Theo như nguyên thủ hai nước Ukraina và Trung Quốc không có bất kỳ liên lạc nào kể từ khi Nga xâm lược Ukraina vào tháng 02/2022, sau khi tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định : « Chúng tôi (Ukraina) sẵn sàng gặp ông (Tập Cận B́nh) ở đây » (Ukraina) trong buổi trả lời phỏng vấn hăng thông tấn AP của Mỹ, được phát hôm 28/03/2023.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskiy tới thăm một khu nhà bị hư hại do tên lửa Nga, ở Zaporijjia, Ukraina, ngày 27/03/2023. via REUTERS - UKRAINIAN PRESIDENTIAL PRESS SER
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă đến Matxcơva gặp « bạn hữu » Vladimir Putin vào tuần trước. Hai bên thảo luận về kế hoạch của Trung Quốc gồm 12 điểm nhằm t́m kiếm « một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Ukraina ». Tuy nhiên, theo Reuters, tổng thống Volodymyr Zelensky đă hoan nghênh cam kết ngoại giao của Bắc Kinh, đồng thời loại bỏ mọi khả năng đàm phán chừng nào quân Nga chưa rút hết khỏi lănh thổ Ukraina.
Yêu cầu này một lần nữa được ngoại trưởng Dmytro Kouleba nhắc lại hôm 28/03 tại một diễn đàn về « ḥa b́nh ở Ukraina » do Mỹ bảo trợ. Ông nhấn mạnh không thể có ḥa b́nh với Nga « bằng bất kỳ giá nào » và Nga phải rút khỏi « từng mét vuông đất » của Ukraina. Trong phiên điều trần hôm 25/03 trước một ủy ban nghị viện Mỹ, ngoại trưởng Antony Blinken từng không loại trừ khả năng đàm phán về đường biên giới Ukraina dù khẳng định quyết định cuối cùng là do Kiev.
Mỹ ủng hộ lập một ṭa án quốc tế xét xử Nga « xâm lược » Ukraina
Cũng trong ngày 28/03, lần đầu tiên Hoa Kỳ tuyên bố ủng hộ thành lập một ṭa án đặc biệt để xét xử « cuộc xâm lược » Nga nhắm vào Ukraina. Theo một người phát ngôn bộ Ngoại Giao Mỹ, được AFP trích dẫn, Washington muốn ṭa án quốc tế này « nằm trong hệ thống tư pháp Ukraina và bao gồm nhiều yếu tố quốc tế ». Các nước châu Âu đă ủng hộ việc thành lập ṭa án này ngay từ tháng 11/2022.
Thông báo của Mỹ được đưa ra vài ngày sau khi Ṭa án H́nh sự Quốc tế (CPI) phát lệnh truy nă tổng thống Nga Vladimir Putin phạm tội ác chiến tranh « trục xuất » trẻ em Ukraina. Tuy nhiên, Nga không công nhận thẩm quyền của ṭa CPI. Ṭa H́nh sự Quốc tế chỉ có thẩm quyền xét xử các tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại xẩy ra tại Ukraina, nhưng không có thẩm quyền về « tội xâm lược » của Nga, trong đó trách nhiệm thuộc về các nhà lănh đạo ở thượng tầng.