EU Thuỵ Điển cùng Đan Mạch tẩy chay hàng hoá và dịch vụ Made in USA

[Gibbs]

Stockholm (AFP) – Người tiêu dùng Scandinavia phẫn nộ trước sự thay đổi chính sách của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với Ukraine đã bắt đầu tẩy chay hàng hóa và dịch vụ "Made in USA" nhưng đôi khi họ nhận ra rằng điều đó khó khăn đến mức nào.

Một số nhóm đã nổi lên trong những ngày gần đây trên các mạng xã hội ở Đan Mạch và Thụy Điển nhằm mục đích giúp những người tiêu dùng khác đưa ra những lựa chọn thay thế. Nhóm Đan Mạch "Boykot varer fra USA" và nhóm Thụy Điển "Bojkotta varor fran USA" mỗi nhóm có khoảng 63.000 thành viên vào thứ năm.

"Tất nhiên là rất khó để tẩy chay các sản phẩm của Hoa Kỳ một cách nhất quán, nhanh chóng và lâu dài, nhưng nếu bạn muốn làm điều gì đó và không biết bắt đầu từ đâu, điều này có thể giúp ích một chút", Agneta Gottberg Henriksson, 58 tuổi, đã viết trên nhóm Facebook của Thụy Điển, kèm theo danh sách các sản phẩm của Hoa Kỳ đã được lưu hành trực tuyến.

Danh sách có một cột bên trái liệt kê các thương hiệu nổi tiếng của Mỹ, trong khi một cột bên phải gợi ý các lựa chọn thay thế của Thụy Điển hoặc châu Âu.

Bạn đang thèm KFC? Hãy thử "gà nướng tại nhà hàng gần nhà bạn" thay thế.

Nhưng nhiều đề xuất khác lại có vấn đề.

Ví dụ, các thành viên được khuyến khích chọn xe Peugeot của Pháp thay vì xe Tesla. Tuy nhiên, chủ sở hữu của Peugeot là Stellantis cũng sở hữu một số thương hiệu của Mỹ bao gồm cả Jeep.

Những người mua sắm đang khao khát một đôi giày thể thao Nike mới được yêu cầu đổi chúng lấy một đôi giày Salomons, thuộc sở hữu của tập đoàn Amer Sports của Phần Lan. Nhưng tập đoàn đó cũng được niêm yết tại New York.

Việc tẩy chay các sản phẩm của Hoa Kỳ có mặt ở khắp mọi nơi có thể rất khó khăn.

Trong tuần qua, Gottberg Henriksson, một giám đốc dự án đến từ vùng Skane, miền nam Thụy Điển, đã cố gắng tránh chi bất kỳ khoản tiền nào cho hàng hóa của Hoa Kỳ.

Cô thừa nhận rằng điều đó không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt là khi nói đến hàng hóa công nghệ và dịch vụ trực tuyến.

"Thật trớ trêu vì nhóm này (đã phát động cuộc tẩy chay) chủ yếu hoạt động trên Facebook. Chúng tôi thực sự muốn tẩy chay nó" nhưng việc tìm một mạng xã hội thay thế cho nhóm do Hoa Kỳ sở hữu là điều gần như không thể, cô nói với AFP.

Sự ủng hộ của công chúng Thụy Điển dành cho Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga là rất lớn, và viện trợ quân sự cho Kyiv là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của quốc gia Scandinavia này.

"Những gì đang diễn ra hiện nay ở Hoa Kỳ -- quay lưng lại với Ukraine và không thực hiện mọi lời hứa -- đó chính là giọt nước tràn ly", Gottberg Henriksson giải thích.

Tại Đan Mạch, chủ sở hữu của một số chuỗi siêu thị đã quyết định đánh dấu các sản phẩm châu Âu bằng một ngôi sao để giúp khách hàng đưa ra lựa chọn của mình.

Sáng kiến ​​này nhằm đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ từ người tiêu dùng, người đứng đầu nhà bán lẻ Salling Group, Anders Hagh, đã viết trên LinkedIn.

Người Thụy Điển Reidar Svedahl, 71 tuổi, nói với AFP rằng ông đã quyết định tẩy chay tất cả các sản phẩm của Hoa Kỳ sau cuộc đấu khẩu giữa Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục vào ngày 28 tháng 2.

Svehdal cho biết không quá khó để từ bỏ ít nhất một số hàng hóa của Mỹ.

"Tôi nghĩ rằng 99 phần trăm người châu Âu có thể sống thiếu 70 phần trăm tất cả các sản phẩm của Mỹ. Khi đó, tác động sẽ rất lớn", ông nói với AFP.

