Chuyên gia khuyên tốt nhất nên hạn chế tối đa việc ăn ngoài hàng quán vỉa hè v́ có thể ăn phải ốc bẩn, ốc nhiễm sán, ốc cấp đông... Hoặc nếu có ăn cũng chỉ nên ăn ở những cửa hàng quen, uy tín, hiểu rơ quy tŕnh nấu, luộc.
Vào những ngày thời tiết se lạnh, c̣n ǵ thú vị hơn là được ngồi x́ xụp một bát bún ốc nóng hổi, vị nước dùng chua thanh, thịt ốc béo béo, gịn gịn. Trên thị trường, một bát bún ốc có giá dao động từ 20-30 ngàn đồng/bát - mức giá quá hợp lư cho một món ngon giàu dinh dưỡng.
Tuy nhiên điều đáng bàn là quy tŕnh xử lư ốc vô cùng phức tạp, do đó không phải quán ăn nào cũng đủ có tâm để sơ chế ốc cẩn thận. Thực tế, cơ quan chức năng từng bắt tại trận không ít kho ốc ngâm hóa chất, ốc cấp đông cả năm... đang chuẩn bị để vận chuyển, bán cho các quán ốc vỉa hè.
Kinh hăi ruột ốc cấp đông để cả năm, ốc bị ngâm hóa chất vẫn bán
Trước đây, cơ quan chức năng từng phanh phui một kho ốc tại chợ đầu mối Nhổn (phường Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội). Tại đây chuyên cung cấp thịt ốc đă làm sẵn, đóng túi trữ đông. Dù ốc là loại thực phẩm dễ ôi thiu xong chủ cửa hàng lại khẳng định hạn sử dụng của ruột ốc lên đến hàng năm trời. Khi được ră đông, ốc có dấu hiệu rỉ nước, dù đă được làm sạch vỏ trước đó nhưng vẫn c̣n chứa nhiều cặn bùn, chứa rất nhiều ốc con.
Ốc cấp đông bảo quản cả năm trời mới mang ra sử dụng là một chuyện. Sự việc ốc được ngâm hóa chất cho "đẹp mă", bán giá cao hơn cũng thường xuyên bị cơ quan chức năng "bắt tại trận". Vào giữa năm 2021, Công an quận 8 (TP.HCM) phối hợp cùng Pḥng Tài nguyên Môi trường quận 8 đă xử lư 2 cơ sở bán ốc không rơ nguồn gốc, ngâm hóa chất độc hại.
Tại đây, lực lượng chức năng phát hiện 20 can nhựa chứa hóa chất không nhăn mác, không thời hạn sử dụng. Nhà chức trách tạm giữ 1,8 tấn ốc đă ngâm qua hóa chất.
Đầu năm 2021, Đội 5, Pḥng Cảnh sát Môi trường (Công an TP.HCM) cũng đă phát hiện, xử lư một cơ sở chế biến thịt ốc tại Khu dân cư Bến Lức (P.7, Q.8, TP.HCM). Tại đây, lực lượng chức năng phát hiện các công nhân đang dùng hóa chất công nghiệp để ngâm thịt ốc. Sau khi ngâm với hóa chất này, ốc sẽ sạch, tươi bóng và tăng kư ốc trước khi giao cho các chợ và tiệm ăn trên địa bàn TP.HCM.
