Sau gần 1 năm được vinh danh với giải thưởng cao nhất của VinFuture, cuộc sống và các công tŕnh nghiên cứu của TS. Katalin Kariko đều có sự thay đổi.
Nhắc đến vaccine Covid-19, người ta không thể không nhớ ngay đến TS. Kariko Katalin - người phụ nữ đă vượt qua cả rào cản của bệnh tật và đau khổ, cương quyết đương đầu trên hành tŕnh t́m ra công nghệ mRNA. Công nghệ này không chỉ tạo ra loại những vaccine Covid-19 tiên tiến nhất thế giới mà c̣n mở ra cơ hội điều trị ung thư, bệnh tim và các bệnh truyền nhiễm khác.
Nhờ công tŕnh mang tầm cỡ thế kỷ này mà đến ngày 20/1/2022, TS. Kariko Katalin cùng 2 cộng sự là GS. Drew Weissman và GS. Pieter Cullis đă xuất sắc giành được Giải thưởng Chính trị giá tới 3 triệu USD của VinFuture mùa đầu tiên. Đặc biệt, bà c̣n được yêu mến gọi bằng biệt danh "người phụ nữ được cả thế giới biết ơn".
Ḥa chung không khí của Giải thưởng VinFuture mùa II, TS. Kariko Katalin mới đây có những chia sẻ đầy chân thật và xúc động sau gần 1 năm được vinh danh. Hăy cùng lắng nghe tâm sự của bà nhé!
Những bước tiến và cơ hội mới sau VinFuture
Gần 1 năm sau chuyến đi tới Hà Nội để nhận Giải thưởng Chính VinFuture (VinFuture Grand Prize), cuộc sống và công việc của bà chắc hẳn đă có nhiều thay đổi?
Thực sự năm qua là 1 năm rất bận rộn khi công tŕnh của chúng tôi được cộng đồng khoa học và thế giới biết đến nhiều hơn. Và tôi đang phải học cách để thích ứng với sự nổi tiếng bất ngờ này (cười).
Sau VinFuture, chúng tôi tiếp tục nhận nhiều giải thưởng lớn khác như Giải thưởng Japan Prize tại Nhật Bản, Giải thưởng Tang ở Đài Loan, Giải thưởng Lasker, Giải thưởng Gairdner của Canada… Sắp tới đây là một giải thưởng khác ở Thụy Sĩ.
Tôi di chuyển liên tục giữa châu Á, châu Âu và Mỹ, có cơ hội gặp gỡ nhiều người rất thú vị. Tôi đă gặp những nhà sinh học, nhà toán học và các nhà khoa học trong nhiều lĩnh vực khác nữa, điều mà trước đây tôi không thường làm.
Công việc quá lớn khiến tôi thậm chí chẳng có thời gian để ngủ! Đầu tháng 10 vừa rồi, tôi đă phải tạm dừng công việc Phó Chủ tịch cấp cao ở BioNTech (Đức) dù vẫn giữ vai tṛ cố vấn.
C̣n nghiên cứu về công nghệ mRNA mà bà đă theo đuổi rất nhiều năm th́ sao, sau vaccine Covid-19, công nghệ này đă có thêm tiến triển ǵ sau khi nhận được Giải thưởng Chính VinFuture?
Vaccine mRNA là một minh chứng về sự kỳ diệu của khoa học, công nghệ trong việc giải quyết các vấn đề cấp bách toàn cầu, như là đại dịch Covid-19, nhằm mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi người. Nghiên cứu giúp tôi nhận được giải thưởng cao nhất của VinFuture và cũng nhờ đó mà chúng tôi đă đạt được nhiều bước tiến mới.
TS. Kariko Katalin vẫn đang tiếp tục nghiên cứu công nghệ mRNA
Công nghệ mRNA rất tiềm năng và hiện lĩnh vực này đang phát triển hết sức mạnh mẽ. Đơn cử, Moderna hiện đang trong giai đoạn 3 thử nghiệm lâm sàng vắc-xin chống lại virus hợp bào hô hấp RSV và virus Cytomegalo CMV. Nhiều loại vắc-xin chống HIV khác nhau cũng đang được phát triển bằng công nghệ này. Trong khi đó, BioNTech đang đầu tư cho các kháng thể đặc hiệu chống lại tế bào ung thư.
