13 tuổi vào cung, Tấn phi khi đó ngỡ rằng ḿnh sẽ được gả cho Gia Khánh đế nhưng chẳng thể ngờ số phận đă đẩy cô vào một bi kịch khác.
Càn Long đế của nhà Thanh sống đến 89 tuổi được xem là vị quân vương có tuổi thọ cao nhất lịch sử Trung Quốc. Bát Kỳ Măn Châu triều Thanh tổ chức tuyển tú (tuyển phi cho Hoàng đế) mỗi năm một lần. Nữ giới Bát Kỳ tham gia tuyển tú trong độ tuổi từ 13 đến 16 tuổi. Do đó có thể hiểu, việc Càn Long lớn tuổi hơn rất nhiều so với phi tử trong hậu cung cũng là chuyện thường t́nh.
Song ít ai biết được, Hoàng đế Càn Long c̣n có một vị phi tử nhỏ hơn ông đến 75 tuổi. Đó chính là Tấn phi. Điều thú vị là Tấn phi có quan hệ họ hàng với Hoàng hậu Phú Sát, cả hai cùng xuất thân từ tộc Sa Tế Phú Sát thị thuộc Măn Châu Tương Hoàng kỳ. Tính theo quan hệ tôn ti gia đ́nh, Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu chính là bà của Tấn phi.
H́nh vẽ Càn Long trong thư viện - Nguồn: Bảo tàng Cố cung Bắc Kinh
Có thể v́ Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu qua đời khi chỉ mới 37 tuổi nên người cháu gái Tấn phi này chưa từng gặp bà bao giờ. Tấn phi Phú Sát thị thật ra chỉ là một nhân vật nhỏ không xuất hiện quá nhiều trong ghi chép lịch sử. Theo một số thông tin, bà là con gái của Chủ sự bổ khuyết của bộ Công - Đức Khắc Tinh Ngạch, cũng là cháu gái đời thứ 5 của Mễ Tư Hàn (đại thần dưới thời Khang Hi).
Song, được sủng ái một năm, Tấn phi đă trở thành goá phụ khi Càn Long qua đời ở tuổi 89. Vậy v́ sao Càn Long biết rơ ḿnh đă già, vậy tại sao c̣n phải lập thiếp?.
Thực chất, vị Tấn phi này là món quà của con trai ông - Gia Khánh đế tặng cho cha ḿnh. Lúc đó, Càn Long 88 tuổi bị bệnh nằm liệt giường, suốt ngày trong cung than thở buồn bă.
Vua Gia Khánh thấy cha ḿnh suốt ngày buồn bă không vui, v́ lấy ḷng ông, nên đă nghĩ đến việc t́m cho ông một tiểu thiếp khác. Nhưng điều mà ông không ngờ đến chính là ư tưởng của ḿnh đă thay đổi cả cuộc đời một của một cô gái.
Chuyện xảy ra vào năm thứ ba triều đại của Hoàng đế Gia Khánh, vào ngày tuyển tú (tuyển phi cho Hoàng đế), ông phát hiện ra một mỹ nhân xinh đẹp và đáng yêu. Cô gái này chính là cháu của Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu - người phụ nữ được Càn Long vô cùng yêu thương sủng ái. Gia Khánh nghe được điều này rất vui mừng, v́ ông biết rằng cha ḿnh cả đời đều say mê phụ nữ tộc Sa Tế Phú Sát thị, nếu bây giờ lại có được một cô gái Phú Sát thị th́ chắc chắn cha ông sẽ rất vui.
Ở buổi tuyển tú, cô bé này thấy Hoàng đế cứ nh́n chằm chằm vào ḿnh, cô đoán chắc là Hoàng thượng đă có ư với ḿnh và ḿnh chắc chắn sẽ được chọn. Trong đầu cô bé thầm nghĩ, sau khi được chọn chắc chắn sẽ được sủng ái, nếu không phải là Quư phi trong Hoàng tộc th́ ít nhất cũng là một người cao quư.
Thực tế, cô bé đă đoán đúng và bản thân đă được tuyển chọn. Nhưng điều cô bé không ngờ là sau khi vào cung, Gia Khánh lại dâng tặng cô cho người cha Thái Thượng Hoàng đă 88 tuổi của ḿnh, khi đó hai người cách nhau 75 tuổi.