Coi chừng nhiễm sán, ngộ độc v́ món "khoái khẩu"
Theo ThS.BS Dương Quốc Phong (công tác tại Bệnh viện Thống Nhất, giảng viên Khoa Y, Đại học Quốc Gia TP.HCM), nếu như thủy hải sản tươi th́ phải sử dụng trong ngày. C̣n nếu thủy hải sản được ấp đông đúng (<-20 độ C) th́ có thể dùng trong 4-6 tháng. Do đó, việc cấp đông ốc lên đến 1 năm rồi mới mang ra dùng th́ chưa được coi là đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Đó là c̣n chưa kể quy tŕnh xử lư ốc vô cùng phức tạp. Không chỉ cần ngâm mà c̣n cần rửa, luộc qua, bóp muối, bóc tách từng phần ruột ốc... Quy tŕnh này rất khó có thể thực hiện tốt ở các xưởng ốc nhỏ lẻ, không được kiểm soát về chất lượng. PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm - Đại học Bách khoa Hà Nội) cho hay: "Rất khó để phân biệt ốc sạch, ốc bẩn v́ loại ốc cấp đông này đă được phân phối rộng răi từ nhà hàng đến quán ăn vỉa hè. Hơn nữa, quy tŕnh làm ốc rất mất thời gian, đừng hy vọng các quán ốc tự mua ốc về để sơ chế sạch và bán cho bạn. Cách tốt nhất là hăy hạn chế ăn bún ốc ở nhà hàng, hàng quán trôi nổi".
Ốc không ngâm rửa, vẫn c̣n bùn đất mà đă đổ vào nồi luộc sơ để nhể ruột th́ chắc chắn sẽ c̣n tồn đọng rất nhiều kư sinh trùng. Trong quá tŕnh cấp đông, kư sinh trùng bị đóng băng không thể phát triển xong chỉ cần ră đông ra, nó sẽ sinh sôi rất nhanh.
PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh cho biết: "Đối với loại ốc cấp đông không rơ nguồn gốc, không có hạn sử dụng như vậy th́ người tiêu dùng tuyệt đối không nên ăn. Khi ăn phải ốc kém chất lượng th́ nguy cơ nhiễm kư sinh trùng, nhiễm sán gan, ngộ độc cấp tính… là hoàn toàn có thể".
Bàn về ốc bị tẩm hóa chất công nghiệp, vị PGS cho rằng nếu không may ăn phải loại ốc này th́ người tiêu dùng có thể phải đối diện với t́nh trạng rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm. Thậm chí về lâu dài, chúng c̣n có thể gây nên các mắc bệnh măn tính. Trong đó nguy cơ ung thư là điều không thể tránh khỏi.
Bởi theo ông Thịnh, hóa chất công nghiệp vốn là những loại hóa chất thường được dùng sản xuất sơn, dệt nhuộm, công nghệ giấy. Những loại hóa chất này đều không được cho phép để dùng trong việc xử lư thực phẩm.
Chuyên gia khuyên tốt nhất nên hạn chế tối đa việc ăn ngoài hàng quán vỉa hè v́ có thể ăn phải ốc bẩn, ốc nhiễm sán, ốc cấp đông... Hoặc nếu có ăn cũng chỉ nên ăn ở những cửa hàng quen, uy tín, hiểu rơ quy tŕnh nấu luộc.
Tốt nhất các gia đ́nh hăy tự mua ốc về làm, ghi nhớ đảm bảo thời gian ngâm ốc, sơ chế để loại bỏ bùn đất và kư sinh trùng để ăn ốc vừa ngon vừa sạch.
Cách sơ chế ốc sau khi mua về nhà ăn
- Để mua được ốc ngon, khi chạm tay vào vỏ ốc, mày ốc tụt nhẹ vào phía trong th́ đó là con ốc c̣n sống và tươi. Nếu không có phản ứng ǵ hoặc bốc mùi khó chịu, nhiều khả năng, con ốc đó đă chết hoặc để từ lâu, không c̣n tươi.
- Nếu mày ốc tụt sâu vào trong th́ có khả năng con ốc đó gầy yếu, không ngon. Nếu mày ốc nằm ngay miệng th́ con ốc đó béo, thịt dày.
- Khi chọn được ốc ngon cần ngâm vào nước vo gạo hoặc ngâm cùng con dao kim loại hoặc các dụng cụ như muôi, th́a, đũa, đĩa... để nhả hết nhớt bẩn rồi mới chế biến.
- Khi luộc ốc để ăn chú ư luộc kỹ để ngăn chặn nhiễm kư sinh trùng, giun sán...
VietBF @ Sưu tầm