Theo như sự tham gia cùng nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc, khiến vào hôm thứ Tư 8/3 đă được chính phủ Hà Lan cho biết họ có kế hoạch áp dụng các hạn chế mới đối với xuất khẩu công nghệ bán dẫn để bảo vệ an ninh quốc gia.
Logo của ASML, nhà sản xuất trang thiết bị bán dẫn hàng đầu của Hà Lan, tại trụ sở chính ở Veldhoven.
Thông báo này đánh dấu động thái cụ thể đầu tiên của Hà Lan, quốc gia giám sát công nghệ sản xuất chip thiết yếu, hướng tới việc áp dụng các quy tắc do Washington thúc giục nhằm cản trở ngành sản xuất chip của Trung Quốc và làm chậm tiến bộ quân sự của nước này.
Vào tháng 10, Hoa Kỳ đă áp đặt các hạn chế xuất khẩu sâu rộng đối với việc vận chuyển các công cụ sản xuất chip của Mỹ sang Trung Quốc. Nhưng để các hạn chế này có hiệu lực, họ cần các nhà cung cấp lớn khác ở Hà Lan và Nhật Bản, những nước sản xuất công nghệ sản xuất chip chính, cùng đồng ư. Ba nước đồng minh này đă đàm phán về vấn đề này trong nhiều tháng.
Bộ trưởng Thương mại Hà Lan Liesje Schreinemacher đă công bố quyết định này trong một bức thư gửi quốc hội, cho biết các hạn chế sẽ được đưa ra trước mùa hè.
Bức thư của bà không nêu tên Trung Quốc, một đối tác thương mại quan trọng của Hà Lan, cũng không nêu tên ASML Holding NV, một công ty công nghệ lớn nhất châu Âu và là nhà cung cấp chính cho các nhà sản xuất chất bán dẫn, nhưng cả hai đều sẽ bị ảnh hưởng. Bức thư nêu đích danh một công nghệ sẽ bị ảnh hưởng là hệ thống in thạch bản “DUV”, loại máy có mức độ tiên tiến thứ nh́ mà ASML bán cho các nhà sản xuất chip máy tính.
“Bởi v́ Hà Lan xem xét đến sự cần thiết trên cơ sở an ninh quốc gia để đưa công nghệ này vào giám sát với tốc độ cao nhất, Nội các sẽ đưa ra một danh sách kiểm soát ở cấp quốc gia”, bức thư viết.
Một đại diện của Nhà Trắng không trả lời lập tức yêu cầu b́nh luận của Reuters.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh hôm thứ Năm 9/3 nói Trung Quốc kiên quyết phản đối quyết định của Hà Lan và cho biết Bắc Kinh đă giao thiệp với Hà Lan về vấn đề này.
“Chúng tôi hy vọng phía Hà Lan sẽ tuân thủ lập trường khách quan và công bằng… hành động để bảo vệ lợi ích của chính ḿnh và không tuân theo việc lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của một số quốc gia”, bà Mao nói nhưng không nêu tên quốc gia nào.
Trung Quốc thường xuyên gọi Hoa Kỳ là “kẻ bá quyền về công nghệ” khi đáp lại các biện pháp kiểm soát xuất khẩu do Washington áp đặt.
ASML cho biết trong một phản hồi rằng họ dự kiến sẽ phải xin giấy phép để xuất khẩu phân khúc cao cấp nhất trong số các máy DUV của ḿnh, nhưng điều đó sẽ không ảnh hưởng đến triển vọng tài chính năm 2023 của họ.
ASML thống trị thị trường các hệ thống in thạch bản, những cỗ máy trị giá hàng triệu đô la sử dụng tia laser mạnh để tạo ra mạch điện nhỏ của chip máy tính.
Công ty dự kiến doanh số bán hàng tại Trung Quốc sẽ không thay đổi ở mức 2,2 tỷ euro vào năm 2023, tuy nhiên, điều này thực ra ngụ ư rằng sẽ có sự sụt giảm tương đối v́ công ty từng dự kiến doanh số bán hàng tổng thể sẽ tăng 25%. Các khách hàng ASML lớn như Taiwan Semiconductor Manufacturing và Intel đang tham gia vào việc mở rộng công suất.
ASML chưa bao giờ bán các máy “EUV” tiên tiến nhất của ḿnh cho khách hàng ở Trung Quốc và phần lớn doanh số bán “DUV” của họ ở Trung Quốc là dành cho các nhà sản xuất chip tương đối kém tiên tiến hơn. Các khách hàng Hàn Quốc lớn nhất của họ, Samsung và SK Hynix, đều có năng lực sản xuất đáng kể ở Trung Quốc.
Thông báo của Hà Lan để lại những câu hỏi lớn chưa được trả lời, bao gồm cả việc liệu ASML có thể cung cấp dịch vụ cho các máy DUV trị giá hơn 8 tỷ euro (8,44 tỷ USD) mà họ đă bán cho khách hàng Trung Quốc kể từ năm 2014 hay không.
Bà Schreinemacher cho biết chính phủ Hà Lan đă quyết định các biện pháp một cách “cẩn thận và chính xác nhất có thể... để tránh sự gián đoạn không cần thiết trong chuỗi cung ứng giá trị”.
“Điều quan trọng đối với các công ty là phải biết những ǵ họ đang phải đối mặt và có thời gian để điều chỉnh theo các quy tắc mới”, bà viết.
Các nguồn tin cho biết Nhật Bản dự kiến sẽ đưa ra bản cập nhật về chính sách xuất khẩu thiết bị chip ngay trong tuần này.
“V́ lư do an ninh quốc gia, chúng tôi liên tục xem xét các quy định xuất khẩu, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi đă quyết định bất cứ điều ǵ vào thời điểm này”, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) Yasutoshi Nishimura nói trước quốc hội khi được hỏi về những hạn chế có thể xảy ra.
