Vào 11.9, người dân Ethiopia sẽ kỷ niệm ngày kết thúc một năm và bắt đầu một năm mới.
Tuy nhiên, khi quốc gia Đông Phi này bước sang năm mới trong vài tháng nữa thì về mặt kỹ thuật sẽ là năm 2017, theo lịch của người Ethiopia. Và, trong khi cả thế giới đã đón năm 2024, thì tại đất nước này, người dân vẫn đang trong năm 2016.
Vậy tại sao Ethiopia, quốc gia đông dân thứ hai ở châu Phi, lại "đi sau" phần lớn thế giới bảy năm tám tháng? Điều đó gây ra những khó khăn như thế nào đối với những người Ethiopia sống trên một hành tinh ngày càng kết nối với nhau và hầu hết hoạt động ở một thời đại hoàn toàn khác?
Câu trả lời nằm ở những truyền thống có từ nhiều thế kỷ trước - và ý thức vững chắc về bản sắc dân tộc.
Độc đáo "quay ngược thời gian"
Ở Ethiopia, năm sinh của Chúa Giêsu Kitô được công nhận muộn hơn bảy hoặc tám năm so với lịch Gregorian, hay lịch "phương Tây", do Giáo hoàng Gregory XIII đưa ra vào năm 1582.
Năm mới ở Ethiopia được tổ chức vào tháng 9, khi loài hoa bản địa Adey Abeba nở rộ.
Abel Gashaw
Theo các chuyên gia, Nhà thờ La Mã đã điều chỉnh cách tính của mình vào năm 500 CN, trong khi Nhà thờ Chính thống Ethiopia chọn cách giữ nguyên niên đại cổ xưa.
Mặc dù phần lớn phần còn lại của thế giới tiếp tục áp dụng lịch Gregorian, nhưng Ethiopia vẫn giữ nguyên lịch của riêng mình.
Eshetu Getachew, Giám đốc điều hành của Rotate Ethiopia Tours And Travel cho biết: "Chúng tôi là duy nhất. Chúng tôi có lịch riêng của mình. Chúng tôi có bảng chữ cái riêng. Chúng tôi có truyền thống văn hóa riêng của mình".
Được cho là có niên đại ít nhất 1.500 năm trước, lịch Ethiopia có nhiều điểm tương đồng với lịch Coptic của Nhà thờ Chính thống Coptic ở Alexandria tại Ai Cập.
Theo hệ mặt trời - mặt trăng dài 13 tháng, trong đó 12 tháng kéo dài 30 ngày. Tháng cuối cùng chỉ có năm ngày, hoặc sáu ngày trong năm nhuận.
Khách du lịch đến thăm Ethiopia thường sửng sốt khi biết rằng họ đã "quay ngược thời gian", một số người dùng mạng xã hội để bày tỏ sự hoang mang của mình.
Do các doanh nghiệp và trường học quốc tế có trụ sở tại quốc gia này có xu hướng tuân theo lịch Gregorian, nhiều người Ethiopia không có lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng đồng thời cả lịch truyền thống của Ethiopia và lịch phương Tây.
"Điều đó rất khó khăn", nhà khảo cổ học người Ethiopia Goitom W. Tekle, hiện đang làm việc tại Đức, nói với CNN Travel.
Tekle giải thích rằng một số tổ chức phải tiếp tục chuyển đổi giữa hai lịch, kết hợp các ngày và giờ khác nhau khi tương ứng với người Ethiopia, đặc biệt là những người ở khu vực nông thôn và những người ở ngoài nước.
Ngay cả những việc đơn giản như xin giấy khai sinh cũng có thể gây ra vấn đề khi cố gắng hợp nhất hệ thống của Ethiopia và hệ thống phương Tây.
Có "hợp lý" hơn không?
Nhiếp ảnh gia Abel Gashaw là một trong số nhiều người Ethiopia đã thích nghi với việc di chuyển giữa hai lịch một cách tương đối thoải mái.
Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng bản thân thích lịch của Ethiopia hơn, mô tả nó "hợp lý hơn", đặc biệt khi nói đến thời điểm đầu năm.
Năm mới, hay Enkutatash, có nghĩa là "món quà trang sức" trong tiếng Amharic của người Semitic ở Ethiopia, đến vào cuối mùa mưa.
Adey Abeba, loài hoa bản địa của Ethiopia, nở trong thời kỳ này và trở thành biểu tượng năm mới của người Ethiopia.
Gashaw nói: "Đó giống như một sự khởi đầu mới. Sau đó, lượng mưa giảm dần và mọi nơi bạn đến đều rất xanh".
Ông tiếp tục chỉ ra rằng việc tổ chức năm mới vào ngày 1 tháng 1 sẽ không có ý nghĩa gì ở Ethiopia vì ngày này rơi vào mùa khô, trong khi ngày 11 tháng 9 (hoặc ngày 12 tháng 9 trong năm nhuận) cũng đánh dấu sự khởi đầu năm mới của Ai Cập.
Ở Ethiopia không chỉ có tháng, ngày và năm khác nhau. Đất nước này cũng chạy theo hệ thống thời gian riêng của mình.
Đồng hồ 12 giờ
Trong khi hầu hết các quốc gia bắt đầu ngày mới vào lúc nửa đêm thì người Ethiopia sử dụng hệ thống đồng hồ 12 giờ chạy từ sáng đến tối, bắt đầu lúc 1 giờ sáng.
Điều này có nghĩa là hầu hết mọi người ở bên ngoài đất nước sẽ coi là 7 giờ sáng, nhưng người Ethiopia sẽ coi là 1 giờ sáng.
Gashaw giải thích rằng điều này phản ánh cuộc sống ở Ethiopia - số giờ ban ngày ở đất nước này khá ổn định do nằm gần Xích đạo - và có vẻ như đây là một cách tiếp cận hợp lý hơn.
Tuy nhiên, giờ giấc ở đất nước này có thể gây nhầm lẫn, đặc biệt đối với du khách.
Khi đặt lịch hẹn với du khách quốc tế, Gashaw luôn đảm bảo làm rõ liệu họ đang đề cập đến giờ của Ethiopia hay giờ phương Tây.
"Khi tôi mua vé máy bay, các hãng hàng không sử dụng lịch châu Âu nên tôi kiểm tra lại ba hoặc bốn lần để hiểu thời gian của mình", anh nói thêm.
Thế nhưng, đôi lúc ông cũng mắc sai lầm. Gashaw từng trượt một kỳ thi vì lịch học ở trường đại học của mình được ấn định theo giờ phương Tây và anh ấy đã hiểu lầm.
"Khi trường thông báo 2 giờ chiều thi, tôi nghĩ đó là giờ Ethiopia, nghĩa là vào buổi sáng. Vì vậy, khi tôi đến nơi không thấy ai ở đó cả. Tôi nghĩ: Chắc buổi kiểm tra đã bị hủy".