Giống như ở hầu hết châu Âu, doanh số bán xe điện Tesla - thuộc sở hữu của đồng minh chính của Trump là Elon Musk, người đã ủng hộ các đảng cực hữu châu Âu - tiếp tục giảm ở Na Uy và Đan Mạch vào tháng 2.

Doanh số bán hàng tại Na Uy đã giảm một nửa so với tháng 2 năm 2024 và giảm 44,4 phần trăm trong hai tháng đầu năm so với cùng kỳ năm ngoái.

Ôi sợ quá. Hàng hóa Mỹ sản xuất không bán được bị tẩy chay ở Đan Mạch và Thụy Điển.

Để xem World Cup với Olympic tới tụi nó sang Mỹ shop đồ đem về xài không thì biết.

Sự phản kháng của người tiêu dùng đang gia tăng trong thời đại của Trump. Lịch sử cho thấy tẩy chay có thể hiệu quả như thế nào.

Phong trào tẩy chay đã trở lại. Khi mọi người lo lắng về mọi thứ, từ các hoạt động lao động và quyền con người cho đến thuế quan và các sáng kiến ​​về cơ hội bình đẳng, thì sự phản kháng tập thể của người tiêu dùng đã gia tăng trên toàn cầu.

Hiện tại, có một số cuộc tẩy chay Target kéo dài một tháng đang diễn ra tại Hoa Kỳ do công ty này từ bỏ chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI). Các cuộc tẩy chay kéo dài hơn đối với các tập đoàn cụ thể, bắt đầu từ Amazon, được lên lịch vào tháng 3 và tháng 4.

Tuần trước, People’s Union USA đã tổ chức một "cuộc đình công kinh tế toàn quốc" bằng cách kêu gọi người tiêu dùng tránh mua bất cứ thứ gì ngoài những thứ thiết yếu. Sự kiện khai mạc này một phần xuất phát từ sự tức giận đối với các khoản cắt giảm của chính phủ do Tổng thống Donald Trump và Elon Musk thực hiện tại Hoa Kỳ, với những người tổ chức cho biết:

Sức mạnh của chúng ta nằm ở sức mạnh kinh tế. Nếu các tập đoàn kiểm soát các chính trị gia thông qua tiền bạc, thì chúng ta kiểm soát các tập đoàn bằng cách giữ lại tiền của chúng ta. Các cuộc tẩy chay có mục tiêu, tình trạng mất điện kinh tế và áp lực tài chính sẽ khiến họ lắng nghe.

Nguồn gốc của cuộc tẩy chay
Vào năm 1792, một chiến dịch của Anh nhằm ngăn chặn việc mua đường do những người châu Phi bị bắt làm nô lệ ở Tây Ấn Độ sản xuất đã bắt đầu. Chiến dịch này bắt nguồn từ các thuộc địa của Mỹ với những người Quaker từ chối đường vào những năm 1750. Họ coi những người châu Phi bị bắt làm nô lệ là những người bị đánh cắp, và do đó, các sản phẩm của nô lệ là hàng hóa bị đánh cắp.

Ở Anh, phong trào bãi nô kêu gọi phụ nữ làm quản lý hộ gia đình từ bỏ các sản phẩm nô lệ và ký vào bản kiến ​​nghị chấm dứt chế độ nô lệ. Sức mạnh của chủ nghĩa tiêu dùng có đạo đức này đã trao cho những người phụ nữ, những người vẫn chưa được phép bỏ phiếu, tiếng nói trong quốc hội và một cách hữu hình để tham gia vào sự nghiệp này.

Bản thân từ “tẩy chay” bắt nguồn từ Chiến tranh đất đai Ireland năm 1880 và ám chỉ cuộc kháng chiến chống lại đại lý đất đai người Anh và cựu sĩ quan quân đội Đại úy Charles Boycott. Những người thuê đất của chủ đất vắng mặt mà ông đại diện đã phàn nàn rằng ông “đối xử với gia súc của mình tốt hơn chúng tôi”.

Sau khi Boycott áp dụng các khoản tiền phạt và thuê cảnh sát để cố gắng trục xuất, Liên đoàn Đất đai Ireland đã phản ứng bằng một chiến dịch tẩy chay ông. Đám đông đe dọa công nhân để mùa màng của ông không được thu hoạch, các cửa hàng địa phương từ chối bán hàng cho ông và người đưa thư bị đe dọa sẽ ngừng giao hàng.

