Những vụ cuồng loạn hàng loạt "Mass Hysteria" bí ẩn nhất trong lịch sử loài người. Các nhà khoa học vẫn đang tìm cách lý giải nhảy nhóm, cười tập thể... là những “dịch bệnh” bí ẩn từng xảy ra ở nhiều nơi trong lịch sử thế giới.
Mass Hysteria là gì?
Chứng hysteria tập thể (Mass Hysteria), ngày nay được biết đến với tên gọi rối loạn phân ly, là thuật ngữ dùng để mô tả trường hợp một số đông người cùng biểu hiện các triệu chứng cuồng loạn về thể chất và tâm thần. Các triệu chứng nhanh chóng lan rộng khắp cộng đồng, trong một số trường hợp tràn sang những thành phố khác hoặc xảy ra trên cả nước.
Hysteria là một rối loạn tâm thần và thần kinh. Bệnh phát sinh do lo lắng thái quá, biểu hiện bằng sự kích thích quá độ, không kiềm chế được cảm xúc. Hysteria thường là kết quả của xung đột nội tâm bị dồn nén...
Bệnh có thể xuất hiện ở cả hai giới, với tần suất khoảng 3 - 5 người trên 1.000 người. Bệnh thường gặp ở các bạn gái trong độ tuổi 14-25 vì cơ địa dễ mắc bệnh.
Chứng cuồng loạn tập thể là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả tình huống trong đó các triệu chứng thể chất hoặc tâm lý xuất hiện hàng loạt, lan nhanh khắp các cộng đồng và đôi khi là toàn bộ các thành phố và quốc gia.
Trong thời gian bùng phát, những người mắc bệnh có thể cười không kiểm soát được, ngất xỉu, co giật, chóng mặt, yếu cơ hoặc bất kỳ triệu chứng nào khác mà dường như không có bất kỳ nguyên nhân thực thể nào. Các trường hợp cuồng loạn đã được báo cáo trên khắp thế giới trong nhiều thế kỷ và cung cấp một cái nhìn sâu sắc hấp dẫn về bản chất phức tạp của tâm lý con người.
Dưới đây là những vụ cuồng loạn hàng loạt được cho là bí ẩn nhất trong lịch sử loài người:
1. “Bệnh dịch nhảy” hay “cơn cuồng khiêu vũ” năm 1518
Mọi chuyện bắt đầu vào một ngày hè ở Strasbourg, Pháp năm 1518. Frau Troffea, công dân của thành phố, bắt đầu khiêu vũ không ngừng trong gần một tuần. Trong vòng một tháng, 400 công dân của thành phố phía đông nước Pháp đã bị kích thích nhảy múa không ngừng cho đến khi họ bị đột quỵ, đau tim hoặc kiệt sức.
Trạng thái của những người này giống như bị thôi miên. Các nhà chức trách ban đầu cho rằng nguyên nhân là do “máu nóng trong não”, nhưng đã ra lệnh cho các vũ công bất đắc dĩ tiếp tục nhảy múa suốt ngày đêm để chữa trị và xua đuổi ma quỷ bên trong họ, thậm chí dựng sân khấu và thuê thêm vũ công và nhạc công cho họ. Điều này làm cho tình hình còn tồi tệ hơn. Các phiên bản của “bệnh dịch nhảy” ở Pháp sau đó lây lan sang Đức, Hà Lan và Thụy Sĩ…
Một số nhà sử học cho rằng những người này đã vô tình ăn phải nấm cựa gà, một loại nấm mốc độc hại gây ra các cơn co thắt cơ bắp - nhưng điều đó không giải thích được tại sao họ lại nhảy múa trong thời gian dài như vậy. Những người khác cho rằng, nguyên nhân là do sự căng thẳng của bệnh tật và nạn đói đang hoành hành trong khu vực, cùng với một nhóm người tin vào “lời nguyền của điệu nhảy”.
Cơn cuồng khiêu vũ, còn được gọi là Bệnh dịch khi khiêu vũ, Vũ điệu của Thánh John hay Vũ điệu của Thánh Vitus, đã lan tràn lục địa châu Âu từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 17.
Phiên tòa xét xử phù thủy Salem (1692–1693)
Một trong những trường hợp cuồng loạn tập thể nổi tiếng nhất là trường hợp xảy ra ở Salem, Massachusetts, vào năm 1692. Hàng chục cô gái trẻ thể hiện những cơn la hét và vặn vẹo không kiểm soát được, cuối cùng gây ra một loạt cáo buộc phù thủy. Kết quả là một loạt các phiên điều trần và truy tố những người bị buộc tội là phù thủy, được gọi là Phiên tòa xét xử phù thủy Salem, dẫn đến cái chết của 25 công dân Salem và các thị trấn lân cận.
The Biting Nuns (Thế kỷ 15)
Vào thế kỷ 15, một đợt bùng phát cuồng loạn hàng loạt khác xảy ra ở Đức khi một nữ tu trong tu viện bắt đầu cắn người khác. Chẳng bao lâu sau, hành vi này lan rộng khắp tu viện và khi tin tức lan rộng hơn, hiện tượng này cũng lan rộng, dẫn đến bùng phát dịch cắn ở các tu viện trên khắp nước Đức, Hà Lan và Italy.
