Koulibaly nói 'Hãy hạ cánh vào... Senegal'

[june04]

Qua bài tự thuật trên The Player's Tribune, trung vệ Kalidou Koulibaly giúp người hâm mộ hiểu hơn về tình yêu, nỗi đau, đam mê và khát vọng của bóng đá Senegal.

*Senegal - Hà Lan: 23h hôm nay 21/11, trên VnExpress.

Khi bạn đọc xong bài viết này, bạn sẽ trở thành người hâm mộ Senegal chắc luôn. Tôi hứa đấy. Kể cả khi Senegal không phải là đội bạn thích nhất ở World Cup, thì thứ hai cũng ngon lành rồi. Yên tâm đi, chúng tôi sẽ mở rộng vòng tay chào đón bạn.

Tại sao lại là Senegal? Hãy bắt đầu bằng giải vô địch châu Phi (AFCON) - giải mà HLV châu Âu nào cũng thích. Nghe hài lắm, tôi chưa từng kể với ai cả, nhưng đây là sự thật... Vào thời gian hiệp phụ trận chung kết với Ai Cập, bầu không khí căng thẳng tới mức tôi hồi tưởng lại mình năm 11 tuổi. Với tôi, ngay khi tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên và bước sang loạt đấu đấu luân lưu, mọi thứ không phải năm 2022 mà trở lại năm 2002.


Koulibaly nâng cup vô địch AFCON trong lễ đăng quang của Senegal ở AFCON 2022. Ảnh: Reuters

Là một cầu thủ, bạn thường tập trung vào khoảnh khắc thực tại, chẳng có thời gian đâu mà lo lắng. Nhưng đây là cơ hội vàng để Senegal vô địch giải đấu lớn đầu tiên. Chúng tôi biết cả đất nước đang dõi theo, và họ đã có nhiều đau đớn lắm rồi. Bạn còn nhớ khi chúng tôi bị loại vì thông số Fair Play ở World Cup 2018? Hay khi chúng tôi thua trận chung kết AFCON năm sau đó? Lịch sử có vẻ không bao giờ yêu mến Senegal.

Ngay cả trước trận chung kết AFCON 2022, khi cả đội vừa thắng trận bán kết và tập trung ở khách sạn cùng xem Ai Cập thắng trận còn lại bằng đá luân lưu. Anh em chúng tôi cùng chung suy nghĩ về thủ môn Ai Cập: "Mình phải thắng trong 90 phút thôi, chứ vào đá luân lưu gặp gã này, sút kiểu gì hắn cũng bắt được!"

Haha, đúng vậy đấy. Tôi chưa bao giờ thú nhận điều này, nhưng cả đội đều bước vào trận chung kết với khẩu quyết: "Bằng mọi giá không được để đá luân lưu".

Nhưng đời mà, dĩ nhiên là chúng tôi phải đá luân lưu. Và khi cả đội tiến tới phía HLV để bàn về thứ tự sút, tôi nghĩ ngay về hình ảnh hàng triệu người Senegal ngồi xem TV. Hình ảnh bàn thắng vàng của Thổ Nhĩ Kỳ loại Senegal khỏi tứ kết World Cup 2002 hiện rõ mồn một. Và rồi một hình ảnh khác của loạt luân lưu với Cameroon trong trận chung kết AFCON 2002. Tôi nhìn đương kim HLV Aliou Cisse, người đã đá trận chung kết ấy và thầm nghĩ: "Đến cả ông thầy còn sút hỏng 11m với Cameroon năm 2002 cơ mà! Có lẽ đội mình bị quỷ ám thật rồi!"

