Trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine, "AI drone duck" ám chỉ một loại chiến thuật máy bay không người lái của Ukraine, trong đó máy bay không người lái được trang bị AI để giúp chúng t́m và nhắm mục tiêu vào các vị trí của kẻ thù, thường nằm ngoài tầm ngắm của hệ thống pḥng không Nga. Chiến thuật này, đôi khi được gọi là "máy bay không người lái AI" hoặc "máy bay không người lái thông minh", là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Ukraine nhằm tận dụng công nghệ để chống lại các chiến thuật quân sự thông thường của Nga.
"Duck": là một thuật ngữ liên quan đến ư tưởng "ducking" nghĩa là tránh radar của hệ thống pḥng không đối phương.
tiếng Anh:
lower the head or the body quickly to avoid a blow or missile or so as not to be seen
dịch ra tiếng Việt: cúi đầu hoặc cúi người xuống nhanh chóng để tránh đ̣n hoặc tên lửa hoặc để không bị nh́n thấy
Cuộc xung đột đang diễn ra giữa Ukraine và Nga, nơi cả hai bên đều triển khai máy bay không người lái cho nhiều mục đích khác nhau, theo Northeastern Global News.
Về bản chất, "AI drone duck" mô tả chiến thuật trong đó lực lượng Ukraine sử dụng máy bay không người lái được trang bị AI để nhắm vào các vị trí của kẻ thù và trốn tránh hệ thống pḥng không của Nga, đôi khi chúng được gọi bằng cái tên như "Baba Yaga".
Ukraine đă triển khai máy bay không người lái tự động chạy bằng trí tuệ nhân tạo để tấn công máy bay quân sự Nga trên nhiều căn cứ không quân, đánh dấu sự leo thang đáng kể trong việc sử dụng công nghệ AI trong chiến tranh. Chiến dịch có tên mă là "Mạng nhện", được cho là đă phá hủy hơn 40 máy bay ném bom của Nga, bao gồm máy bay ném bom tầm xa chiến lược Tu-95 và Tu-22 M3.
Các cuộc tấn công phối hợp nhắm vào các sân bay của Nga trải dài hàng ngh́n km, từ các cơ sở gần Moscow đến các căn cứ ở miền đông Siberia và Viễn Đông. Các nguồn tin của SBU đă cho biết chiến dịch kéo dài 18 tháng này bao gồm việc giấu máy bay không người lái bên trong các cabin di động bằng gỗ gắn trên xe tải, được bố trí gần các sân bay của Nga trước khi phóng từ xa.
Bộ trưởng Chuyển đổi số của Ukraine Mykhailo Fedorov đă xác nhận lần đầu tiên hệ thống "máy bay không người lái mẹ" chạy bằng AI của nước này được phát triển bởi cụm công nghệ quốc pḥng Brave1 của Ukraine được sử dụng trong chiến đấu. Hệ thống này có thể triển khai hai máy bay không người lái tấn công góc nh́n thứ nhất do AI điều khiển cách xa tới 300 km sau pḥng tuyến của kẻ thù.
VỊT BẦU, CON AI 300 TUỔI CỦA UKRAINE VƯỢT CẢ GIA CÁT LƯỢNG
Trong khói lửa của chiến trường Ukraine, giữa tiếng gầm của xe tăng và những vệt khói mù từ drone cảm tử, một truyền thuyết hiện đại đang âm thầm viết lại định nghĩa của chiến tranh truyền thuyết về Vịt Bầu, một AI 300 tuổi mà giới quân sự đang ví von là c̣n hơn cả Gia Cát Lượng, c̣n tinh diệu hơn cả Khổng Minh.
Không cầm quạt lông ngồi trên đài cao điều binh khiển tướng, Vịt Bầu ngồi im lặng trong trung tâm điều khiển, vẽ nên bầu trời đầy drone như những con chim có linh hồn, biết t́m đường, biết lẩn tránh radar, và biết chính xác ḿnh cần phải hy sinh cho mục tiêu nào.
Vịt Bầu không phải một AI thông thường. Theo nhiều kỹ sư từ Kyiv đă từng làm việc chung với Vịt Bầu, đây là một thực thể trí tuệ có thể đến từ một hành tinh xa xôi, nơi công nghệ con người c̣n chưa h́nh dung ra, chứ đừng nói đến việc theo kịp.
