Người Mỹ và người Việt có “văn hóa giao thông” vô cùng khác biệt. Người Mỹ hoặc những Việt kiều sống ở Mỹ lâu năm. Dù là người lái xe chuyên nghiệp đến đâu th́ khi đến Việt Nam cũng có thể đều cảm thấy “giật ḿnh kinh sợ”, “toát mồ hồ lạnh”.
1. Ngă tư
Ở Mỹ, khi xảy ra kẹt xe tại một ngă tư, th́ nay cả khi hướng đi của bạn là đèn xanh, bạn phải chắc chắn rằng bạn sẽ không đứng chặn ở giữa đường. Nếu không, bạn sẽ phải nhận vé phạt, hành vi này gọi là cản trở giao thông. Ở Việt Nam th́ không như vậy, thường xuyên nh́n thấy cảnh tượng kẹt cứng ở giữa ngă tư.
2. Kẹt xe
Khi bị kẹt xe, các tài xế Mỹ thường lùi lại phía sau, hoặc dừng tại chỗ cho xe khác đi trước. Như vậy, ngược lại có thể giúp cho việc lưu thông nhanh hơn, thời gian ùn tắc được rút ngắn.
Nhưng ở Việt Nam th́ hoàn toàn ngược lại, mọi người đều cố gắng chen nhau để được đi trước, không ai nhường ai. Kết quả là tất cả đều bị kẹt không cách nào để di chuyển được.
3. Ưu tiên cho người đi bộ
Ở Mỹ, các phương tiện giao thông phải nhường người đi bộ, người đi bộ luôn được ưu tiên hàng đầu. Trong Luật Giao thông có viết: “Kể cả người đi bộ vi phạm luật khi băng qua đường, người lái xe vẫn phải dừng lại và nhường người đi bộ đi trước, bởi v́ mạng sống con người quan trọng hơn bất cứ điều ǵ khác”. Mặc dù người đi bộ được ưu tiên nhưng họ không lạm dụng quyền đó, họ vẫn tuân thủ theo đúng luật giao thông.
Ở Mỹ, ngay cả khi đèn rẽ phải bật xanh, xe muốn rẽ, trước tiên phải giảm tốc độ và lái xe phải quan sát xem hướng rẽ có người đi bộ hay không. Nếu có, bất kể người đi bộ đi nhanh hay chậm, c̣n cách xa hay không, lái xe vẫn phải dừng xe và đợi. Nếu không nhất định sẽ sẽ bị phạt.
Nhưng tại Việt Nam, khi đèn xanh bật sáng, tại các ngă tư thường xuyên nh́n thấy cảnh lái xe giành đường với người đi bộ. Ở Mỹ theo thứ tự là người đi bộ – xe đạp – các loại xe khác. C̣n ở Việt Nam là xe nhỏ phải nhường xe lớn, xe đạp phải nhường xe hơi, người đi bộ phải nhường xe đạp…
4. Bấm c̣i xe
Về phương diện này, hầu hết các thành phố lớn ở Mỹ không cho phép bấm c̣i, dùng cách này để thúc giục người khác là một hành vi thô lỗ. C̣n các tài xế Việt Nam th́ có thói quen bấm c̣i xe liên tục, cả đường phố lúc nào cũng inh ỏi tiếng c̣i xe.
5. C̣i xe cứu hộ, c̣i xe cảnh sát
Khi lái xe ở Mỹ, chỉ cần nghe tiếng c̣i xe cứu hộ hoặc xe cảnh sát, lái xe phải tấp vào bên lề phải, không cần biết nó ở đối diện hay bên cạnh và dừng xe một cách nhanh chóng, đợi đến khi các loại xe này đi qua mới có thể tiếp tục di chuyển. T́nh h́nh ở Việt Nam th́ không cần nói, chúng ta đều hiểu rơ.
6. Đèn đỏ rẽ phải
Ở Mỹ, đặc biệt là ở Los Angeles có rất nhiều ngă tư không được phép rẽ phải khi đèn đỏ, nhất định phải nh́n biển báo giao thông. Khi được phép rẽ phải lúc đèn đỏ, trước tiên phải dừng vài giây, ngay cả khi ở phía đối diện và bên phải không có phương tiện lưu thông.
C̣n ở Việt Nam, bất cứ lúc nào cũng có thể rẽ phải, c̣n có thể tranh giành với người đi bộ.