Nhưng Aliou gọi chúng tôi lại, quây thành một vòng tròn và đập tan hoàn toàn bầu không khí căng thẳng bằng một bài phát biểu tuyệt vời. Chẳng có lời lẽ nào có thể lột tả được hết ông ấy, bởi Aliou chính là Senegal! Khi còn là những cậu nhóc, chúng tôi đã chứng kiến ông ấy tận hiến vì màu cờ sắc áo. Ông ấy sẵn sàng lao đầu vào những chỗ người khác chỉ dám đưa chân. Vào khoảnh khắc khó khăn trước loạt luân lưu ấy, ông ấy khuyên chúng tôi đừng sợ hãi. Ông ấy nói hãy mang về chức vô địch cho quê hương, cho những thế hệ cầu thủ đã đặt nền móng cho khoảnh khắc này – trải dài từ đội tuyển năm 2002 cho tới chúng tôi. Chúng tôi có thể là người viết nên lịch sử, vì cây bút đã nằm trong tay rồi.

Sau cuộc nói chuyện ấy, mọi nỗi sợ đều bay biến. Tôi nói tôi muốn sút lượt đầu. Với tư cách đội trưởng, tôi luôn muốn nhận hết gánh nặng lên vai. Nhưng điều tuyệt vời là Aliou nhìn mọi người và nói: "Ổn thôi, Kouli sẽ sút trước, nhưng áp lực nằm ở tôi chứ không phải các cậu. Tôi là người chọn danh sách và sẽ chịu trách nhiệm. Các cậu cứ ra đó và mang cup về nhà đi."

Và thế là tôi bước tới chấm 11m, đứng trước trái bóng. Đó không chỉ là một quả luân lưu. Đây cũng không phải đơn thuần là một trận chung kết. Cú đá ấy gói gọn 20 năm lịch sử.

Trong khu của dân nhập cư tại Pháp, luôn có hai World Cup diễn ra song song. Một World Cup đá trên TV, và phần còn lại diễn ra trên phố với đám bạn. Mọi thứ y chang trên TV luôn: tuyển Senegal, tuyển Thổ Nhĩ Kỳ, tuyển Tunisia, tuyển Algeria. Rồi còn có cả tuyển Senegal .. hàng xóm, tuyển Tunisia hàng xóm nữa chứ. Mỗi mùa hè bình thường, khu tôi sống là một sự tổng hoà tuyệt vời của văn hoá, ngôn ngữ và tình bạn. Nếu bạn đủ may mắn để có một chiếc Playstation, khu đó sẽ biến thành khu Playstation. Khi ra công viên và gặp các bà mẹ của đám bạn, bạn phải thơm má tất cả bọn họ!

Ai cũng vừa khác, vừa giống hệt nhau. Nhưng vào các năm đá World Cup, bạn sẽ chuyển sang đại diện cho đất nước mình. Đám nhóc bọn tôi ra phố và chơi cho đội bóng quê của cha mẹ, ông bà như thể vừa được gọi lên tuyển thật vậy. Sáng nào cũng vậy, chúng tôi ra đường để chơi trận ... demo trước những gì trên TV. Như trận Senegal - Thổ Nhĩ Kỳ ở tứ kết World Cup 2002, chúng tôi đá như thể nó sẽ quyết định vận mệnh trận đấu ngoài đời thực, dù chỉ là đá sân 5 ở trường.

Tôi vẫn nhớ cảm giác thua trận trước đám nhóc Thổ Nhĩ Kỳ ngay trước trận đấu thật, cảm giác chẳng khác gì ai đó vừa qua đời cả. Cả đám cãi lộn về những sai lầm, cố nín khóc và gục ngã trên sân. Trong mắt chúng tôi, một đám nhóc 11 tuổi ở Saint-Dié-des-Vosges vừa khiến cả nước Senegal thất vọng.

Nghe thì tưởng tôi nói quá lên, nhưng đúng vậy đấy. World Cup là một thứ gì đó khác lạ. Mới hôm trước, anh bạn nối khố vừa nhắc tôi nhớ về kỷ niệm khi bọn tôi khao khát chiến thắng cho đội nhà tới mức cố "phù phép" trước trận. Chúng tôi kiếm một lá cờ Senegal thật to và phủ lên bàn thờ, cùng nhau cúi xuống thỉnh cầu Chúa giúp cho "Những chú sư tử Teranga" đánh bại Thổ Nhĩ Kỳ. Tôi chắc chắn rằng ngày hôm ấy, Chúa đã nhận được rất nhiều lời cầu nguyện.

