Bên trong cuộc chạy đua của NATO khi đánh chặn UAV trên bầu trời Ba Lan

[Romano]

NATO lần đầu bắn hạ UAV xâm nhập không phận Ba Lan, báo hiệu cuộc đối đầu nguy hiểm chưa từng có từ sau Thế chiến II.Theo Wall Street Journal ngày 11/9, vào đêm 9/9 vừa qua, một sự kiện lịch sử đã diễn ra trên bầu trời Ba Lan khi các máy bay chiến đấu NATO lần đầu tiên trực tiếp đánh chặn thiết bị bay không người lái (UAV) bị cáo buộc là của Nga trên lãnh thổ thành viên liên minh. Cuộc đối đầu này không chỉ đánh dấu bước leo thang trong căng thẳng Nga - NATO mà còn khiến Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố: "Tình hình này đưa chúng ta đến gần hơn với xung đột công khai kể từ Thế chiến thứ II".

Chiến dịch Eastern Aurora được kích hoạt

Khi các cảm biến NATO phát hiện UAV xâm nhập biên giới phía Đông Ba Lan từ Ukraine và Belarus vào khoảng nửa đêm, bộ chỉ huy tác chiến Ba Lan đã ngay lập tức kích hoạt hệ thống cảnh báo sớm mang tên Chiến dịch Eastern Aurora. Đây là cơ chế được thiết kế để huy động các đồng minh NATO bảo vệ Ba Lan trong trường hợp xuất hiện mối đe dọa từ biên giới phía Đông.

Việc huy động cũng diễn ra trong bối cảnh diễn ra cuộc không kích quy mô lớn của Nga vào Ukraine trong đêm đó với khoảng 450 UAV và tên lửa tấn công, trong đó Ukraine đã bắn hạ được được phần lớn. Chỉ trong vòng chưa đầy 90 phút sau khi chiến dịch Eastern Aurora được kích hoạt, một lực lượng đa quốc gia đã được triển khai để ứng phó. Theo các quan chức Ba Lan và NATO, lực lượng được huy động gồm có:

Về máy bay chiến đấu: Hai chiếc F-16 của Ba Lan và hai chiếc F-35 của Hà Lan (đã được triển khai tại Ba Lan từ ngày 1/9 để thực hiện nhiệm vụ tuần tra không phận kéo dài ba tháng).

Về trực thăng: Các trực thăng MI-24, MI-17 và Black Hawk.

Về hệ thống phòng không: Hai khẩu đội phòng không Patriot của Đức được đặt trong tình trạng báo động cao.

Liên quan đến máy bay hỗ trợ: Hai máy bay phản lực Rafale của Pháp trong tư thế sẵn sàng và hệ thống cảnh báo và kiểm soát trên không AWACS của Italy cất cánh từ Estonia.

Đáng chú ý, đây là lần thứ ba máy bay F-35 của Hà Lan được điều động để phản ứng kể từ khi bắt đầu luân chuyển, nhưng là lần đầu tiên họ thực sự sử dụng vũ khí.

Quy mô và tính chất của cuộc xâm nhập

Điểm khác biệt quan trọng trong lần xâm nhập này là các UAV không chỉ đến từ Ukraine mà còn từ Belarus. Bộ Quốc phòng Belarus cho biết các UAV đã mất dấu và bay lệch hướng vào không phận Belarus do bị gây nhiễu điện tử, đồng thời đã cảnh báo Ba Lan về khả năng xâm nhập vào lúc 23 giờ.

Cuộc xâm nhập kéo dài suốt 7 giờ với ít nhất 19 UAV xâm nhập vào Ba Lan. Chiếc UAV cuối cùng được ghi nhận vào khoảng 6 giờ 30 sáng 10/9, cho thấy quy mô và tính chất kéo dài của chiến dịch này.

Theo Thủ tướng Tusk, NATO đã bắn hạ ít nhất ba chiếc UAV và có khả năng còn nhiều hơn. Đến trưa 10/9, xác của 12 UAV và một tên lửa hành trình đã được tìm thấy tại 10 địa điểm khác nhau, một số cách biên giới Ba Lan hơn 160 km.

Văn phòng công tố khu vực tại Lublin xác định các mảnh vỡ thuộc về UAV không người lái Gerbera, có thể được trang bị camera và sử dụng cho mục đích trinh sát. Một UAV khác được tìm thấy tại căn cứ quân sự của Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ Ba Lan. May mắn là không có thương vong nào.

Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki, vừa trở về từ chuyến công du Mỹ, đã thức dậy lúc 3 giờ sáng và liên lạc với Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng như các đồng minh khác.

Để đảm bảo hoạt động quân sự diễn ra thuận lợi, Ba Lan đã tạm thời hạn chế giao thông hàng không dân dụng và đóng cửa các sân bay vào sáng sớm 10/9, cho phép máy bay NATO tự do di chuyển trên bầu trời.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết liên minh đang đánh giá liệu các cuộc xâm nhập là cố ý hay vô tình.

Bình luận về sự kiện trên, hãng thông tấn TASS dẫn thông báo của Bộ Quốc phòng Nga cho biết nước này đã tấn công các doanh nghiệp quân sự của Ukraine tại các vùng Ivano-Frankovsk, Khmelnitsky, Zhitomir, cũng như tại Vinnitsia và Lvov. Các mục tiêu ở Ba Lan không được lên kế hoạch trước. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga sẵn sàng tham vấn với Ba Lan về vấn đề này.

Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận sẵn sàng tham gia đề xuất của Bộ Quốc phòng về việc tiếp xúc với Ba Lan. Theo Bộ Ngoại giao Nga, những vấn đề do Bộ Quốc phòng đưa ra đã bác bỏ những lời đồn đoán của Ba Lan về vụ UAV của Nga cố tình vi phạm không phận của thành viên NATO này, được họ phát tán nhằm làm leo thang thêm cuộc khủng hoảng Ukraine.

Về phần mình, người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, cho biết Điện Kremlin chưa nhận được bất kỳ yêu cầu liên lạc nào từ Ba Lan. Theo ông Peskov, việc Liên minh châu Âu và NATO cáo buộc Nga có hành động khiêu khích xảy ra hàng ngày.