Linh mục giáo xứ, Cha John O'Malley, đã sử dụng thuật ngữ "tẩy chay" cho hành động tập thể này vì ông nghĩ rằng người dân địa phương ở Quận Mayo sẽ không nhớ từ "tẩy chay". Boycott buộc phải chạy trốn khỏi Ireland và thuật ngữ mới này đã lan rộng khắp cả nước.

Khoảng 75 năm sau, bên kia Đại Tây Dương, Rosa Parks đã bị bắt vì từ chối nhường chỗ cho một phụ nữ da trắng, theo yêu cầu của luật phân biệt chủng tộc của Alabama. Năm 1955, Hiệp hội Cải thiện Montgomery đã tổ chức một cuộc tẩy chay xe buýt của thành phố kéo dài 13 tháng, do Martin Luther King Jr. đứng đầu.

Người Mỹ gốc Phi, chiếm 75% hành khách, đã từ chối đi xe buýt. Năm 1956, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã phán quyết rằng xe buýt công cộng phân biệt chủng tộc là vi hiến.

Liệu tẩy chay có hiệu quả trong thế kỷ 21 không?
Tẩy chay không phải là lĩnh vực độc quyền của các nhà hoạt động tiến bộ. Trên toàn bộ quang phổ chính trị, việc từ chối các thương hiệu vì hành vi của công ty đã có những thời điểm thu hút đáng kể.

Năm 2023, công ty bia Bud Light đã hợp tác với người có ảnh hưởng chuyển giới Dylan Mulvaney làm đại sứ thương hiệu. Một phản ứng dữ dội từ những người tiêu dùng bảo thủ đã khiến cuộc tẩy chay khiến công ty mẹ Anheuser-Busch Inbev thiệt hại ước tính 1 tỷ đô la Mỹ.

Bud Light cũng mất vị thế là loại bia bán chạy nhất tại Hoa Kỳ vào tay Modelo nhập khẩu từ Mexico. Sau đó, thương hiệu này đã cố gắng từ bỏ chiến lược tiếp thị của mình, điều này chỉ khiến cộng đồng LGBTQIA+ xa lánh.

Các chiến dịch rộng rãi, chẳng hạn như các chiến dịch lịch sử được đề cập ở đây, có thể thành công. Nhưng các cuộc tẩy chay có mục tiêu cụ thể có xu hướng hiệu quả hơn trong việc thu hút sự chú ý của giới truyền thông và duy trì động lực trong thời đại tiêu dùng hiện đại.

Điều này đặc biệt đúng nếu người tiêu dùng có nhiều loại hàng hóa hoặc cửa hàng thay thế giúp họ dễ dàng tránh xa một thương hiệu hoặc nhà bán lẻ.

Dữ liệu kinh tế mới nhất cho thấy niềm tin của người tiêu dùng Hoa Kỳ đang suy yếu, với mức giảm lớn nhất kể từ mùa hè năm 2021. Lạm phát và tác động tiềm tàng của chiến tranh thương mại đang làm giảm tâm lý bán lẻ.

Môi trường kinh tế mong manh này có thể khuếch đại tác động của các cuộc tẩy chay, nếu không phải về mặt lợi nhuận thì cũng là về mặt danh tiếng thương hiệu. Khi thông điệp trở nên phổ biến hơn trên báo chí và phương tiện truyền thông xã hội, các cuộc tẩy chay của người tiêu dùng hiện tại ở Hoa Kỳ sẽ là phép thử cho thấy chiến lược này vẫn hiệu quả như thế nào.

Được tổ chức bởi People’s Union USA, một tổ chức phi đảng phái, cơ sở, cuộc tẩy chay nhanh chóng lan rộng trên mạng xã hội, với hàng nghìn người dùng chia sẻ bài đăng có hashtag liên quan. Những người tham gia được yêu cầu không chi bất kỳ khoản tiền nào và nếu cần, họ nên mua sắm tại một doanh nghiệp nhỏ địa phương và thanh toán bằng tiền mặt.

“Ngày 28 tháng 2 là ngày khởi đầu mang tính biểu tượng cho sự phản kháng về kinh tế, ngày mà chúng ta cho các tập đoàn và chính trị gia thấy rằng chúng ta kiểm soát nền kinh tế”, trang web của tổ chức viết. “Bản thân ngày này không gắn liền với bất kỳ sự kiện lịch sử nào, mà là khởi đầu của một điều gì đó lớn lao hơn”.

Do sự tức giận về việc các công ty cắt giảm các nỗ lực về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) của mình, để đáp lại các khoản cắt giảm lớn của chính phủ do cái gọi là “bộ phận hiệu quả của chính phủ” (Doge) của Donald Trump và Elon Musk thực hiện, một số người tiêu dùng đang cố gắng thể hiện sự bất mãn của họ với ví tiền của mình.