Và ai cũng biết điều gì đã xảy ra: Senegal thua vì bàn thắng vàng và tất cả chúng tôi đều khóc. Nhưng tôi luôn nói rằng điều kỳ diệu ở khu nhập cư là khi những giọt nước mắt đã khô, chúng tôi chuyển sang mừng thay cho những người bạn Thổ. Một trong những cạ cứng của tôi, tên Gokhan, là người Thổ, và bố mẹ cậu ấy đối đãi với tôi như thể bố mẹ ruột. Sang nhà cậu ấy, tôi được đãi bánh mỳ kebap. Tới nhà tôi, cậu ấy được nếm đặc sản cơm gà cà-ri. Vậy nên sau khi Senegal bị loại, trái tim tôi dành hết cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Đó là vẻ đẹp thánh thiện của trẻ con và cũng là phép màu World Cup. Mọi thứ xoay quanh những lá cờ, màu sắc và bài hát, nhưng không theo hướng chia rẽ. Chúng tôi mơ về quê nhà một cách tích cực. Ở khu của tôi, bóng đá là cầu nối với quá khứ và gia đình. Đôi khi - nhất là ở một gia đình gốc Phi, đó là lần duy nhất bạn thấy ba hoặc chú của mình khóc.

Đôi lúc mọi người vẫn hỏi tôi tại sao lại chơi cho Senegal thay vì tuyển Pháp: "Kouli à, nếu chơi cho Pháp, cậu đã là nhà vô địch thế giới rồi". Chắc là như vậy đó, nhưng tôi thì lại tin vào số phận. Tôi luôn nói rằng mình là kết tinh của hai nền văn hoá Pháp và Senegal. Tôi luôn tự hào được là người Pháp, nhưng việc đại diện cho sắc áo Senegal luôn là kế hoạch của Chúa. Luôn có một thứ tồn tại trong tôi từ năm 2002, đưa đẩy tôi về hướng định mệnh ấy. Tôi vẫn nhớ khi Aliou lên nắm tuyển năm 2015 và gọi tôi: "Kouli à, chúng ta đang bước vào một hành trình mới và cần cậu. Cậu cần phải đi với chúng tôi".

Ông ấy sẵn sàng đánh liều với một cầu thủ 24 tuổi vẫn đang mòn mông trên ghế dự bị ở Napoli. Ông ấy tin vào tôi, nên tôi cũng phải tin vào Senegal. Lần duy nhất tôi thấy ba mẹ hào hứng với bóng đá là khi nghe quyết định chọn đội tuyển của tôi. Mọi lần khác, họ dửng dưng như thể tôi vẫn đá bóng ở trường, bởi đã quá quen với sự khắc nghiệt của cuộc sống. Nhưng khi tôi gọi Facetime cho cha và nói rằng mình sẽ khoác áo tuyển Senegal, tôi có thể thấy mắt ông ấy sáng lên.

Cha tôi làm việc không ngưng nghỉ trong xưởng để các con có được cuộc sống tốt hơn ở Pháp. Rất khó để khiến ông ấn tượng. Nhưng hôm ấy, ánh mắt ông như bừng sáng. Việc tôi đại diện cho quê hương không chỉ đơn thuần là bóng đá, nó còn là dòng máu, là lịch sử và cả giấc mơ của cha mẹ tôi.

Tôi sẽ chẳng bao giờ quên được ngày trở thành đội trưởng, khi tiếp quản chiếc băng từ Cheikhou Kouyaté theo lựa chọn của Aliou với nhiều hoài nghi. Cheikhou là một người tuyệt vời mà tôi biết từ khi còn chơi ở Bỉ, và tôi rất lo lắng xem anh ấy sẽ phản ứng ra sao. Tôi vẫn nhớ mình đã triệu tập một "hội đồng nguyên lão" ở tuyển gồm những cầu thủ kỳ cựu Idrissa Gana Gueye, Sadio Mané, Édouard Mendy và Cheikhou. Tôi nói rằng mình sẽ chỉ nhận băng đội trưởng nếu "hội đồng" kể trên cùng đồng ý. Có những thứ không thể kể được, nhưng điều tôi có thể hé lộ là đêm đó, Cheikhou tìm gặp tôi và nói: "Tớ rất tôn trọng cậu vì đã hành xử như một người đàn ông. Tớ muốn cậu nhận chiếc băng này".

