Hoa Kỳ đang chứng kiến làn sóng hơn 100,000 công chức rời bỏ nhiệm sở lớn nhất trong lịch sử

[trungthuc]

(Minh họa)

Hơn 100,000 công chức trong chính phủ liên bang sẽ đồng loạt nghỉ việc trong tuần này, đánh dấu đợt từ chức tập thể có quy mô nhất từ trước đến nay tại các cơ quan thuộc chính phủ liên bang.

Theo tờ Guardian, đây là kết quả từ chương trình "Tự nguyện từ chức tạm hoãn lại" do chính quyền Tổng thống Donald Trump khởi xướng, cho phép công chức nộp đơn xin nghỉ việc nhưng được phép lùi thời điểm rời bỏ nhiệm sở. Biện pháp này nằm trong kế hoạch cho cắt giảm nguồn nhân lực với quy mô lớn, song cũng vấp phải nhiều sự tranh cãi về tính cách hợp pháp của đề xuất này và nguy cơ gây ra xáo trộn hoạt động của các cơ quan chính phủ.

Theo kế hoạch này, có hơn 100,000 người sẽ chính thức rời vị trí vào ngày 30/9, trùng thời điểm Quốc hội Mỹ phải quyết định có đồng ý gia hạn ngân sách hay không để tránh kịch bản chính phủ bị đóng cửa. Tòa Bạch Ốc đồng thời yêu cầu các cơ quan liên bang chuẩn bị phương án lập danh sách sa thải vĩnh viễn hàng loạt nhân sự trong trường hợp bị bế tắc về ngân sách của tài khóa 2026.

Chương trình "Tự nguyện từ chức tạm hoãn lại" cho phép người làm việc vẫn được hưởng trọn lương và phúc lợi trong tối đa là 8 tháng, tính cho đến ngày 30/9/2025 này. Ước tính chi phí sẽ lên đến 14,8 tỷ USD, song chính quyền ông Trump khẳng định có thể tiết kiệm thêm 28 tỷ USD mỗi năm nhờ sáng kiến cho cắt giảm biên chế. Nếu tính cả các chương trình xin nghỉ hưu sớm, tự nguyện xin nghỉ việc và cho giảm dần nhân sự, tổng số công chức liên bang sẽ rời bỏ sở làm trong năm nay có thể chạm đến mốc 275,000 người, mức sụt giảm số công chức lớn nhất kể từ Thế chiến II.

Tuy nhiên, có nhiều nhân viên liên bang đã khẳng, định quyết định này không hẳn là do tự nguyện. Giới công chức ờ FEMA có chia sẻ, họ "không còn sự lựa chọn nào khác khi công việc bị phủ nhận và môi trường làm việc trở nên bấp bênh. Tại Bộ Cựu Chiến binh, tình trạng quá tải kéo dài nhiều tháng khiến cho không ít người bị rơi vào kiệt quệ về tinh thần trước khi buộc phải rời bỏ công tác trong ngành công vụ.

Môi trường làm việc bị cho là "độc hại" càng khiến cho tình hình thêm căng thẳng. Trước đó, Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Russell Vought từng công khai gọi công chức là "kẻ phản diện" (antagonist)(?), lời phát biểu này đã bị nhiều người coi là sự hợp thức hóa cho bầu không khí đe dọa nơi sở làm. Một nhân viên ở Bộ Nông nghiệp thừa nhận anh buộc phải xin nghỉ dù "rất yêu công việc" vì nỗi sợ hãi sẽ bị sa thải bất cứ lúc nào.

Các công đoàn, trong đó có Liên đoàn Công chức Chính phủ Hoa Kỳ (AFGE), đã kiện chương trình này, cảnh cáo kế hoạch này đã vượt quá quyền hạn của Quốc hội, đe dọa làm tê liệt guồng máy chính phủ và làm triệt tiêu động lực làm việc của công chức. Chủ tịch AFGE Everett Kelley có nhấn mạnh: "Thanh lọc những nhân viên luôn tận tụy với công việc sẽ đẩy chính phủ vào cảnh hỗn loạn nguy hiểm".

Trong khi đó, những người vừa bị mất việc phải đối diện thị trường nhân công đầy khó khăn, khi tỷ lệ thất nghiệp Mỹ trong tháng 8 đã tăng lên 4,3%, mức cao nhất kể từ năm 2021, và số việc làm mới chỉ đạt 22,000 do tác động từ chính sách áp đặt mức thuế quan của ông Trump.