Sau khi biết ḿnh bị dâng tặng cho Càn Long, Tấn phi rất uất ức, cô nghĩ, ḿnh vào cung là để làm tiểu thê tử của đương kim Hoàng thượng, nào ngờ giờ lại là tiểu mẫu thân của Hoàng thượng, nhưng v́ một khi đă bước vào cửa cung th́ sâu như biển, cô có thể làm được ǵ?.
Khi Càn Long nh́n thấy cô gái xinh đẹp như vậy, lập tức trở nên hưng phấn, bệnh t́nh của ông được cải thiện rất nhiều, đôi chân bỗng trở nên linh hoạt trở lại, khi rảnh rỗi là ông lại đến pḥng của Tấn phi. Nhưng suy cho cùng, ông cũng đă già yếu, lực bất ṭng tâm, có thể nói ông giống như cây già đă khô héo.
Cơ thể già yếu của Càn Long chỉ trụ được thêm một năm th́ qua đời. Cho nên, Tấn phi này thật đáng thương, tuổi c̣n trẻ như vậy lại gả cho một ông già như Càn Long. Khi Càn Long qua đời, cô mới 14 tuổi. Cuộc đời cô đă tàn lụi trước khi kịp nở hoa.
Sau khi Càn Long qua đời, cô chuyển đến Cung Thọ Khang - một viện dưỡng lăo cùng một nhóm các bà, các chị lớn tuổi. Lúc đầu, cô có thể tṛ chuyện và chơi bài với những người chị lớn tuổi này, nhưng thời gian trôi qua, Tấn phi dù sao cũng không chịu nổi, cô chỉ mới 14 tuổi, vẫn là một cô gái ngây thơ lăng mạn, cô muốn có một t́nh yêu mănh liệt, có một gia đ́nh hạnh phúc, có một người chồng thủy chung, có những đứa con ngoan ngoăn, nhưng giờ cô lại chẳng có cái ǵ.
Điều đáng thương hơn nữa là các bà, các chị cùng nhau đến Cung Thọ Khang với cô đều lần lượt qua đời. Cô là người duy nhất c̣n lại trong cái Cung rộng lớn, cô đơn và không có người để nương tựa.
Hàng ngày, mỗi khi thức dậy, cô cũng không buồn trang điểm hay diện những bộ váy áo xinh đẹp nữa, cô chỉ ngồi bên cửa sổ, nh́n bức tường thành cao và cảm thấy thương tiếc cho số phận của chính ḿnh. Và cứ như thế, cô đă sống như vậy hơn mười năm, cho đến khi Hoàng đế Gia Khánh băng hà và Hoàng đế Đạo Quang lên ngôi.
Đạo Quang lại vô cùng kính trọng vị phi tử c̣n sống duy nhất của ông nội Càn Long. Sau khi đăng cơ, ông đă phong Tấn phi Phú Sát thị thành Hoàng tổ Tấn phi.
Cứ như vậy, chỉ sau một đêm, cô đă được phong phi và trở thành người có chức vị cao nhất trong hậu cung một cách khó hiểu khi mới hơn 30 tuổi. Nhưng phong phi th́ có ích ǵ? Chồng th́ đă chết, các chị em ở cùng nhau cũng đều đă chết, con cái cũng không có, bên cạnh cũng chẳng có ai để tâm sự.
Tấn phi trở nên lầm ĺ, có lúc trở nên cuồng loạn và lo lắng, thường ngồi một chỗ ngơ ngác một lúc lâu, cơ thể trở nên gầy đi rơ rệt.
Năm Đạo Quang thứ 2, tức 1822, Tấn phi qua đời trong cô đơn, khi đó bà chưa đến 40 tuổi. Tấn phi thị được an táng vào Phi viên tẩm của Dụ lăng thuộc Thanh Đông lăng. Trong các phi tần của Càn Long Đế, bà là người mất cuối cùng. Bà cũng là vị phi tần cuối cùng được an táng vào Dụ lăng, do đó phần mộ của bà nằm ở vị trí cuối cùng, thuộc hàng cuối cùng của dăy thứ 5 trong Phi viên tẩm.
VietBF@ Sưu tập