|
Các đám cháy ở Los Angeles khiến tình trạng khan hiếm nước ở California ngày càng trở nên tồi tệ hơn và gây ra nhiều hệ lụy.
Các đám cháy ở Los Angeles và xung quanh vẫn tiếp tục hoành hành khi những cơn gió Santa Ana mạnh mẽ thổi bùng ngọn lửa qua các bụi rậm và tràn sang các khu dân cư. Hai đám cháy lớn là đám cháy Eaton và Palisades đã thiêu rụi hơn 16.000 héc ta kể từ tuần trước. Một đám cháy khác – đám cháy Auto đã bùng phát vào tối 13/1 ở hạt Ventura. Các đám cháy đã khiến ít nhất 24 người thiệt mạng.
Quy mô và tốc độ khủng khiếp của các đám cháy đã khiến lực lượng ứng phó quá tải, ngay cả ở một khu vực có lịch sử lâu đời về chống cháy rừng. Điều đó đã được chứng minh vào tuần trước khi lính cứu hỏa nỗ lực dập tắt đám cháy Palisades và phát hiện ra rằng một số vòi cứu hỏa ở khu dân cư Pacific Palisades đã cạn nước.
Tờ Los Angeles Times đưa tin, 144 bồn chứa cung cấp nước cho thành phố đã đầy trước khi đám cháy bùng phát. Tuy nhiên, khi đám cháy xảy ra, lính cứu hỏa đã sử dụng quá nhiều nước trong thời gian dài, nhanh hơn tốc độ đổ đầy lại các bồn chứa. Điều đó khiến việc duy trì dòng nước trở nên khó khăn, đặc biệt ở những nơi cao hơn.
"Nhu cầu nước tăng gấp 4 lần bình thường trong 15 giờ liên tục, khiến áp lực nước của chúng tôi giảm xuống", Janisse Quiñones, Tổng giám đốc điều hành kiêm kỹ sư trưởng của Phòng Nước và Điện Los Angeles, chia sẻ với Los Angeles Times.
Tuy nhiên, nước luôn là vấn đề chính trị ở Los Angeles. Khu vực này đã phải đối mặt với tình trạng thiếu nước kể từ khi thành lập, nhưng cũng phải đối mặt với tình trạng lũ lụt nghiêm trọng trong những trận mưa lớn. Các quan chức thành phố và chính trị gia địa phương đã nhanh chóng chỉ trích việc thành phố không đầu tư đủ vào cơ sở hạ tầng nước.
California đang phải đối mặt với các mối đe dọa với các cơ sở hạ tầng nước của mình và điều đó sẽ chỉ ngày càng gia tăng sau khi ngọn lửa tắt hẳn. Các đám cháy đang làm giảm nguồn nước uống tại khu vực bị ảnh hưởng cũng như tiếp tục cản trở quá trình phục hồi. Khi khí hậu thay đổi, tình trạng căng thẳng về nước ở bang đang gia tăng cùng với mối đe dọa của các đám cháy lớn hơn trong tương lai.
Tại sao nước không phải lúc nào cũng có thể chữa cháy rừng?
Các đám cháy đang diễn ra quanh Los Angeles gây ra nhiều thách thức vì một số lý do. Một lý do lớn là thời tiết không hợp tác, với những cơn gió mạnh thổi tàn lửa đi xa hàng km trên một khu vực khô hạn bất thường. Nguyên nhân tiếp theo là các đám cháy đang bùng phát cả ở các vùng đất hoang dã và khu vực thành thị. Lính cứu hỏa phải sử dụng các chiến thuật khác nhau tùy thuộc vào môi trường. Đối với các đám cháy trong thành phố hoặc vùng ngoại ô, phản ứng thông thường là vòi rồng và xe bơm nước.
