Mầm mống bất ổn mới tại châu Âu. Hiện nay người dân trên khắp châu Âu đă tổ chức nhiều cuộc biểu t́nh phản đối chi phí sinh hoạt leo thang, từ đó tạo ra nguy cơ bất ổn tại châu lục này.
Ở Romania, những người biểu t́nh thổi kèn đánh trống để nói lên sự thất vọng của họ trước t́nh h́nh chi phí sinh hoạt tăng cao. Người dân khắp nước Pháp cũng xuống đường để yêu cầu tăng lương theo kịp với lạm phát.
Những người biểu t́nh ở Czech đă biểu t́nh phản đối cách chính phủ xử lư cuộc khủng hoảng năng lượng. Trong khi đó, nhân viên đường sắt Anh và phi công Đức đă tổ chức đ́nh công để thúc đẩy việc trả lương cao hơn khi giá cả tăng lên, theo AP.
Bất b́nh leo thang
Trên khắp châu Âu, lạm phát leo thang là nguyên nhân của làn sóng biểu t́nh và đ́nh công. Điều đó đă nêu bật sự bất b́nh đối với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cao và có nguy cơ gây ra bất ổn chính trị.
Trên toàn EU, lạm phát hàng năm hiện ở mức 10,9%, theo cơ quan thống kê Eurostat, Euronews đưa tin.
Các nước Baltic tiếp tục bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Estonia nói riêng đang trải qua mức lạm phát cao nhất trong khu vực đồng euro. Đặc biệt, nước này đă chứng kiến lạm phát tăng từ 6,4% vào tháng 9/2021 lên 24,1% vào tháng 9 năm nay.
Bên cạnh đó, với việc Thủ tướng Anh Liz Truss buộc phải từ chức, rủi ro đối với các nhà lănh đạo chính trị trở nên rơ ràng hơn khi người dân yêu cầu hành động.
Trước đó, các kế hoạch kinh tế của bà Truss đă gây ra sự hỗn loạn trên thị trường tài chính và gây ra nhiều thiệt hại kinh tế, chính trị.
Giá lương thực và hóa đơn năng lượng của người dân châu Âu đă tăng cao sau “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga tại Ukraine. Theo nhóm nghiên cứu Bruegel ở Brussels, dù giá khí đốt tự nhiên đă giảm từ mức cao kỷ lục và chính phủ các nước đă phân bổ khoản cứu trợ năng lượng khổng lồ trị giá hơn 566 tỷ USD kể từ tháng 9/2021, điều đó vẫn chưa đủ đối với một số người biểu t́nh.
Giá năng lượng đă khiến lạm phát tại 19 quốc gia sử dụng đồng euro lên mức kỷ lục 9,9%, khiến người dân chật vật khi mua sắm hàng hóa thiết yếu. Một số người cảm thấy không c̣n lựa chọn nào khác ngoài việc phải xuống đường biểu t́nh.
Rachid Ouchem, một bác sĩ trong số hơn 100.000 người đă tham gia các cuộc tuần hành ở nhiều thành phố của Pháp, cho biết: “Ngày nay, mọi người phải sử dụng các chiến thuật gây áp lực để được tăng lương”.
Theo công ty tư vấn rủi ro Verisk Maplecroft, nguy cơ bất ổn tại châu Âu đă tăng lên sau xung đột Ukraine.
Các nhà lănh đạo châu Âu đă ủng hộ mạnh mẽ và gửi vũ khí cho Ukraine, đồng thời cam kết hoặc buộc phải t́m nguồn cung thay thế dầu khí Nga. Tuy nhiên, quá tŕnh chuyển đổi không hề dễ dàng và có nguy cơ làm xói ṃn sự ủng hộ của công chúng.
Không có cách khắc phục nhanh chóng
“Không có cách khắc phục nhanh chóng nào cho cuộc khủng hoảng năng lượng”, Torbjorn Soltvedt, nhà phân tích tại Verisk Maplecroft, đánh giá. Ông đồng thời dự báo về khả năng lạm phát có thể tồi tệ hơn trong năm tới.
Tại Pháp, nơi lạm phát đang ở mức 6,2% - con số thấp nhất trong 19 quốc gia khu vực đồng euro - nhiều công nhân, giáo viên và nhân viên bệnh viện nhà nước đă chú ư đến lời kêu gọi của một liên đoàn công nhân dầu mỏ về yêu cầu tăng lương.
Tổ chức này cũng phản đối sự can thiệp của chính phủ vào các cuộc đ́nh công của công nhân nhà máy lọc dầu - nguyên nhân gây ra t́nh trạng thiếu xăng.
Những ngày sau đó, hàng ngh́n người Romania đă xuống đường ở Bucharest để phản đối chi phí năng lượng, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác. Họ cho rằng điều đó đang khiến hàng triệu người lao động rơi vào cảnh nghèo đói.
Người dân châu Âu biểu t́nh trong bối cảnh chi phí sinh hoạt leo thang. Ảnh: AP.
Tại Cộng ḥa Czech, những đám đông lớn vào tháng 9 đă yêu cầu chính phủ liên minh thân phương Tây từ chức, chỉ trích việc họ ủng hộ các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga.
Họ cũng chỉ trích chính phủ v́ đă không làm đủ để giúp các hộ gia đ́nh và doanh nghiệp đang bị bóp nghẹt bởi chi phí năng lượng.
Bên cạnh đó, một cuộc biểu t́nh khác được lên kế hoạch tổ chức tại Praha vào tuần tới. Tuy nhiên, các hành động cho đến nay vẫn chưa mang đến sự thay đổi về mặt chính trị, khi liên minh cầm quyền của nước này đă giành được 1/3 số ghế trong Thượng viện Praha.
Các công nhân đường sắt, y tá, công nhân cảng, luật sư và nhiều người Anh khác đă tổ chức một loạt cuộc đ́nh công trong những tháng gần đây để yêu cầu lương tăng kịp tốc độ lạm phát.
Tại nước này, giá lương thực tăng mạnh nhất kể từ năm 1980 đă đẩy lạm phát của Anh trở lại mức hai con số vào tháng 9, theo Reuters.
Đây là một đ̣n giáng mới đối với các hộ gia đ́nh đang vật lộn với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Chỉ số lạm phát giá tiêu dùng ở Anh đă quay trở lại mức 10,1%, mức cao nhất kể từ đầu năm 1982.
Ở châu Âu, nhiều chuyến tàu đă bị gián đoạn. Trong khi đó, các cuộc đ́nh công của phi công Lufthansa ở Đức và các nhân viên hàng không, sân bay khác trên khắp châu Âu nhằm yêu cầu mức lương theo kịp lạm phát đă làm gián đoạn các chuyến bay.
Cho đến nay, thời tiết đă ôn ḥa hơn so với tháng 10 thường lệ ở châu Âu, đồng nghĩa với việc nhu cầu dùng khí đốt để sưởi ấm giảm đi, ông Soltvedt cho biết.
Tuy nhiên, “nếu chúng ta gặp phải sự gián đoạn bất ngờ đối với nguồn cung cấp khí đốt từ châu Âu vào mùa đông này, chúng ta có thể sẽ chứng kiến bất ổn, rủi ro và t́nh trạng mất ổn định của chính phủ gia tăng hơn nữa”, ông cảnh báo.
VietBF@ sưu tập