Nếu là ai khác không phải Cheikhou, mọi thứ sẽ rất căng thẳng. Nếu bạn muốn mô tả Senegal và tinh thần của chúng tôi bằng một từ, đó chỉ có thể là "Cheikhou". Đến ngày hôm nay, tôi vẫn gọi anh ấy là đội trưởng.

Với tôi, đó là ý nghĩa của việc làm người Senegal. Bạn tôn trọng lịch sử và các bậc đàn anh, cha chú. Tôi không biết ở nơi khác thế nào, nhưng ở tuyển Senegal, tôi sẽ luôn triệu tập "hội đồng" Iddi, Sadio, Édouard và Cheikhou mỗi khi đối diện khó khăn. Vài năm qua, chúng tôi đã trải qua mọi thứ cùng nhau: từ những giọt nước mắt hạnh phúc cho tới thất bại.

Vậy nên trận chung kết AFCON không đơn thuần là một trận đấu. Đó còn là 20 năm lịch sử. Nhiều thế hệ đã mơ về việc Senegal vô địch một giải đấu, và mọi thứ luôn kết thúc thật đáng quên. Áp lực chung kết là kinh khủng, nhưng tôi cảm thấy mọi thứ như định mệnh. Tôi biết điều đó ngay từ năm phút đầu, khi cú đá phạt đền của Sadio bị cản lại. Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng điều quan trọng không phải là pha bỏ lỡ. Nó nằm ở cách Sadio phản ứng: anh ấy không bị khuất phục.

Ngay sau pha bỏ lỡ, Sadio quay sang, đưa bàn tay về phía cả đội với đôi mắt rực cháy. Anh ấy hét lên: "Cố lên nào! Ngày hôm nay, chúng ta sẽ đánh bại họ!". Sadio thực sự là một lãnh đạo với thần thái đặc biệt. Mỗi khi anh ấy nhìn bạn, có cảm giác như anh ấy có thể nhìn xuyên thấu và hiểu được cảm giác của bạn. Ở trên sân, anh ấy là một nhà vô địch. Nhưng trên tất cả, anh ấy còn là một người bạn, một người anh em theo đúng nghĩa nhất của từ đó.

Tôi biết rằng hai tiếng sau đó, Sadio sẽ ghi bàn khi xung phong lên đá luân lưu. Những cầu thủ vĩ đại không bỏ lỡ hai lần. Nếu bạn xem lại video trước khi Sadio sút chốt hạ, bạn sẽ thấy tôi tự tin đến nhường nào. Có chín người đứng giữa sân chờ anh ấy sút luân lưu. Tám người trong số đó quỳ xuống cầu nguyện, còn tôi đứng im như thể đang ... nghỉ mát.

Haha, rõ ràng tôi không hề thư giãn lúc đó rồi. Nhưng tôi biết chắc người anh em ấy sẽ ghi bàn. Tôi chỉ đợi khoảnh khắc bóng lăn vào lưới mà thôi. Và anh ấy sút một quả hoàn hảo. Bùm! Chúng tôi trở thành những nhà vô địch châu Phi. Cả đội đều chạy như bay đi ăn mừng, đó là cảm giác ngọt ngào nhất thế gian.

Tôi vẫn nhớ khi lên bục nhận giải từ ngài Chủ tịch FIFA Gianni Infantino, tôi chỉ đi một mình còn đồng đội phải ở lại vì luật phòng chống Covid. Ông ấy muốn tôi nâng chiếc cup lên trước đống máy ghi hình. Nhưng may thay, nhờ chơi ở Napoli mà tôi nói tiếng Italy trôi chảy. Tôi nói với Infantino bằng tiếng Italy: "Không, làm ơn cho tôi nâng cúp cùng cả đội ở dưới sân".