Theo mô tả của một bác sĩ thế kỷ 15: “Một nữ tu trong một tu viện ở Đức đã cắn tất cả những người bạn đồng hành. Trong một thời gian ngắn, tất cả các nữ tu của tu viện này bắt đầu cắn nhau. Tin tức về sự say mê này giữa các nữ tu nhanh chóng lan rộng và giờ đây nó đã truyền từ tu viện này sang tu viện khác trên khắp một phần lớn nước Đức, chủ yếu là Sachsen và sau đó đến các tu viện của Hà Lan và cuối cùng, các nữ tu đã mắc chứng cuồng cắn thậm chí đến tận Rome".
2. “Đại dịch chữ viết” năm 1892
Năm 1892, tay của một số nữ sinh ở Groß Tinz, Đức bắt đầu run không kiểm soát được khi họ viết. Một số bị mất trí nhớ và thay đổi ý thức. Năm sau, sinh viên ở Basel, Thụy Sĩ bắt đầu gặp tình trạng tương tự.
Tiến sĩ Bartholomew cho biết: “Tay run khi viết ở châu Âu sau thế kỷ 19 là kết quả trực tiếp của một phương pháp giảng dạy mới coi trí óc như một cơ bắp cần tập luyện. Các bài tập tẻ nhạt và lặp đi lặp lại đã gây tổn hại về thể chất cho học sinh. Vì vậy, căn bệnh bùng phát như một cách cố gắng thoát khỏi lớp học viết đáng sợ trong tiềm thức.”
3. Ngộ độc khí Matton năm 1944
Trong thời kỳ đỉnh điểm của chứng hoang tưởng trong Thế chiến II, thị trấn Mattoon, Illinois tràn ngập tin đồn về một người đàn ông bí ẩn phun khí gas vào các nạn nhân ngẫu nhiên.
Người đầu tiên là Aline Kearney. Theo lời kể của cô, ngày hôm đó, có “mùi ngọt ngào khó chịu” trong phòng ngủ khiến chân và nửa người dưới của Aline Kearney bị tê liệt. Khi chồng của Kearney đi làm về, anh nhìn thấy một người lạ bên ngoài ngôi nhà.
Câu chuyện của gia đình Kearney đã được đăng trên trang nhất của tờ báo địa phương, tờ báo này cho rằng đó là một “bác sĩ gây mê” bí ẩn đã sống ngoài vòng pháp luật. Ngay sau đó, toàn bộ thị trấn tràn ngập các báo cáo về các vụ việc tương tự. Tin tức về kẻ theo dõi bí ẩn đã gây hoang mang dư luận trong một thời gian, nhưng kẻ tấn công đã không bao giờ được tìm thấy.
4. Dịch bọ tháng 6 năm 1962
Tháng 6/1962, 60 công nhân của một nhà máy dệt ở Mỹ bắt đầu có những triệu chứng lạ: phát ban, buồn nôn và tê liệt. Các phương tiện truyền thông nhanh chóng bắt kịp câu chuyện, đặt tên cho nó là “bệnh dịch tháng sáu”. Theo các công nhân, một con côn trùng đã lây nhiễm bệnh dịch hạch cho họ. Tuy nhiên, các nhà côn trùng học được cử đến hiện trường không tìm thấy dấu vết của lũ bọ.
Năm 1962, một căn bệnh bí ẩn đã bùng phát trong bộ phận may quần áo của một nhà máy dệt ở Mỹ. Các triệu chứng bao gồm tê, buồn nôn, chóng mặt và nôn. Thông tin về một con bọ trong nhà máy sẽ cắn nạn nhân của nó và phát triển các triệu chứng trên nhanh chóng lan rộng. Chẳng bao lâu, 62 nhân viên đã mắc phải căn bệnh bí ẩn này, một số người đã phải nhập viện.
Trong khi đó, các nhà tâm lý học đã phỏng vấn những công nhân bị bệnh. Kết quả cho thấy hơn 90% nạn nhân làm việc cùng một ca, hầu hết làm thêm giờ và 50 người trong số họ chỉ bắt đầu báo cáo các triệu chứng của mình sau khi truyền thông đưa tin về đợt bùng phát. Từ đó, một số ý kiến cho rằng căng thẳng, cùng với sức mạnh của tin đồn, có thể là nguyên nhân khiến một lượng lớn người tự tìm đến “bệnh”.
5. “Dịch cười” Tanganyika (Tanzania) năm 1962
Năm 1962, Tanzania gặp phải một “dịch bệnh” kỳ lạ buộc họ phải đóng cửa trường học trong nhiều tuần, khi hàng chục nữ sinh không thể nhịn được cười. Vào cuối đợt bùng phát, hơn 1.000 người đã bị ảnh hưởng.
Cười không phải là vấn đề duy nhất, nhiều học sinh bị căng thẳng khác có biểu hiện phát ban, ngất xỉu và khó thở. Chẩn đoán chính thức được đưa ra cho trường hợp này là chứng cuồng loạn hàng loạt.
VietBF@ sưu tập