Tuy nhiên, nếu là những bụi cây và thảm cỏ thì công cụ phù hợp hơn là xèng, rìu, đèn khò và máy ủi. Chiến lược cốt lõi không nhất thiết là dập tắt đám cháy mà là ngăn chặn chúng bằng các rào chắn lửa, để không cho ngọn lửa lây lan. Máy bay thả nước và chất chống cháy có thể giúp ích ở vùng biên khi đám cháy lan sang các khu dân cư nhưng không đủ để ngăn chặn những đám lửa trải dài hàng km trong khi khói và gió lớn thường khiến việc bay trở nên quá nguy hiểm.
Khi các đám cháy gần đây lan đến công trường xây dựng xung quanh Los Angeles, chúng bùng nổ khi gió thổi lên tới 160km/h, tạo ra một thảm họa có nhiều điểm chung với một cơn bão hơn là một vụ cháy nhà. Hàng chục tòa nhà bốc cháy trên khắp hạt cùng lúc khiến lính cứu hỏa phải đối mặt với các trận lửa như ở các vùng hoang dã. Các công cụ và chiến thuật của họ không thể theo kịp. Cho đến nay, hơn 12.000 công trình đã bị thiêu rụi trong các vụ cháy.
"Cơ sở hạ tầng và nguồn cấp nước đô thị truyền thống của chúng ta phần lớn không nhằm mục đích dập tắt các đám cháy như thế này. Nó được thiết kế để dập tắt đám cháy tại một ngôi nhà hoặc một vài công trình, chứ không phải hàng nghìn ngôi nhà trong điều kiện gió mạnh", ông Faith Kearns, nhà nghiên cứu về nước và cháy rừng tại Đại học bang Arizona, cho hay.
Rào cản cấp bách hơn là tình trạng thiếu nhân sự để xử lý quy mô của đám cháy, đặc biệt là những người được đào tạo để dập tắt các đám cháy trong điều kiện khó khăn như vậy. Lính cứu hỏa từ khắp tiểu bang cũng như cả nước, thậm chí cả từ Canada và Mexico hiện đang hỗ trợ ứng phó. California cũng đang triển khai cả tù nhân để dập tắt các đám cháy.
Theo ông Faith Kearns: "Hạt Los Angeles và tất cả 29 cơ quan cứu hỏa của hạt đều không được chuẩn bị để xử lý thảm họa lan rộng như thế này. Không có đủ lính cứu hỏa ở Los Angeles để xử lý 4 đám cháy riêng biệt có quy mô như vậy. Cơ quan cứu hỏa Los Angeles đã chuẩn bị cho 1 hoặc 2 đám cháy rừng lớn nhưng không phải 4 đám cháy, đặc biệt là khi có gió mạnh và độ ẩm thấp".
Tình hình California đang trở nên khó khăn hơn
Những đám cháy dữ dội có khả năng gây ra các vấn đề lâu dài hơn cho nguồn cung nước của khu vực. Ông Kearns, đồng tác giả của một báo cáo năm 2021 phát hiện ra rằng nước uống bị ô nhiễm sau một số vụ cháy rừng lớn ở California.
Theo ông, khi áp suất nước giảm trong nguồn cấp nước của thành phố như đã xảy ra ở Los Angeles tuần trước, nước thải chưa qua xử lý có thể chảy ngược vào đường ống chính. Điều này có nghĩa là các tác nhân gây bệnh và các chất gây ô nhiễm khác có thể xâm nhập vào đường ống nước. Một số cộng đồng ở Los Angeles đã khuyến cáo người dân không nên uống nước máy.
Tro từ các đám cháy cũng có thể xâm nhập vào nguồn cấp nước, cũng như có thể chứa các hóa chất độc hại. Một số chất chống cháy được sử dụng để dập tắt đám cháy có thể khiến các chất độc hại như benzen xâm nhập vào nguồn nước.
Cháy cũng có thể làm tan chảy ống nước PVC, đưa các chất gây ô nhiễm lâu dài vào nước. Cho đến nay, điều kiện thời tiết đặc biệt khô ráo nhưng khi mưa bắt đầu, nó có thể cuốn trôi các mảnh vụn cháy vào hệ thống nước, gây áp lực cho các nhà máy xử lý nước.
