Bảo hiểm Mỹ lao đao sau thảm hoạ cháy rừng ở Los Angeles

[miro1510]

Các vụ cháy rừng ở Los Angeles đe dọa thị trường bảo hiểm vốn đã bất ổn của California khi các công ty "tháo chạy" vào thời điểm thảm họa gia tăng.

Tháng 7/2024, khi California đang trải qua tháng nóng nhất trong lịch sử, công ty bảo hiểm lớn nhất của tiểu bang đã ngừng cung cấp bảo hiểm nhà cho hơn 1.000 chủ hộ tại khu phố Pacific Palisades của Los Angeles.

Công ty bảo hiểm "tháo chạy"

Các công ty bảo hiểm đã ngừng gia hạn gần 70% các hợp đồng bảo hiểm trong mã bưu chính Palisades, khiến cư dân ngày càng phụ thuộc vào "công ty bảo hiểm cuối cùng" do nhà nước hậu thuẫn. Pacific Palisades đã trở thành một trong những khu vực dễ bị cháy nhất được chi trả bảo hiểm, với tổng giá trị gần 5,9 tỷ USD tài sản có nguy cơ bị thiêu rụi.

Giờ đây, kịch bản tồi tệ mà cư dân, công ty bảo hiểm và cơ quan quản lý lo sợ đã xảy ra. Hàng nghìn ngôi nhà và doanh nghiệp ở Los Angeles đã bị thiêu rụi kể từ hôm 7/1, khi 5 đám cháy riêng biệt bùng phát và vượt ngoài tầm kiểm soát. Nhiều ngôi nhà và doanh nghiệp ở Palisades, một trong những khu phố giàu có nhất của thành phố đã bị ngọn lửa "nuốt chửng".

Thiệt hại tài chính toàn bộ của thảm họa vẫn chưa rõ ràng, nhưng các chuyên gia cảnh báo tổn thất có thể áp đảo thị trường bảo hiểm vốn đã mong manh của California, có khả năng làm trầm trọng thêm tình trạng khó khăn của các hãng bảo hiểm và làm mất ổn định hệ thống do nhà nước hậu thuẫn.

Vụ cháy ở Los Angeles tuần qua đang làm gia tăng lo lắng đối với ngành bảo hiểm. (Ảnh: Washington Post)

Dave Jones, từng là ủy viên bảo hiểm của California từ năm 2011 - 2018 và hiện đang chỉ đạo Sáng kiến Rủi ro Khí hậu tại Trường Luật của Đại học California, cho biết: " Chúng ta đang tiến tới một tương lai mà bảo hiểm sẽ không có sẵn hoặc không đủ khả năng chi trả".

Carolyn Kousky, phó chủ tịch phụ trách kinh tế và chính sách tại Quỹ Phòng vệ Môi trường, chỉ ra các vụ cháy tuần này bắt đầu ngay khi các công ty bảo hiểm nhà vừa cảm thấy lạc quan hơn về tương lai của họ tại California.

Sau nhiều năm các công ty bảo hiểm tư nhân thu hẹp phạm vi bảo hiểm tại tiểu bang, tháng trước, các quan chức đã công bố các quy định mới cho phép các công ty tăng giá và sử dụng các mô hình có tính đến rủi ro khí hậu trong tương lai. Đổi lại, họ sẽ phải cam kết tiếp tục bảo hiểm cho những khu vực dễ xảy ra hỏa hoạn.

"Có rất nhiều sự lạc quan rằng thị trường ở California thực sự đang chuyển mình. Nhưng các vụ cháy lại đặt ra câu hỏi: Liệu điều đó có đủ khi chúng ta đang ở trong một môi trường rủi ro ngày càng tăng?", ông Kousky nói.

Hiệp hội Bảo hiểm Tài sản và Thương vong Mỹ, một nhóm thương mại đại diện cho các công ty bảo hiểm, cho biết vẫn còn quá sớm để nói liệu các quy định mới của California đủ sức giữ chân các công ty bảo hiểm tại đây hay không. Đặc biệt trong bối cảnh hầu hết các cải cách vẫn chưa có hiệu lực.

“Chúng tôi hy vọng họ sẽ xây dựng nền tảng cho một thị trường bảo hiểm mạnh mẽ và có tính cạnh tranh”, Denneile Ritter, phó chủ tịch của hiệp hội cho biết.

Theo tính toán của Moody’s Ratings, tổn thất được bảo hiểm từ các vụ cháy có thể lên tới hàng tỷ đô la “do giá trị nhà ở và doanh nghiệp tại các khu vực bị ảnh hưởng rất cao”. Trong khi đó, J.P. Morgan ước tính tổn thất lên tới hàng chục tỷ USD.

Viễn cảnh về những thảm họa tốn kém như vậy từ lâu đã khiến các công ty bảo hiểm tư nhân của California lo lắng, họ cho biết mức phí bảo hiểm mà họ được phép tính theo luật không tương xứng với thiệt hại ngày càng gia tăng do hỏa hoạn, ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu.