7. Chuyển làn xe
Ở Mỹ, hầu như rất ít khi thấy cảnh lái xe thường xuyên chuyển làn xe, bởi v́ hành vi này sẽ tạo nên những mối nguy hiểm khó lường trước. Khi muốn chuyển làn xe, nhất định phải bật đèn xi nhan.
Nhưng ở Việt Nam, chuyển làn đường là một chuyện thường thấy, hơn nữa c̣n không có bất kỳ tín hiệu xin chuyển làn nào trước. Do đó, sẽ xảy ra những va chạm từ phía sau.
8. Điểm mù
Ở Mỹ, khi học lái xe, bài học đầu tiên, giáo viên sẽ nói cho bạn biết 45 độ phía sau là điểm mù của hai gương chiếu hậu. Nếu sau khi vượt xe phía trước, muốn chuyển làn, bạn phải quay nhẹ đầu về sau quan sát để bảo đảm không có phương tiện di chuyển ở điểm mù mới có thể chuyển làn. Nếu bạn đang ở phía sau xe người khác, tốt nhất là không nên di chuyển quá lâu trong khu vực điểm mù của xe để tránh việc đối phương không nh́n thấy bạn mà đột ngột chuyển hướng.
Ở Việt Nam, khi học lái xe, giáo viên đôi khi không dạy cho bạn biết về điểm mù.
9. Tai nạn trên đường cao tốc
Ở Mỹ, khi xảy ra tai nạn trên đường cao tốc, cảnh sát giao thông sẽ đặt đèn sáng báo hiệu trong phạm vi 200 mét trên mặt đất để nhắc nhở lái xe chuyển hướng, các đèn báo hiệu này xếp lại với nhau thành dấu gạch chéo, các tài xế phía sau có đủ thời gian để tránh khu vực đă xảy ra tai nạn.
Trong khi đó, ở Việt Nam, cảnh sát giao thông đặt các biển báo huỳnh quang cách nơi xảy ra tai nạn xa nhất chỉ vài chục mét, khi lái xe nh́n thấy, họ chỉ có vài giây để xử lư.
10. Đèn vàng
Ở Mỹ, khi thấy đèn vàng, các phương tiện giao thông sẽ đi chậm lại và dừng hẳn cho tới đèn đỏ. Ở Việt Nam th́ ngược lại, rất nhiều tài xế khi nh́n thấy đèn màu vàng, không hề giảm tốc độ hoặc chuẩn bị dừng, mà ngược lại c̣n nhanh chóng tăng tốc chạy qua để tránh gặp phải đèn đỏ. Công dụng của đèn vàng không phải để nhắc nhở tài xế nên giảm tốc độ dừng xe đợi đèn đỏ sao?
11. Làn đường dành cho các loại xe khẩn cấp
Làn đường khẩn cấp được đặc biệt sử dụng cho những t́nh huống cấp thiết như cứu hộ, cứu hỏa, cứu thương hoặc để cảnh sát thi hành nhiệm vụ khẩn cấp. Tuy nhiên, ở Việt Nam, làn đường này lại bị các loại xe khác chiếm dụng, đặc biệt là vào các dịp nghỉ lễ, các loại phương tiện đều tắc nghẽn tại đây, nếu thực sự gặp phải t́nh huống khẩn cấp, có lẽ các loại xe công vụ phải lắp thêm cánh mới có thể bay qua được. Điều kỳ lạ nhất chính là những chiếc xe lấn chiếm làn đường lại không phải chịu phạt.
12. Vứt rác bừa băi
Ở Mỹ, khi chạy xe, nếu ném tàn thuốc hay rác ra ngoài, bạn sẽ bị phạt. Nhưng ở Việt Nam, ném tàn thuốc như vậy chẳng đáng là ǵ, chai nước, túi đựng đồ ăn, giấy vệ sinh, túi nôn… bất kỳ loại rác nào cũng có thể tiện tay ném ra ngoài, dù đó là trên đường quốc lộ, khu dân cư, đường cao tốc… Nhiều người đi đường phải “hứng trọn” những “đống rác bay” này vào người, lâm vào t́nh trạng dở khóc dở cười.
Nói chung, rất nhiều người dân Việt Nam không nắm rơ các quy tắc khi tham gia giao thông, hoặc biết mà không thực hiện, điều này đă tạo nên một “văn hóa giao thông” hỗn loạn, khiến người ngoại quốc chứng kiến mà “toát mồ hôi lạnh”.
