Hamas mất người phát ngôn bịt kín mặt, nhưng bộ máy tuyên truyền vẫn vận hành

[Romano]

Người phát ngôn Abu Obeida với khuôn mặt bịt kín là đại diện cho tiếng nói của Hamas. Dù ông thiệt mạng trong không kích của Israel ngày 30/8, nhưng các chuyên gia nhận định rằng trận chiến thực sự đối đầu với khả năng tuyên truyền sâu rộng của Hamas vẫn đang tiếp diễn.Abu Obeida làm người phát ngôn của Hamas từ năm 2004 và trở nên nổi bật hai năm sau đó, khi ông công bố về vụ bắt cóc binh sĩ Israel Gilad Shalit. Ông nhanh chóng trở thành gương mặt thường trực trong thông điệp công khai của Hamas, luôn xuất hiện với khăn keffiyeh caro đỏ và quân phục, đồng thời là là “kiến trúc sư trưởng” của bộ máy tuyên truyền.

Với vai trò đứng đầu cơ quan tuyên truyền quân sự của Hamas, ông Abu Obeida quản lý mạng lưới khoảng 2.000 nhân lực, từ biên tập viên video, phóng viên chiến trường cho tới cán bộ truyền thông, nhằm điều phối hoạt động giữa cánh quân sự với chính trị và truyền thông.Chính dưới sự điều hành của ông Abu Obeida, Hamas đã phát máy quay cho các tay súng trước vụ xâm nhập lãnh thổ Israel ngày 7/10/2023, nhằm ghi lại hình ảnh và phát tán toàn cầu. Ông cũng trực tiếp kiểm soát việc tung các đoạn video con tin nhằm tạo áp lực tâm lý với Israel. Mỗi lữ đoàn, tiểu đoàn của Hamas đều có “bộ máy tuyên truyền” riêng, tạo thành một cấu trúc mang tính quân sự, khó bị đánh sập.

Theo The Times of Israel, IDF đã 4 lần tìm cách ám sát ông Abu Obeida, trước khi hạ được mục tiêu trong cuộc không kích ở Gaza City. Giới phân tích cho rằng việc Israel loại bỏ được nhân vật này có ý nghĩa then chốt bởi ông là gương mặt có sức ảnh hưởng đặc biệt trong nhóm những người ủng hộ Hamas.

Ông Michael Barak thuộc Viện Chống Khủng bố Quốc tế (ICT) đánh giá: “Hình ảnh của Hamas bị tổn hại vì mất đi một trong những biểu tượng quan trọng nhất. Giờ đây, khi biểu tượng này biến mất, sẽ có một khoảng trống rất lớn”.

Tuy nhiên, ông cảnh báo không nên đánh giá quá cao tầm quan trọng của Abu Obeida trong bức tranh tổng thể về hoạt động tuyên truyền chống Israel của Hamas.

Đối với Hamas và các đồng minh, tuyên truyền từ lâu đã không chỉ là công cụ, nó còn là trụ cột chính.
Ông Barak giải thích: "Có một khẩu hiệu rất phổ biến trong các tổ chức thánh chiến, rằng một nửa của thánh chiến là truyền thông. Nếu muốn đánh bại kẻ thù, bạn phải chiếm được niềm tin và ủng hộ của quần chúng”. Kể từ khi giành quyền kiểm soát Dải Gaza vào năm 2007, Hamas đã dồn nguồn lực vào việc xây dựng bộ máy truyền thông được Iran và Anh em Hồi giáo hỗ trợ.

Hamas đã xây dựng hệ sinh thái tuyên truyền phi tập trung - đủ khả năng phục hồi và phát triển ngay cả khi không có những nhân vật biểu tượng như Abu Obeida.

Ông Barak cho biết, ngoài các kênh tuyên truyền riêng, nỗ lực truyền thông của Hamas còn lan rộng khắp khu vực. Các đầu mối tại Liban, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar khuếch đại thông điệp của Hamas, trong khi Hezbollah và lực lượng Houthi lồng ghép các luận điệu ủng hộ Hamas vào chiến dịch truyền thông của họ.

Ông Barak thừa nhận rằng việc đánh bại hoàn toàn năng lực tuyên truyền của Hamas có thể là điều bất khả thi.

Sự ra đi của Abu Obeida lấy đi tiếng nói mang tính biểu tượng nhất của Hamas, song các kênh tuyên truyền do ông xây dựng vẫn tiếp tục tồn tại.