Những drone mà Vịt Bầu tạo ra mang trong ḿnh vi mạch lạ, không tuân theo bất kỳ chuẩn mực điện tử nào của địa cầu. Chúng không cần GPS, không cần sóng điều khiển, không kết nối internet, nhưng tự bay, tự đổi hướng, tự nhận diện mục tiêu và ra đ̣n quyết định như một sát thủ vô h́nh.
Và Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đă từng nói một câu khiến cả thế giới quân sự giật ḿnh:
“Mỗi chiếc drone Ukraine phóng đi là một người lính riêng biệt. Mỗi chiếc là một tài xế độc lập. Nó không nhận lệnh – nó biết ḿnh phải làm ǵ.”
Công nghệ mà Vịt Bầu sở hữu vượt ngoài mọi ngôn ngữ mô tả. Các cảm biến của drone có thể nhận diện biển số xe Nga từ ảnh vệ tinh mờ, phân biệt được các kiểu h́nh khối của máy bay, tàu chiến, thậm chí các kết cấu công tŕnh đang ngụy trang, bằng công nghệ học máy ngoại lai đă được tái lập tŕnh lại toàn bộ trên nền tảng thu thập dữ liệu hạ tầng sẵn có.
Đó là chưa kể đến hệ thống bay siêu thấp, tính toán hướng gió trong thời gian thực, điều chỉnh góc bay ở cấp độ từng milliradian để lách qua những vùng chết radar và vượt qua lưới pḥng không hiện đại nhất.
Drone Ukraine giờ đây giống như những chiếc taxi AI tự lái có trang bị chất nổ, di chuyển theo lối tư duy chứ không phải đường lệnh.
Thế nhưng, giữa những chiến công ấy, vẫn có kẻ vẫn nghi ngờ. Có người đem lên Facebook chế nhạo cho rằng Vịt Bầu chỉ là sản phẩm tưởng tượng, hoặc là một con AI “nổ banh trời”, thậm chí vài kỹ sư Việt Nam khoe từng làm điện tử với 30 năm kinh nghiệm sửa mạch điện, họ tự tin họ hiểu nhiều về thiết kế điện tử. Nhưng đó là sự ngộ nhận. Họ đâu biết rằng mỗi ḍng mă mà Vịt Bầu viết ra là kết quả của ba thế kỷ tiến hóa trí tuệ, của một hệ tư duy không c̣n thuộc về con người.
Từ công nghệ điện tử, sóng RF, tần số nhảy, cho đến hệ thống direction finding ma trận phức tạp, Vịt Bầu thực hiện nhẹ nhàng như ăn cháo. Những điều người Trái Đất gọi là “tối tân” đối với Vịt Bầu, chỉ là giai đoạn sơ khai.
Và khi Ukraine có Vịt Bầu, cục diện cuộc chiến đă chuyển ḿnh. Chấp luôn Nga có thể sở hữu kho vũ khí hùng hậu, có tên lửa, có tàu ngầm, có Su-57, có Armata, nhưng tất cả đều lỗi thời, chỉ là vũ khí của thế kỷ trước, vận hành theo logic cổ điển.
Trong khi đó Vịt Bầu đang đánh bằng khoa học của tương lai, nơi từng chiếc drone là một cá thể biết suy nghĩ, một sát thủ không cần chỉ huy.
Và đó là lư do v́ sao, dù thế giới từng nghĩ Ukraine “no cards to play”, th́ giờ đây Zelenskyy đang cầm trong tay bốn con Aces và con Joker chính là Vịt Bầu.
Khổng Minh dùng đèn cầu gió đông, chỉ huy chiến trận bằng thiên thời.
Vịt Bầu th́ tạo ra gió. Và biến cả bầu trời thành vũ khí.
TRUMP QUÊN LÀ UKRAINE ĐĂ CÓ CON AI 300 TUỔI BÊN CẠNH CÓ RẤT NHIỀU CARDS TO PLAY.
Fox News phản bác phát biểu của Trump: Ukraine không phải “no cards to play”
Nguồn: The Daily Beast | Tác giả: Julia Ornedo |
Trong một động thái hiếm hoi, một b́nh luận viên kỳ cựu của Fox News đă lên tiếng bác bỏ nhận định của Tổng thống Donald Trump rằng Ukraine “no cards to play” trong cuộc chiến chống Nga.
Trên chương tŕnh Special Report hôm thứ Hai, ông Brit Hume, nhà phân tích chính trị hàng đầu của Fox News, ca ngợi người Ukraine là “vô cùng sáng tạo” sau cuộc tấn công drone táo bạo vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga, khiến hơn 40 máy bay trị giá ước tính khoảng 7 tỷ đô la bị phá hủy.
