Cá là một trong những thực phẩm tốt nhất cho sức khỏe v́ nó chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như protein, các vitamin và khoáng chất khác nhau. Cá được coi là một trong những thực phẩm tốt cho tim mạch. Nhiều nghiên cứu quan sát lớn cho thấy, những người ăn cá thường xuyên có ít nguy cơ bị đau tim, đột quỵ và tử vong do bệnh tim.
Các nhà nghiên cứu tin rằng các loại cá béo thậm chí c̣n có lợi hơn cho sức khỏe tim mạch do hàm lượng axit béo omega-3 cao.
Các nghiên cứu cũng phát hiện ra những người ăn cá thường xuyên ít có nguy cơ bị trầm cảm hơn. Nhiều thử nghiệm có đối chứng cũng cho thấy axit béo omega-3 có thể chống trầm cảm và làm tăng đáng kể hiệu quả của thuốc chống trầm cảm. Cá và axit béo omega-3 cũng có thể hỗ trợ các t́nh trạng tâm thần khác, chẳng hạn như rối loạn lưỡng cực.
Một số nghiên cứu liên kết việc tiêu thụ omega-3 hoặc dầu cá có thể giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường ở trẻ em, cũng như một dạng bệnh đái tháo đường tự miễn dịch ở người lớn. Các nghiên cứu cũng cho thấy, ăn cá thường xuyên có liên quan đến việc giảm 24% nguy cơ mắc bệnh hen suyễn ở trẻ em.
Axit béo omega-3 trong cá cũng có thể bảo vệ chống lại bệnh thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, một nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực và mù ḷa, chủ yếu ở người lớn tuổi.
Các chuyên gia từ Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị người trưởng thành mỗi tuần nên ăn 2 khẩu phần hải sản, trong đó có cá. Tuy nhiên, tới 90% người dân Mỹ không đạt được điều này.
Nhiều chuyên gia Mỹ cho rằng, có một loại cá đặc biệt giàu dinh dưỡng, nên được người dân đưa vào bữa cơm hàng ngày của ḿnh. Đó là cá ṃi.
Chuyên gia dinh dưỡng Samantha Cassetty người Mỹ cho rằng, cá ṃi chính là loại cá tốt nhất thế giới, nên được sử dụng thường xuyên.
Theo chuyên gia này, nếu không sử dụng được cá ṃi tươi, người dùng có thể chọn mua cá ṃi đóng hộp với giá phải chăng, vẫn đáp ứng độ dinh dưỡng. "Nếu tính theo gram, cá ṃi đóng hộp thậm chí c̣n nhiều chất dinh dưỡng hơn so với cá hồi", chuyên gia Samantha nhận định.
Những lợi ích nổi trội khi tiêu thụ cá ṃi bao gồm:
-Giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Hàm lượng omega-3 cao trong cá ṃi tốt cho tim mạch. Người ta đă phát hiện ra rằng chúng có thể làm giảm tỷ lệ tử vong do tim mạch và cải thiện kết quả tim mạch.
Omega-3 cũng được phát hiện có tác dụng làm giảm mức triglyceride. Quá nhiều triglyceride trong máu dễ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Omega-3 cũng có thể làm tăng cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL, tốt) và làm giảm huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
- Giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt
Chế độ ăn giàu acid béo omega-3 từ cá nước lạnh như cá ṃi, cá hồi có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt khi về già như thoái hóa điểm vàng do tuổi tác và bệnh tăng nhăn áp.
Việc hấp thụ acid béo omega-3 cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc hội chứng khô mắt. Các nghiên cứu cho thấy rằng omega-3 giúp làm giảm các triệu chứng khô mắt, bao gồm khô, cảm giác cộm, nhạy cảm với ánh sáng và mờ mắt.
-Cải thiện sức khỏe năo bộ
Giống như các loại cá khác giàu omega-3, cá ṃi có thể thúc đẩy sức khỏe năo bộ. Khi ăn cá ṃi như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh sẽ cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu trong thời kỳ mang thai, cho con bú và thời thơ ấu để hỗ trợ sự phát triển năo bộ của trẻ.
Nghiên cứu cho thấy ăn cá có thể làm tăng chất xám trong năo. Nồng độ chất xám cao hơn có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh thần kinh.
Một đánh giá có hệ thống năm 2022 về các nghiên cứu về omega-3 cho thấy việc tiêu thụ acid béo omega-3 giúp tăng cường trí nhớ, khả năng học tập, sức khỏe nhận thức và lưu lượng máu lên năo. Một ưu điểm đáng kể là omega-3 được dung nạp tốt và an toàn cho hầu hết mọi người, cho dù dùng dưới dạng thực phẩm bổ sung hay như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh.
-Tăng cường xương
Cá ṃi có nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho hệ thống cơ xương khỏe mạnh. Các chất dinh dưỡng này bao gồm protein, magie, canxi và vitamin D. Cá ṃi là nguồn cung cấp vitamin D đáng kể, một chất dinh dưỡng thiết yếu cho quá tŕnh hấp thụ canxi và duy tŕ xương khỏe mạnh.
Cá ṃi cũng bảo vệ sức khỏe xương bằng cách hỗ trợ mật độ khoáng chất của xương. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy lượng acid béo hấp thụ có lợi cho mật độ xương của người lớn. Các tác giả của nghiên cứu khuyến nghị người lớn nên tiêu thụ một lượng vừa phải acid béo để đảm bảo đủ khối lượng xương.
-Hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi
Cá ṃi chứa các chất dinh dưỡng có lợi cho sự phát triển của thai nhi như acid béo omega-3, canxi và vitamin D.
Các nghiên cứu đă phát hiện ra rằng omega-3 trong cá ṃi và một số loại cá khác có thể cung cấp sự hỗ trợ quan trọng cho sự phát triển thần kinh của thai nhi và trẻ sơ sinh. Lượng acid béo omega-3 hấp thụ thấp có thể dẫn đến suy giảm sự phát triển thần kinh của thai nhi.
Cá ṃi cũng là nguồn cung cấp canxi và vitamin D dồi dào rất quan trọng cho sức khỏe xương của thai nhi trong thời kỳ bà mẹ mang thai.
Được đánh giá là loài cá tốt cho sức khỏe và giá thành không đắt đỏ, cá ṃi c̣n là món ăn quen thuộc trong mâm cơm của người dân Việt Nam. Tại Việt Nam, một số vùng biển có nhiều cá ṃi như Quảng Ninh, Thanh Hóa, Thái B́nh và một số khu vực ven sông Hồng.
Cá ṃi ở nước ta có kích thước khá nhỏ. Chúng thuộc họ cá trích nên kích thước chỉ ngang tầm loài cá này. Trung b́nh một con cá ṃi có kích thước dao động từ 15cm đến 20cm. Tùy từng loại cá ṃi sẽ có những kích thước khác nhau.
Thịt cá ṃi chắc, mềm, có độ ngọt nên được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, cá ṃi có rất nhiều xương dăm nên cần thận trọng khi cho trẻ nhỏ ăn.
Lưu ư, tuy cá ṃi giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe nhưng cần ăn cân bằng các chất dinh dưỡng phong phú từ nguồn thực phẩm lành mạnh, đa dạng. Người có bệnh lư nên hỏi ư kiến bác sĩ điều trị, chuyên gia dinh dưỡng về việc có thể ăn cá ṃi hay không.