Tòa phúc thẩm Mỹ chặn đứng kế hoạch giảm biên chế hàng loạt của Tổng thống Trump

[pizza]

Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9 vừa ra phán quyết tạm dừng toàn bộ kế hoạch sa thải hàng loạt của Tổng thống Trump tại nhiều cơ quan liên bang, cho rằng ông không được phép tự ý cải tổ cỗ máy nhà nước mà không có sự chấp thuận của Quốc hội.

Theo CNN, trước đó, chính quyền Tổng thống Trump đã đề nghị Tòa Phúc thẩm liên bang số 9 của Mỹ đóng băng lệnh của tòa án cấp dưới về dừng việc sa thải viên chức tại hơn một chục cơ quan. Tuy nhiên, theo phán quyết đưa ra ngày 30/5 (giờ địa phương) thì yêu cầu này đã không được chấp nhận, khi tòa án nghiêng về phía nguyên đơn.

Phán quyết mới là một trở ngại lớn đối với ông Trump trong nỗ lực thu hẹp đáng kể chính quyền liên bang. Kế hoạch sa thải hàng loạt của ông - được gọi là cắt giảm biên chế, hay RIF - đã bị hoãn lại kể từ ngày 9/5, sau khi Thẩm phán Tòa án quận cấp sơ thẩm ở California, bà Susan Illston phán quyết rằng Tổng thống Trump không thể tiến hành một cuộc cải tổ mạnh mẽ như vậy đối với các cơ quan liên bang nếu không có sự cho phép của Quốc hội.

Đa số các thẩm phán trong hội đồng xét xử tại Tòa Phúc thẩm liên bang số 9 kết luận rằng bên khởi kiện có khả năng cao sẽ thắng kiện dựa trên lập luận rằng các đợt sa thải hàng loạt là bất hợp pháp, và cho rằng chính quyền không đáp ứng được các điều kiện cần thiết để biện minh cho việc can thiệp khẩn cấp của tòa phúc thẩm.

Ông Trump trước đó đã từng yêu cầu Tòa án Tối cao can thiệp vào vụ việc – một đề nghị ban đầu không nhận được phản hồi – và nhiều khả năng tranh chấp này sẽ lại được đưa lên Tòa án Tối cao một lần nữa.

“Một thẩm phán đơn lẻ đang cố tình vi hiến khi tước đoạt quyền bổ nhiệm và bãi nhiệm thuộc về Nhánh Hành pháp. Tổng thống có quyền sử dụng toàn bộ quyền lực của nhánh hành pháp – các thẩm phán toà án quận không thể lạm dụng quyền lực của toàn bộ ngành tư pháp để cản trở chương trình nghị sự của Tổng thống”, phát ngôn viên Nhà Trắng Harrison Fields nói với CNN trong một tuyên bố, đồng thời cho biết chính quyền sẽ tiếp tục phản đối phán quyết này.

Vụ kiện được đệ trình bởi các công đoàn nhân viên liên bang, chính quyền địa phương và một số tổ chức bên ngoài. Họ thách thức sắc lệnh hành pháp mà Tổng thống ban hành hồi tháng 2, trong đó yêu cầu tái cơ cấu toàn diện chính phủ liên bang, cùng với các chỉ thị do Văn phòng Quản lý Nhân sự (OPM) và Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) ban hành nhằm triển khai chính sách của ông Trump. Các văn phòng này đã yêu cầu các cơ quan liên bang nộp kế hoạch thực hiện lệnh cắt giảm quy mô bộ máy chính phủ.

Bên nguyên đơn lập luận rằng OPM và OMB đang có quyền quyết định cuối cùng về quy mô sa thải của từng cơ quan – với bằng chứng cho thấy những đề xuất cắt giảm khiêm tốn hơn từ các cơ quan đã bị bác bỏ – khiến các đợt sa thải và tái cơ cấu trở nên bất hợp pháp.

Đơn kiện cũng nhắm vào vai trò của Ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) trong các đợt sa thải hàng loạt.

Trong số các cơ quan bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm sa thải trước đó của thẩm phán Illston có gần như toàn bộ các bộ cấp nội các, bao gồm các Bộ Quốc phòng, Năng lượng, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, An ninh Nội địa, Tư pháp, Nội vụ, Lao động, Ngoại giao và Tài chính.

Hôm 30/5, Tòa phúc thẩm Khu vực 9 cho biết, dù Quốc hội đã trao cho các cơ quan quyền thực hiện các đợt sa thải quy mô lớn, nhưng không trao quyền đó cho Tổng thống.

Trong phần ý kiến của đa số, Thẩm phán cao cấp William Fletcher viết: “Loại hình tái cơ cấu như trong Sắc lệnh này từ lâu đã nằm trong phạm vi cần có sự phê chuẩn của Quốc hội.”

Thẩm phán Fletcher – người được Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm – nhận được sự đồng tình của Thẩm phán Lucy Koh, người được bổ nhiệm bởi Tổng thống Joe Biden.

Trong khi đó, Thẩm phán Consuelo María Callahan – được Tổng thống George W. Bush bổ nhiệm – đã phản đối phán quyết, viết rằng: “Tổng thống có quyền chỉ đạo các cơ quan, cũng như quyền yêu cầu OMB và OPM hướng dẫn họ thực hiện quyền hạn pháp lý để tiến hành các đợt cắt giảm nhân sự theo đúng quy định”.

Liên minh Các tổ chức phản đối chỉ thị của ông Trump đã ra tuyên bố: “Chúng tôi hoan nghênh phán quyết hôm nay của tòa án cho phép tạm dừng các hành động gây hại này trong khi vụ kiện tiếp tục được xem xét”.

VietBF@ sưu tập