Nam California và toàn bộ tiểu bang cũng đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước trong những năm tới.
Tình trạng thiếu nhà ở California đang khiến có nhiều người hơn phải sống ở những khu vực có khả năng xảy ra hỏa hoạn. Theo một ước tính, sẽ có 645.000 ngôi nhà mới được xây dựng tại các khu vực được đánh giá là vùng có mức độ cháy rừng "rất cao" vào năm 2050. Càng nhiều người sống ở các khu vực dễ xảy ra cháy rừng thì nguy cơ cháy rừng càng cao và thiệt hại sẽ càng lớn khi những đám cháy đó bùng phát.
Ngoài ra, California đang trải qua những thay đổi lâu dài về khí hậu, có nguy cơ lan rộng và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nước. Nhiệt độ trung bình tăng cao khiến cây cối và các bụi cây khô dễ bắt lửa hơn.
Thomas Harter, Giáo sư tại Đại học California chuyên nghiên cứu về cơ sở hạ tầng nước, cho biết tiểu bang này có những năm mưa và những năm khô hạn ngang nhau trong phần lớn lịch sử của mình. Tuy nhiên, hiện nay, sự thay đổi giữa lượng mưa và tình trạng hạn hán đang bắt đầu trở nên chênh lệch một cách đột biến. Điều đó có nghĩa là sẽ có quá nhiều nước dự trữ khi trời mưa nhưng lại không đủ để sử dụng trong thời kỳ khô hạn.
Từ đầu thế kỷ 21, số năm khô hạn bắt đầu nhiều hơn số năm mưa và những năm khô hạn đang trở nên ngày càng khô hạn hơn.
Những tác động tích tụ của biến đổi khí hậu đối với nguồn nước của California rõ ràng hơn ở dưới lòng đất. Với nhiều năm khô hạn hơn năm mưa, ngành nông nghiệp khát nước của tiểu bang này phải khai thác nước ngầm khi nguồn cung cấp nước trên bề mặt cạn kiệt. Các kho dự trữ nước ngầm được bổ sung chậm qua hàng nghìn năm, vì vậy chúng đang ngày càng thiếu hụt khi độ khô hạn tăng lên.
Kết quả là California không thể chỉ cần đắp đập để thoát khỏi tình trạng thiếu nước mà có thể sẽ phải đưa ra một số quyết định khó khăn về việc ai sẽ được sử dụng nước.
“Không có cách nào khác ngoài việc chúng ta phải giảm lượng nước đang sử dụng”, ông Harter cho biết.
Ngay cả khi California xây dựng thêm các hồ chứa nước, chúng cũng không đủ để đối phó với tình trạng cháy rừng đang gia tăng.
“Nước rất tốn kém để đưa đến đó, phân phối và lưu trữ nhằm ngăn ngừa và dập tắt những vụ cháy cực kỳ nghiêm trọng này”, ông Harter nhận định. Điều quan trọng nữa là phải nhớ rằng cháy rừng là một phần tự nhiên của hệ sinh thái trên khắp California, vì vậy việc cố gắng loại bỏ chúng hoàn toàn có thể tạo ra nhiều vấn đề hơn như cho phép nhiên liệu tích tụ đến mức rất cao.
Thay vào đó, việc giảm thiểu mối đe dọa từ cháy rừng đòi hỏi một loạt các phương pháp tiếp cận cần thời gian và tài chính. Điều đó bao gồm thực hiện đốt có kiểm soát để giảm tải nhiên liệu, quy định xây dựng bằng các vật liệu chống cháy nhiều hơn, hạn chế nơi mọi người có thể sống ngay từ đầu, định giá rủi ro chính xác trong các hợp đồng bảo hiểm và hạn chế lượng khí giữ nhiệt của con người.
VietBF@ sưu tập
|
|