Lựa chọn cuối cùng

Trong hai năm qua, 7 trong số 12 công ty bảo hiểm hàng đầu của tiểu bang đã cắt giảm phạm vi bảo hiểm bằng cách không phát hành các hợp đồng bảo hiểm mới hoặc không gia hạn các hợp đồng hiện có.

Lựa chọn duy nhất cho nhiều chủ hộ tại các khu vực này là chương trình Yêu cầu tiếp cận bảo hiểm công bằng (FAIR) - một hiệp hội bảo hiểm hỏa hoạn do tiểu bang chỉ định được thành lập vào năm 1968 để lấp đầy khoảng trống mà các công ty bảo hiểm tư nhân không muốn phát hành hợp đồng bảo hiểm. Mọi công ty hoạt động tại California đều phải đóng góp vào chi phí của chương trình theo tỷ lệ tương ứng với thị phần của mình tại tiểu bang.

Mặc dù phí bảo hiểm do chương trình FAIR cung cấp thường cao hơn so với phí bảo hiểm của các công ty bảo hiểm tư nhân, nhưng số lượng người tham gia chương trình đã tăng gấp đôi trong 4 năm qua. Tại Pacific Palisades, số lượng hợp đồng bảo hiểm theo chương trình FAIR đã tăng 85% từ năm 2023 đến năm 2024, gấp đôi so với tốc độ tăng trưởng của toàn tiểu bang.

Hiệp hội không công khai tài chính của mình. Nhưng vào tháng 3/2024, Chủ tịch FAIR Victoria Roach nói rằng rằng kế hoạch này đã bị mở rộng quá mức một cách nguy hiểm. Theo đó, FAIR đang đứng trước 300 tỷ USD tiền lỗ tiềm tàng với chỉ 200 triệu USD "thặng dư" có sẵn để trang trải các chi phí đó.

"Chúng tôi chỉ còn cách một mùa cháy rừng tồi tệ nữa là phá sản hoàn toàn. Theo nhiều cách, điều này giống như một canh bạc lớn", Jim Wood, một đảng viên Dân chủ từ Quận Sonoma và là thành viên Hội đồng Bảo hiểm, chia sẻ hồi năm 2024.

Dave Jones cho biết, nếu các yêu cầu bồi thường từ các vụ cháy tuần này vượt quá dự trữ của kế hoạch FAIR, các công ty bảo hiểm tư nhân sẽ phải chi trả 1 tỷ USD thiếu hụt.

Nếu số người chết tăng lên, các công ty bảo hiểm có thể xin phê duyệt để đánh giá người được bảo hiểm về chi phí còn lại - một kết quả sẽ dẫn đến việc tăng phí bảo hiểm trên toàn tiểu bang.

Các quan chức chưa rõ liệu những khoản tăng đó có cần thiết hay không cho đến khi họ có thể tính toán được chi phí thiệt hại cho những ngôi nhà được kế hoạch FAIR chi trả. "Nhưng chắc chắn đây là một rủi ro cần phải lưu ý", ông Jones nhấn mạnh.

Rủi ro từ thảm hoạ khí hậu

Đối với những chủ nhà ở Los Angeles dựa vào chương trình bảo hiểm cuối cùng của tiểu bang, họ đang đối mặt với vấn đề khác: Nhiều người trong số họ không được hưởng bảo hiểm không đầy đủ. Trong đó, Kế hoạch FAIR giới hạn các hợp đồng bảo hiểm ở mức 3 triệu USD, thường thấp hơn giá nhà trung bình ở nhiều cộng đồng giàu có và dễ xảy ra hỏa hoạn ở California, bao gồm cả Palisades.

Điều này trở thành vấn đề khi cư dân trở về sau thảm họa nhưng nhận ra chi phí xây dựng lại nhà cao hơn số tiền bảo hiểm chi trả.

Judson Boomhower, một nhà kinh tế học về môi trường tại Đại học California ở San Diego, cho biết điều này đã khắc hoạ rõ hơn sự căng thẳng mà các chủ nhà, các công ty bảo hiểm và cơ quan quản lý phải đối mặt khi thảm họa khí hậu leo thang.

Các quan chức nhà nước muốn đảm bảo rằng bảo hiểm có thể tiếp cận và chi trả được cho các cử tri của họ. Tuy nhiên, các công ty bảo hiểm cũng cần có khả năng tính phí bảo hiểm phản ánh chính xác những rủi ro phải đối mặt. Nếu không, họ có thể không thể thanh toán các yêu cầu bồi thường khi thảm họa xảy ra.

Ông nói thêm, việc tăng giá - hoặc thậm chí từ chối cung cấp các chính sách bảo hiểm - có thể ngăn cản mọi người chuyển đến những khu vực này và ảnh hưởng tới những cộng đồng lâu đời.