Nghĩa là chúng ta có thể sắp có vaccine pḥng ngừa ung thư?
Không phải tất cả sản phẩm cuối cùng chúng ta mong muốn đều là vaccine, mà đó có thể là một số kháng thể trung ḥa hay những kháng thể thông thường như protein nhằm ức chế ung thư vú do đột biến gen BRCA1.
Mỹ ghi nhận bước đột phá lớn trong công nghệ nhiệt hạch
Các nhà khoa học đă tạo ra một cỗ máy phát điện không cần nhiên liệu
Chế tạo được loại gỗ tạo ra điện khi khô
Tuy nhiên, liệu pháp kháng thể thường rất đắt đỏ và ít người có khả năng chi trả. Trong khi đó, kháng thể chống ung thư được tạo ra bởi công nghệ mRNA lại có giá thành rẻ hơn. V́ thế, liệu pháp mRNA chống ung thư có thể xem là một giải pháp cân bằng về tài chính.
Giải thưởng VinFuture giúp nâng cao vị thế Việt Nam
Là chủ nhân của Giải thưởng Chính VinFuture mùa đầu tiên, TS. nghĩ sao về chủ đề mà VinFuture đưa ra năm nay - "Hồi sinh và Tái thiết"?
Đó là một chủ đề rất ư nghĩa và thiết thực. Chúng ta đă thấy thế giới bị Covid-19 tàn phá ra sao. Tất cả các quốc gia, lĩnh vực đều chịu thiệt hại nặng nề. Không chỉ kinh tế - xă hội mà tâm lư con người cũng cần được chữa lành sau những tổn thương v́ bị cách ly trong thời gian dài.
Mọi người đều đang nỗ lực để làm điều đó. Nên hơn lúc nào hết, thế giới đang rất cần những giải pháp đột phá để đẩy nhanh quá tŕnh phục hồi sau đại dịch. VinFuture đă rất đúng đắn khi t́m kiếm những phát minh khoa học như thế.
Phải chăng là TS. đă có dự đoán về lĩnh vực và phát minh sẽ chiến thắng Giải thưởng VinFuture năm nay?
Vụ đại hỏa hoạn suốt 7 ngày đêm thiêu rụi thành Rome gần 2.000 năm trước khiến con người nhận ra nhu cầu về công tác cứu hỏa. Tương tự, chúng ta không nên chờ một điều ǵ đó xảy đến, ví dụ như Covid-19, rồi mới nghĩ tới giải pháp. Chúng ta cần những người có chuyên môn và sẵn sàng đi khắp thế giới, những người có khả năng quan sát và phát hiện ra các vấn đề của nhân loại, đặc biệt là các mầm bệnh, để t́m ra cách pḥng chống, chữa trị. V́ thế, tôi cho rằng những nghiên cứu để pḥng chống các dịch bệnh tiếp theo ở quy mô toàn cầu vẫn có thể có cơ hội giành giải VinFuture.
Từ trải nghiệm cá nhân, bà đánh giá thế nào về đóng góp của VinFuture cho nhân loại nói chung và Việt Nam nói riêng?
VinFuture ra đời từ ḷng hảo tâm với giá trị và sự đầu tư không hề nhỏ. Điều đặc biệt, giải thưởng hào phóng và ư nghĩa này lại không xuất phát từ một quốc gia siêu cường. Trước đây, tôi chưa từng nghĩ có thể có một giải thưởng lớn như thế từ Việt Nam. Điều này thể hiện tầm nh́n của những nhà sáng lập về khả năng thay đổi thế giới của các phát minh khoa học, công nghệ.
Dù mới bước sang mùa thứ 2 nhưng VinFuture đă giúp nâng cao h́nh ảnh và vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học quốc tế thông qua nỗ lực t́m kiếm và vinh danh các phát minh đến từ những nhà khoa học hàng đầu thế giới, những "người hùng" tiên phong trong giới khoa học công nghệ đă và đang giải quyết các vấn đề chung của nhân loại một cách thiết thực. Rất nhiều nhà khoa học tài giỏi và uy tín cũng đă t́m đến VinFuture để hiểu hơn về một nền khoa học Việt Nam đang nở rộ và về một quốc gia đang mạnh mẽ vươn ra quốc tế. Đó là một sự khởi đầu tuyệt vời cho một giải thưởng toàn cầu mới mẻ.
VietBF @ Sưu tầm