Ông ấy đồng ý và cho tôi mang cup xuống. Ban đầu, tôi đưa Cup cho Aliou bởi ông ấy là người khởi xướng hành trình này 20 năm trước. Nhưng ông ấy gạt đi: "Không, tôi xem là vui rồi. Cậu cứ nâng Cup đi".

Khi chiếc Cup được giương cao lên trời, đó là một trong những khoảnh khắc phê nhất đời tôi.

Có biết bao đứa nhóc đã phủ cờ lên bàn, cầu xin khoảnh khắc đó xảy ra? Trên chuyến bay về Senegal, tôi cứ nghĩ mãi về những việc như vậy. Nhưng khi đá giải, bạn không thể tưởng tượng được mình đã tác động tới bao nhiêu người. Bạn có thể thấy những hình ảnh, những tin nhắn trên mạng xã hội. Nhưng thực sự thì nó có ý nghĩa gì với đất nước? Suy cho cùng cũng chỉ là một trận đấu thôi mà.

Chỉ đến khi hạ cánh ở Dakar, chúng tôi mới tận mắt thấy ý nghĩa của nó. Mọi ngôn từ đều vô nghĩa. Chúng tôi lên xe bus diễu hành để thẳng tiến tới phủ Tổng thống, nơi tổ chức một bữa tiệc mừng công. Và đương nhiên, bữa tiệc phải lùi lại ... đôi chút. Chặng đường bình thường chỉ mất 20 phút nay được kéo dài thành 7 tiếng, vì người dân kéo ra ăn mừng chật kín đường. Nó lâu tới mức tôi còn chợp mắt trên xe, và thi thoảng lại giật mình tỉnh dậy vì nghe tên các cầu thủ được hô vang.

"Ủa, mình đang mơ chăng" là suy nghĩ của tôi khi tỉnh dậy, thấy hàng nghìn người hai bên đường nhảy múa, vẫy cờ và hô tên chúng tôi. Hay là mình bị ... ảo giác? Đồng đội chỉ cười: "Không đâu Kouli à, tụi mình vẫn đang trên đường".

Bạn không thể tưởng tượng ngày hôm đó đâu. Người giàu, người nghèo, người đối lập đảng phái... đều hoà chung một bầu không khí. Đó là một khoảnh khắc của niềm vui thuần khiết với hàng triệu người. Sẽ có người nói "Chỉ là giải châu Phi thôi mà", nhưng họ thì biết gì? Với tôi, chức vô địch này còn ý nghĩa hơn cả đoạt World Cup trong màu áo Pháp, Đức hay Brazil. Khi lịch sử đầy những đớn đau, vinh quang ngọt ngào hơn bội phần.

Aliou luôn nhắc nhở chúng tôi mỗi lần khoác áo tuyển Senegal, rằng đó không đơn thuần là một trận đấu. Chúng tôi là đại sứ của một đất nước tuyệt vời mà còn nhiều người chưa biết tới. Và với World Cup này, chúng tôi muốn tạo ra một "khoảnh khắc 2002" với một thế hệ mới – không chỉ ở Senegal mà còn với những người con của đất nước lưu lạc trên toàn cầu.

Thế hệ 2002 chơi tuyệt vời đến mức thắng cả trong chiến bại. Ở khu tôi sống, những cậu nhóc Thổ Nhĩ Kỳ, Morocco và cả Pháp vẫn hô vang tên những người hùng Diop, Diatta, Diouf, N’Diaye, Cisse, Camara và Fadiga. Có thể bạn có một đội ưa thích khác, nhưng Senegal thật ngầu và khó có thể bỏ qua họ.

Những người anh chị em thiện lành à, như tôi hứa, chúng tôi luôn có chỗ cho các bạn. Nếu đội bạn ưa thích bị loại, Senegal hân hạnh chào đón bạn.

Đó là điều tuyệt nhất ở mọi khu dân cư tử tế, và cũng là điều chúng tôi yêu nhất ở World Cup. Chúng ta đều có lá cờ của riêng mình. Nhưng trong mỗi trái tim luôn đủ chỗ chứa cho nhiều hơn một.