Hàng trăm người trên khắp cả nước đã trả lời một bảng câu hỏi của Guardian, trong đó họ nêu chi tiết quyết định ngừng mua sắm tại các cửa hàng như Target hoặc Walmart và ngừng sử dụng các công ty như Amazon, Meta và X (trước đây là Twitter), ngay cả khi điều đó bất tiện.

Eric Butcher, một trưởng nhóm hỗ trợ của Alpha-1 Foundation, một tổ chức hỗ trợ và cung cấp nguồn lực cho những người bị thiếu hụt Alpha-1 antitrypsin, cho biết anh quyết định tham gia tẩy chay vì đây là "cách duy nhất chúng tôi có thể khiến mọi người hiểu rằng quyết định của họ đang ảnh hưởng đến tất cả mọi người.

"Những tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos - họ có quyền tiếp cận chưa từng có với chính phủ, với tổng thống, với các thành viên quốc hội", Butcher, đến từ Bakersfield, California, cho biết. "Tất cả tiền bạc đen tối và quyền lực luôn có trong nền chính trị của chúng ta, nhưng giờ đây nó đã trở nên chưa từng có. Nó quá công khai và lộ liễu. Điều duy nhất họ hiểu được là tiền bạc. Vì vậy, chúng ta phải đánh vào điểm yếu của họ".

Butcher tham gia chiến dịch vì đó là Ngày Bệnh hiếm, anh ấy nói, và anh ấy bị thiếu hụt Alpha-1 antitrypsin và bệnh Addison.

"Với tất cả các khoản cắt giảm ngân sách liên bang cho chăm sóc sức khỏe, NIH, CDC, các khoản cắt giảm sắp tới cho Medicaid, Ssnap, các khoản cắt giảm được đề xuất cho an sinh xã hội, Medicare - điều này sẽ giết chết mọi người. Nó sẽ giết chết những người là bạn của tôi", anh ấy nói. "Nó có thể giết chết tôi".

Lisa Rayner, một chủ doanh nghiệp nhỏ ở Santa Fe, New Mexico, cho biết việc tham gia tẩy chay là "không có quyết định". Cô nhận được trợ cấp khuyết tật an sinh xã hội và cho biết cô "kinh hoàng về những gì Elon Musk và Trump đang cùng nhau làm để phá hoại chính phủ Hoa Kỳ". Cuộc tẩy chay kinh tế không phải là lần đầu tiên Rayner sử dụng ví của mình để thể hiện các giá trị của mình.

"Tôi luôn tham gia vào các cuộc tẩy chay kinh tế, như Ngày Không mua sắm, đã diễn ra hơn 25 năm", cô nói. “Mặc dù tôi bị khuyết tật và tôi mua một số mặt hàng trên Amazon, nhưng năm ngoái sau cuộc bầu cử, tôi đã quyết định sẽ tích trữ một số mặt hàng thiết yếu mà tôi thực sự cần và chi tiêu ít nhất có thể để làm như vậy. Tôi đã cắt giảm chi phí rồi.”

Rayner cho biết mẹ cô, 82 tuổi, cũng tham gia vào cuộc tẩy chay kinh tế. Họ coi việc tham gia là cách để chứng minh rằng mọi người có thể đoàn kết và tổ chức đoàn kết.

“[Tôi hy vọng] mọi người học được rằng họ có thể sống mà không cần những tập đoàn lớn này,” cô nói. “Có lẽ điều đó cho họ thời gian để suy ngẫm về cách sống cuộc sống của mình khác đi với tư cách là công dân thay vì người tiêu dùng và cảm thấy rằng, vâng, chúng ta có thể làm được. Chúng ta có thể hợp tác và chúng ta có thể đánh bại họ.”

Cuộc tẩy chay hôm thứ Sáu diễn ra đồng thời với các cuộc biểu tình kinh tế khác: We Are Somebody, một nhóm ủng hộ lao động, đã phát động một cuộc tẩy chay Target bắt đầu vào ngày 1 tháng 2, trùng với Tháng Lịch sử Người da đen, để đáp lại quyết định của Target về việc hủy bỏ các sáng kiến ​​DEI. Bắt đầu từ ngày 5 tháng 3, ngày đầu tiên của Mùa Chay, một số nhà lãnh đạo tôn giáo Da đen đang kêu gọi những người theo đạo Thiên chúa tham gia vào cuộc tẩy chay công ty trong 40 ngày.

