nhận định: “Việc chiến đấu trong suốt mùa Đông lạnh giá sẽ là thách thức lớn đối với các binh sỹ của cả Nga lẫn Ukraine. Nhưng Ukraine sẽ có lợi thế hơn do quen thuộc với địa hình”.
Ukraine và những người ủng hộ đang kêu gọi phương Tây cung cấp những loại vũ khí hiện đại hơn để các lực lượng nước này có thể giành được nhiều vùng lãnh thổ trước khi mùa Đông đến. Hiện Tổng thống Ukraine Zelensky và các trợ lý của ông đang tập hợp danh sách các loại vũ khí cần thiết trong đó có xe tăng, đặc biệt là xe tăng Leopard do Đức sản xuất và máy bay chiến đấu mà họ cho là sẽ giúp các lực lượng Ukraine đối phó tốt hơn với cuộc tấn công của Nga./.