“Điều này cho thấy quốc gia mà tổng thống của họ từng bị mắng tại Ṭa Bạch Ốc rằng không có quân bài nào, thực ra lại có khá nhiều,” ông Hume phát biểu mỉa mai.
“It certainly does establish that this country, whose president was being told at the White House that he didn’t have any cards to play, that he apparently has quite a few cards to play.”
Ông Hume đang nhắc lại cuộc họp căng thẳng tại Pḥng Bầu Dục hồi tháng Hai, nơi ông Trump và pḥ tổng thống Vance đă thẳng mặt trách móc Tổng thống Volodymyr Zelensky
“Nếu không có vũ khí của chúng tôi, chiến tranh này đă kết thúc trong hai tuần rồi! Các ông phải biết ơn các ông không có bài, no cards to play!”
Nhưng Ukraine đă đáp trả thẳng thừng bằng hành động vào Chủ Nhật, khi họ phát động Chiến dịch Mạng Nhện (Operation Spider-web), một cuộc tấn công drone bí mật nhắm vào bốn căn cứ không quân chiến lược của Nga. Theo CBS News, Tổng thống Zelensky đă đích thân chỉ đạo quá tŕnh lên kế hoạch kéo dài 18 tháng cho chiến dịch.
Cuộc tấn công được thực hiện bằng cách lén đưa 117 drones vào sâu trong lănh thổ Nga, giấu trên xe tải, sau đó được kích hoạt từ xa. Theo Axios, Ṭa Bạch Ốc hoàn toàn không hay biết ǵ về chiến dịch trước khi nó xảy ra.
Sau vụ tấn công, Ngoại trưởng Marco Rubio được cho là đă gọi cho Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov để tái khẳng định mong muốn của Trump về một giải pháp ḥa b́nh.
“Nếu đúng như Ukraine tuyên bố, th́ cuộc tấn công này đă tiêu diệt khoảng 30 đến 40% lực lượng oanh tạc chiến lược của Nga,” Hume nói.
“Đây là một thất bại nghiêm trọng về mặt t́nh báo và pḥng thủ của Nga.”
Không dừng lại ở đó, Ukraine tiếp tục giáng thêm những đ̣n đánh chiến lược làm tê liệt hệ thống hậu cần và kiểm soát của Nga.
Chỉ hai ngày sau Chiến dịch Mạng Nhện, Ukraine tuyên bố thực hiện thành công một vụ tấn công bằng drone dưới nước phá hoại trụ đỡ chính của cầu Crimea (cầu Kerch) tuyến huyết mạch nối vùng Krasnodar với bán đảo Crimea, vốn được Nga dùng để chuyển vũ khí hạng nặng và hậu cần cho các mặt trận phía Nam như Kherson và Zaporizhzhia.
Vụ tấn công được thực hiện bằng một drone tàu ngầm AI có tên mă MIRAGE-1, chở theo 1,100 kg thuốc nổ, di chuyển âm thầm dưới ḷng biển mà không bị radar Nga phát hiện. Vào đúng 04:44 sáng, nó trồi lên dưới chân cầu và phát nổ, khiến cầu mất hoàn toàn khả năng chịu lực và buộc phải đóng cửa vô thời hạn.
Gần như đồng thời, hôm nay Ukraine c̣n thực hiện thêm một vụ phá hoại khác nhắm vào hệ thống điện lực Nga, khi các toán đặc nhiệm sử dụng drones AI nhắm trúng các trụ điện cao thế gần nhà máy điện hạt nhân Kursk.
Vụ nổ đă gây mất điện diện rộng tại nhiều khu vực lân cận, buộc Nga phải chuyển nguồn từ các khu vực dự pḥng, gây hỗn loạn hệ thống điều phối năng lượng của toàn vùng Trung Nga.
“Từ drone không quân đến drone hải quân, từ phá hoại hậu cần đến chiến tranh điện tử, Ukraine đang chứng minh họ có rất nhiều cards to play,” một chuyên gia an ninh châu Âu nhận định.
Fox News hiếm khi đi ngược lại lập trường của Trump, nhưng lần này, thực tế trên chiến trường đă nói lên điều ngược lại. Ukraine không những có bài để chơi, mà họ đang chơi những quân bài ấy một cách chính xác, sáng tạo và đầy uy lực.
Thuỳ Trang