Phong trào Latino Freeze, một nỗ lực cơ sở phi đảng phái hỗ trợ cộng đồng người nhập cư và người gốc La tinh, duy trì danh sách tẩy chay có mục tiêu và cũng yêu cầu mọi người ngừng chi tiêu tại một số công ty "cho đến khi họ cho chúng ta thấy rằng họ quan tâm đến cộng đồng thiểu số và người nhập cư của Hoa Kỳ".

Theo các tài khoản mạng xã hội của People’s Union USA, tổ chức tự nhận là người khởi xướng ngày không chi tiêu, được thành lập bởi John Schwarz, một giáo viên meditation sống gần khu vực Chicago.

Trang web của tổ chức cho biết tổ chức này không liên kết với một đảng phái chính trị nào mà đại diện cho tất cả mọi người. Các yêu cầu bình luận được gửi đến địa chỉ email của tổ chức trong tuần này đã không nhận được phản hồi.

Việc cắt điện theo kế hoạch dự kiến ​​sẽ diễn ra từ 12 giờ sáng theo giờ miền Đông Hoa Kỳ đến 11:59 tối theo giờ miền Đông Hoa Kỳ vào thứ Sáu. Nhóm hoạt động này khuyên members không nên mua bất kỳ thứ gì, dù là tại cửa hàng hay trực tuyến, nhưng đặc biệt không nên mua từ các nhà bán lẻ hoặc chuỗi cửa hàng lớn. Tổ chức này muốn những người tham gia tránh xa đồ ăn nhanh và đổ đầy bình xăng ô tô, đồng thời cho biết những người mua sắm trong trường hợp khẩn cấp hoặc cần những thứ thiết yếu nên ủng hộ một doanh nghiệp nhỏ tại địa phương và cố gắng không sử dụng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ.

People’s Union lên kế hoạch cho một đợt cấm vận kinh tế rộng rãi khác vào ngày 28 tháng 3 năm nay, nhưng họ cũng đang tổ chức các cuộc tẩy chay nhắm vào các nhà bán lẻ cụ thể — Walmart và Amazon — cũng như các công ty thực phẩm toàn cầu Nestle và General Mills. Đối với cuộc tẩy chay Amazon, tổ chức này khuyến khích mọi người không mua bất cứ thứ gì từ Whole Foods, công ty thương mại điện tử này sở hữu.

Có một số cuộc tẩy chay đang được lên kế hoạch, đặc biệt nhắm vào Target. Nhà bán lẻ giảm giá này, vốn đã ủng hộ các nỗ lực đa dạng và hòa nhập nhằm nâng cao vị thế của người da đen và LGBTQ+ trong quá khứ, đã tuyên bố vào tháng 1 rằng họ sẽ hủy bỏ các sáng kiến ​​DEI của mình.

Một nhóm ủng hộ lao động có tên We Are Somebody, do Nina Turner lãnh đạo, đã phát động một cuộc tẩy chay Target vào ngày 1 tháng 2 để trùng với Tháng Lịch sử Người da đen.

Trong khi đó, một mục sư ở khu vực Atlanta, Mục sư Jamal Bryant, đã lập một trang web có tên là targetfast.org để tuyển dụng những người theo đạo Thiên chúa cho cuộc tẩy chay Target kéo dài 40 ngày bắt đầu từ ngày 5 tháng 3, đánh dấu Thứ Tư Lễ Tro, ngày bắt đầu Mùa Chay. Các nhà lãnh đạo tôn giáo khác đã tán thành cuộc biểu tình.

Mục sư Al Sharpton, người sáng lập và chủ tịch của National Action Network, một tổ chức dân quyền, đã tuyên bố vào cuối tháng 1 rằng họ sẽ xác định hai công ty trong 90 ngày tới sẽ bị tẩy chay vì từ bỏ các cam kết về đa dạng, công bằng và hòa nhập. Tổ chức này đã thành lập một ủy ban để xác định các ứng cử viên tiềm năng.

"Donald Trump có thể cắt giảm triệt để các chương trình DEI của liên bang, ông ta có thể thu hồi tiền của liên bang để mở rộng sự đa dạng, nhưng ông ta không thể cho chúng ta biết chúng ta mua sắm ở cửa hàng tạp hóa nào", Sharpton cho biết trong một tuyên bố được đăng trên trang web của National Action Network.

Một số nhà bán lẻ có thể cảm thấy hơi đau đớn vì "sự cố mất điện" rộng rãi vào thứ Sáu, diễn ra trong bối cảnh kinh tế khó khăn, các chuyên gia cho biết. Lo ngại về lạm phát gia tăng và mối đe dọa áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu của Trump đã ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng.