Theo thông tin từ VTV, việc Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố với vai tṛ cổ đông công ty sản xuất kẹo rau với sản phẩm mang tên thương mại Kera đă khiến dư luận Việt Nam choáng váng. Theo điều tra, hơn 135.000 hộp kẹo đă được bán ra, thu về gần 18 tỷ đồng. Trong đó, Thùy Tiên với tư cách cổ đông góp 30% vốn được hưởng lợi gần 7 tỷ đồng. Tuy nhiên, khi vụ việc bị phanh phui, cô lập tức tuyên bố "chỉ quảng cáo thuê" và đề nghị sửa lại hợp đồng để xóa vai tṛ cổ đông.
Vụ việc không chỉ dấy lên làn sóng phẫn nộ trong công chúng mà c̣n làm nổi bật mặt tối của trào lưu người nổi tiếng tham gia sâu vào kinh doanh sản phẩm chăm sóc sức khỏe, một lĩnh vực nhạy cảm ảnh hưởng trực tiếp đến niềm tin và sức khỏe cộng đồng. Không c̣n là những "gương mặt đại diện", một bộ phận nghệ sĩ đă trở thành cổ đông, nhà đầu tư, thậm chí là người cùng sáng lập các thương hiệu gây tranh căi.
Thành Long, Cảnh Điềm và loạt sao bị lên án v́ quảng cáo sản phẩm dính bê bối
Đào Hồng (Tao Hong) là diễn viên Trung Quốc, vào năm 2022, cô bị điều tra v́ liên quan đến công ty đa cấp của vợ chồng Trương Đ́nh. Theo báo Thanh Niên, dù tuyên bố chỉ quảng bá giúp bạn bè, cô bị phát hiện nắm giữ cổ phần và thu lợi hàng trăm triệu NDT. Nữ diễn viên 50 tuổi trực tiếp nắm giữ 1,93% cổ phần, là cổ đông đứng thứ 7 của doanh nghiệp. Ngoài ra, cô c̣n sở hữu khoảng 4,7% cổ phần thông qua một công ty khác. Khi vụ bê bối vỡ lở (công ty bị cáo buộc bán hàng đa cấp trái phép), Đào Hồng vội xin rút tên khỏi cổ đông và thanh minh ḿnh không biết vi phạm. Công chúng Trung Quốc chỉ trích cô che giấu sự thật và “rũ bỏ” trách nhiệm dù hưởng lợi lớn.
Năm 2022, Cảnh Điềm (Jing Tian) bị phạt 7,22 triệu Nhân dân tệ (khoảng 1,08 triệu USD) v́ vi phạm luật quảng cáo khi quảng bá một loại kẹo giảm cân dưới danh nghĩa “thực phẩm trái cây rau củ”. Sản phẩm của hăng Infinite Free được tuyên bố có tác dụng “ngăn hấp thu đường, dầu mỡ” nhưng cơ quan quản lư xác định quảng cáo gian dối, “không có lợi ích sức khỏe đáng kể” như quảng cáo. Cảnh Điềm đă đăng lời xin lỗi công khai trên mạng xă hội Weibo, thừa nhận trách nhiệm và cho biết đă nộp phạt đầy đủ, hứa sẽ không bao giờ quảng cáo các sản phẩm tương tự trong tương lai. Do vi phạm này, cô bị cấm đóng quảng cáo trong 3 năm theo luật Trung Quốc. Vụ việc gây chấn động dư luận và khiến nhiều nhăn hàng lớn (như Dior) lập tức gỡ bỏ h́nh ảnh Cảnh Điềm khỏi các chiến dịch quảng bá của họ
Năm 2021, Mă Y Lợi (Ma Yili) - đại diện thương hiệu trà sữa bị cáo buộc lừa đảo nhà đầu tư. Sau khi vụ việc vỡ lở, cô nhanh chóng chấm dứt hợp đồng và phân trần rằng ḿnh không t́m hiểu kỹ sản phẩm và không hay biết hành vi lừa đảo của công ty như một cách để phủi trách nhiệm. Dù vậy, công chúng không chấp nhận lời thanh minh này, cho rằng chính sự tín nhiệm dành cho ngôi sao đă khiến họ sập bẫy, thiệt hại cả về tiền bạc, sức khỏe lẫn niềm tin.
Trịnh Khải (Zheng Kai) – đại diện thương hiệu nhượng quyền trà sữa lừa đảo hàng trăm người. Scandal khiến h́nh ảnh Trịnh Khải xuống dốc nghiêm trọng. Anh cũng lên tiếng xin lỗi và cho biết ḿnh không lường được công ty gian dối, cố gắng thoát trách nhiệm pháp lư. Tuy Trịnh Khải không bị truy tố h́nh sự (chủ mưu là ban lănh đạo công ty), nhưng uy tín cá nhân bị ảnh hưởng nặng nề do bị xem là tiếp tay quảng cáo lừa đảo.
Theo Dân trí, năm 2008, danh tiếng của Thành Long (Jackie Chan) bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi sản phẩm bánh bao, sủi cảo của một thương hiệu do ông đại diện bị phát hiện không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đến năm 2010, Thành Long là gương mặt đại diện cho thương hiệu chăm sóc tóc Bá Vương của tập đoàn Royal Wind. Sau đó, tạp chí Next Magazine của Hong Kong (Trung Quốc) gây rúng động khi công bố kết quả kiểm nghiệm dầu gội và và một số sản phẩm chăm sóc tóc khác của tập đoàn Royal Wind có chứa chất độc hại. Dù không là cổ đông, ông bị công chúng lên án mạnh mẽ và giảm đáng kể hoạt động quảng cáo.
Lưu Thi Thi, Quan Hiểu Đồng từng đại diện cho các sản phẩm kém chất lượng. Khi bị phát hiện, họ đều xin lỗi và đổ lỗi cho đối tác, nhưng công chúng không chấp nhận.
Theo Ingredientsnetwork, chính phủ Trung Quốc từ 2021 đă siết quản lư, yêu cầu nghệ sĩ hiểu rơ sản phẩm, nếu sai phạm có thể bị cấm quảng cáo đến 3 năm và xử lư h́nh sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
Năm 2022, chính phủ Trung Quốc tái khẳng định lệnh cấm này qua thông báo liên bộ, đồng thời mở rộng phạm vi sang cả thực phẩm dành cho mục đích y tế đặc biệt (FSMP) như sữa công thức cho trẻ sơ sinh. Quy định mới nhấn mạnh người nổi tiếng phải tuân thủ giá trị đạo đức xă hội và không được hợp tác với các doanh nghiệp hay cá nhân có tiền sử vi phạm pháp luật hoặc đạo đức
Nữ diễn viên Nhật Bản quyên góp thù lao để chuộc lỗi do quảng cáo nhầm sản phẩm
Ở Nhật Bản, việc người nổi tiếng làm đồng sáng lập hay cổ đông các hăng thực phẩm bổ sung không phổ biến. Các ngôi sao Nhật chủ yếu kư quảng cáo thuần túy, và nếu sản phẩm gặp sự cố, họ sẽ công khai xin lỗi và dừng hợp đồng ngay lập tức để bảo toàn danh tiếng.
Chẳng hạn, năm 2015, nữ diễn viên Aya Ueto đă phải xin lỗi khi loại thức uống cô làm gương mặt đại diện bị cáo buộc quảng cáo quá công dụng (sản phẩm bị cơ quan chức năng tuưt c̣i v́ vi phạm luật dược phẩm). Cô giải thích rằng ḿnh không biết rơ thông tin khoa học, chỉ truyền đạt theo kịch bản từ công ty.
Dù không bị phạt, Ueto tự nguyện rút lui khỏi vai tṛ đại diện và quyên góp thù lao quảng cáo cho tổ chức từ thiện, thể hiện trách nhiệm đạo đức.
Trường hợp trên cho thấy văn hóa Nhật Bản đề cao sự chịu trách nhiệm và chuộc lỗi của nghệ sĩ trước công chúng, ngay cả khi họ chỉ vô t́nh quảng cáo nhầm sản phẩm.
Ngoài ra, luật pháp Nhật cũng quy định rơ trách nhiệm của bên sản xuất và phân phối – nhà sản xuất hoặc nhà nhập khẩu phải chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng sản phẩm, nhờ vậy vai tṛ của người quảng cáo phần nào tách bạch hơn.
VietBF@ Sưu tập
|
|