Các quan chức Azerbaijan cho biết tên lửa của Nga gây ra vụ tai nạn máy bay phản lực chết người

Các nguồn tin trong chính phủ Azerbaijan nói với Euronews hôm thứ năm rằng họ tin rằng một tên lửa đất đối không của Nga đã gây ra vụ tai nạn chết người của chuyến bay J2-8243 của hãng hàng không Azerbaijan Airlines, khiến hơn 30 hành khách trên máy bay thiệt mạng vào thứ tư.

Chiếc máy bay chở khách Embraer-190 đang bay từ thủ đô Baku của Azerbaijan đến Grozny, thủ đô của Chechnya, chở theo 67 người vào ngày Giáng sinh thì bay chệch hướng hàng trăm dặm và rơi xuống gần thành phố Aktau ở Kazakhstan.

Các quan chức Nga cho rằng máy bay đã cố gắng hạ cánh khẩn cấp vì va phải chim, trong khi Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev chỉ ra thời tiết xấu trong khu vực. Tuy nhiên, các quan chức Ukraine nhanh chóng đổ lỗi vụ tai nạn cho hỏa lực tên lửa của Nga, và một số chuyên gia hàng không đã ủng hộ tuyên bố của Ukraine vào tối thứ Tư.

Azerbaijani Airliner with 67 People Onboard Crashes in Kazakhstan Leaving 32 survivorshttps://t.co/PYm0b6tu61

— Breitbart London (@BreitbartLondon) December 25, 2024

Các chuyên gia hàng không lưu ý rằng Chuyến bay J2-8243 đã bay qua một khu vực mà hỏa lực phòng không hạng nặng của Nga nhắm vào máy bay không người lái của Ukraine. Các quan chức hàng không Nga tuyên bố việc thay đổi lộ trình này là cần thiết do sương mù dày đặc trên mặt đất ở Grozny, nhưng các nhà phân tích cho biết điều này không giải thích được tại sao máy bay bay sang phía bên kia Biển Caspi trước khi hạ cánh xuống Kazakhstan.

Matt Borie, giám đốc tình báo của Osprey Flight Solutions, một công ty an ninh hàng không, cho biết : "Video về đống đổ nát và các tình huống xung quanh môi trường an ninh không phận ở phía tây nam nước Nga cho thấy khả năng máy bay đã bị trúng một số loại hỏa lực phòng không".

Andriy Kovalenko, người đứng đầu bộ phận chống thông tin sai lệch của tình báo quân đội Ukraine, cho biết hôm thứ Tư rằng máy bay rõ ràng đã bị hỏa lực của Nga bắn hạ, nhưng "thừa nhận điều này sẽ gây bất tiện cho tất cả mọi người, vì vậy chúng tôi sẽ nỗ lực che đậy, ngay cả những lỗ thủng trên các bộ phận còn lại của máy bay".

Kovalenko ám chỉ đến những nỗ lực của Azerbaijan nhằm xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn với Nga, ngay cả khi đồng minh khu vực trước đây của Nga - và là đối thủ cay đắng của Azerbaijan - Armenia đang rời xa Moscow. Armenia vô cùng tức giận vì "lực lượng gìn giữ hòa bình" của Nga đứng im trong khi lực lượng Hồi giáo Azeri tàn nhẫn bắt giữ và thanh trừng sắc tộc người Armenia theo đạo Thiên chúa từ khu vực Nagorno-Karabakh vào tháng 9 năm 2023.

Tổng thống Azerbaijan Aliev đã có mặt tại Nga vào thứ Tư, nhưng đã cắt ngắn chuyến thăm và trở về nước sau vụ tai nạn máy bay.

Kovalenko lưu ý rằng đoạn video từ chuyến bay J2-8243 đã được những người sống sót sau vụ tai nạn đăng lên mạng xã hội, "cho thấy áo phao bị thủng và những hư hỏng khác" phù hợp với dấu hiệu mảnh đạn xé toạc máy bay.

“Trong chuyến bay, thân máy bay bị đâm thủng, và các hệ thống máy bay bị hư hại do vụ nổ của một tên lửa phòng không có mảnh đạn. Mọi thứ đều được ghi chép đầy đủ và ghi lại rõ ràng”, ông nói.

“Nga lẽ ra phải đóng không phận Grozny nhưng đã không làm vậy. Máy bay đã bị người Nga làm hỏng và được gửi đến Kazakhstan thay vì hạ cánh khẩn cấp xuống Grozny để cứu mạng người”, viên chức tình báo Ukraine cáo buộc.

Ngày càng nhiều phóng viên và chuyên gia hàng không lưu ý vào thứ Tư rằng thân máy bay có những hư hại không giống với vết đâm của chim mà giống với vết thủng do mảnh đạn hoặc lỗ đạn hơn.

Nhà phân tích Justin Crump của công ty tư vấn rủi ro Sibylline nói với BBC hôm thứ năm rằng: "Nếu nhìn vào kiểu mảnh đạn mà chúng ta thấy, có vẻ rất giống vụ nổ của một tên lửa phòng không ở phía sau và bên trái máy bay" .

Flightradar24, trang web theo dõi lưu lượng hàng không trên toàn thế giới theo thời gian thực, cho biết những thay đổi về hướng bay và độ cao của chuyến bay J2-8243 trước khi rơi cho thấy máy bay "có nguy cơ bị gây nhiễu và giả mạo GPS gần Grozny".

Hãng hàng không Azerbaijan Airlines và chính phủ Azeri vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào khác ngoài câu chuyện "va chạm với chim", nhưng các nguồn tin trong chính phủ Azeri đã nói với Euronews vào thứ năm rằng chiếc máy bay thực sự đã bị hư hại do một tên lửa của Nga - và chính phủ Nga đã từ chối yêu cầu tuyệt vọng của các phi công về việc hạ cánh khẩn cấp, buộc máy bay phải bay qua Biển Caspi đến Aktau, Kazakhstan.

Một hãng truyền thông quốc tế có tên AnewZ có trụ sở tại Baku đã trích lời các quan chức Azeri cho biết tên lửa được phóng bởi hệ thống phòng không Pantsir-S của Nga khi máy bay đang bay qua Chechnya. Các lực lượng Nga trong khu vực đã cố gắng bắn hạ máy bay không người lái của Ukraine vào thời điểm đó, theo xác nhận của các quan chức Chechnya.

“Nếu dữ liệu sơ bộ này được xác nhận, đây sẽ là lần thứ hai trong một thập kỷ, lực lượng Nga phá hủy một máy bay thương mại sau vụ tai nạn MH17 ở Ukraine. Lần này, công dân Nga, cũng như những người từ các nước láng giềng, nằm trong số những người thương vong”, Euronews lưu ý. Mười sáu hành khách trên chuyến bay J2-8243 được cho là công dân Nga.