Chưa bao giờ thế giới lại phải chứng kiến một năm khắc nghiệt và lạ lùng như vậy về thời tiết.
Bầu trời trong xanh nắng vàng và những ngày dài ấm áp tuyệt vời của mùa hè là một sự mong đợi của rất nhiều người sau một mùa đông kéo dài. Tuy nhiên, đối với những người sống ở Bắc bán cầu vào năm 1816, những ngày hè đó đă lỡ hẹn với họ.
Năm Không Có Mùa Hè, sự biến động trong năm này đă trải khắp trên phạm vi toàn cầu. Nhiệt độ đă giảm tới khoảng từ 16 đến 13 độ C và kết quả là các kiểu thời tiết trên khắp thế giới bị gián đoạn và xáo trộn.
Ở Mỹ, mùa hè ấm áp bị thay thế bởi mùa đông, thời tiết lạnh buốt vẫn tồn tại kéo dài trong cả năm. Tháng Năm đôi khi có thể hơi lạnh trong điều kiện b́nh thường, nhưng vào năm 1816, sương giá vẫn tồn tại ở nhiều bang phía đông nước Mỹ. Tháng sáu, người ta c̣n nh́n thấy tuyết trong khi các con sông ở Pennsylvania vẫn bị đóng băng trong tháng Bảy.
Bên kia Đại Tây Dương, châu Âu hứng chịu những trận mưa xối xả. Ở Ireland, mưa không ngớt trong 8 tuần liên tiếp. Tổng thống Hoa Kỳ John Quincy Adams, lúc đó là đại sứ tại Vương quốc Anh và sống ở London, đă than thở trong nhật kư về những cơn mưa rào lạnh giá và sấm sét đă khiến ông không thể rời khỏi nhà vào đầu tháng Bảy.
Con người đă phải chịu vô vàn tác động trong năm 1816 này.
Tác động của việc giảm nhiệt độ toàn cầu thậm chí c̣n lan sang châu Á, khiến giai đoạn gió mùa thông thường bị gián đoạn, dẫn đến hạn hán.
Hậu quả của sự kiện
Do thời tiết trái mùa nên mùa màng ở nhiều vùng bị thất bát. Ở Mỹ, điều này chủ yếu là do sương giá tiếp tục xảy ra vào mùa xuân. Điều này cũng có thể khiến cho nhiều động vật trong trang trại bị chết. Trong khi ở Ireland, lũ lụt do mưa lớn đă huỷ hoại vụ thu hoạch khoai tây trong năm.
Thiếu mưa là vấn đề đối với cây trồng ở châu Á, với t́nh trạng hạn hán do mùa gió mùa bị tŕ hoăn. Ở nhiều khu vực bị ảnh hưởng trên khắp Bắc bán cầu, vụ thu hoạch không thành công đă dẫn đến nạn đói gây ra nhiều thảm kịch.
Một cuộc di cư đáng kể của nông dân từ miền đông Hoa Kỳ đến vùng Trung Tây, tạo nên một khu vực mà về sau trở thành trung tâm hoạt động nông nghiệp của nước Mỹ cho đến ngày nay.
Điều ǵ đă gây ra thảm hoạ?
Nguyên nhân của thời tiết bất thường này xuất phát từ Sumbawa, một ḥn đảo ở Indonesia. Ở đó, vào ngày 5 tháng 4 năm 1815, núi lửa dạng tầng Tambora bắt đầu phun trào dữ dội.
Miệng núi lửa Tambora ngày nay.
Các vụ phun trào núi lửa có thể ảnh hưởng đến khí hậu hành tinh trong nhiều tháng. Điều này có thể xảy ra khi các hạt tro nhỏ, nhẹ vẫn c̣n trong tầng b́nh lưu và cản trở ánh sáng mặt trời, dẫn đến việc làm giảm nhiệt độ.
Về quy mô của vụ phun trào núi lửa Tambora. Đây chính là vụ phun trào mạnh nhất trong lịch sử được ghi lại. Những hậu quả của cuộc phun trào năm 1816 được cho là nguyên nhân chính dẫn tới sự xuất hiện của Năm Không Có Mùa Hè.
Nh́n chung, năm 1816 không phải là một năm vui vẻ đối với thế giới bởi có quá nhiều thứ đă phải chịu ảnh hưởng to lớn.
VietBF@ sưu tập