"Tứ đại gia tộc" (Bạch, Ngụy, Lưu và Minh) là trục quyền lực chi phối kinh tế tội phạm tại khu tự trị Kokang ở miền Bắc Myanmar kể từ năm 2009.
"Tứ đại gia tộc" kể trên thiết lập một mạng lưới kiểm soát, với sự phân chia quyền lực không đơn thuần theo vùng mà là sự độc chiếm có tổ chức và hệ thống hóa mọi nguồn lợi, cơ chế điều hành khu vực.
Sự ra đời và quyền lực tuyệt đối của 4 gia tộc này bắt nguồn từ một sự kiện chính trị vào năm 2009. Trước năm 2009, quyền lực ở Kokang nằm trong tay Bành Gia Thanh (chỉ huy lực lượng gọi là Quân đồng minh dân tộc dân chủ Kokang (MNDAA)).
Tuy nhiên, khi căng thẳng leo thang thành xung đột vũ trang với quân đội Myanmar, những thành viên cấp cao dưới trướng Bành Gia Thanh đã tiến hành một cuộc phản bội nội bộ, lật đổ ông ta. Đổi lại, những thành viên cấp cao đó được trao quyền lực để hoạt động tại khu vực.
Phân chia quyền lực
Gia tộc họ Bạch được xem là hạt nhân, đứng đầu là Bạch Sở Thành.
Gia tộc này đồng thời kiểm soát sức mạnh vũ trang địa phương thông qua Bạch Ứng Thương (con trai của Bạch Sở Thành), chỉ huy Lực lượng dân quân Kokang, bảo đảm cho Bạch gia có tiếng nói quyết định trong các vấn đề hành chính và an ninh.
Bạch Sở Thành. Ảnh: QQ
Bạch Ứng Thương (con trai của Bạch Sở Thành) trước và sau khi bị bắt. Ảnh: kan.china.com
Trong khi đó, gia tộc họ Ngụy, với Ngụy Siêu Nhân đứng đầu, tập trung kiểm soát các lực lượng bán quân sự và biên phòng. Em trai Ngụy Siêu Nhân là Ngụy Hoài Nhân giữ chức chủ nhiệm ủy ban giám sát Tiểu đoàn Biên phòng 1006 thuộc Lực lượng Biên phòng Kokang.
Sự kiểm soát này không chỉ cho phép gia tộc họ Ngụy bảo vệ lợi ích kinh tế của mình mà còn tạo ra một lớp đệm quân sự hóa, củng cố vị thế của họ trong cơ cấu quyền lực tổng thể.
Trong khi đó, gia tộc Lưu, với Lưu Chính Tường (còn gọi là Lưu A Bảo) là nhân vật chủ chốt, giữ một số chức vụ như chủ nhiệm Ủy ban Giám sát phát triển đô thị Kokang.
Dù trỗi dậy muộn hơn, gia tộc họ Minh, với Minh Học Xương giữ chức Phó trưởng Khu tự trị Kokang, cũng nhanh chóng chen chân vào các vị trí then chốt.
Với nền tảng vững chắc này, các gia tộc chuyển sang kinh tế. Họ không chỉ kiểm soát các ngành truyền thống như khoáng sản và cờ bạc, mà còn biến Kokang thành thủ phủ của ngành công nghiệp lừa đảo qua mạng viễn thông trị giá hàng tỉ USD.
Gia tộc họ Lưu độc quyền lĩnh vực tài chính, cờ bạc và khách sạn thông qua các tổ chức như Tập đoàn Phúc Lợi Lai. Điều này biến gia tộc họ Lưu thành trung tâm kiểm soát nguồn vốn và mạng lưới tài chính bẩn, giữ vai trò cung cấp huyết mạch tiền tệ cho các hoạt động phi pháp.
Gia tộc họ Ngụy sử dụng Tập đoàn Henry để kinh doanh khoáng sản, bất động sản và du lịch, tạo ra một vỏ bọc kinh tế hợp pháp và xây dựng cơ sở hạ tầng cho các hoạt động ngầm.
Còn gia tộc họ Bạch kiểm soát lĩnh vực bất động sản và khu công nghiệp, trong đó nổi bật là Khu công nghệ Thương Thắng.
Sự sụp đổ chấn động
Chiến dịch truy quét tội phạm xuyên biên giới của cảnh sát Trung Quốc vào cuối năm 2023 đã giáng một đòn chí mạng vào Kokang, chấm dứt sự thống trị kéo dài của "tứ đại gia tộc".
Trong khi gia tộc họ Minh bị xóa sổ với bản án tử hình cho các thành viên chủ chốt, thì 3 gia tộc còn lại (Bạch, Ngụy và Lưu) cũng đang đối mặt với công lý, đánh dấu sự sụp đổ toàn diện của đế chế tội phạm lừa đảo qua mạng.
Ngày 30-1-2024, cơ quan chức năng Trung Quốc, phối hợp chặt chẽ với phía Myanmar, dẫn độ một số nhân vật cấp cao của 3 gia tộc Bạch, Ngụy và Lưu. Đây là một sự kiện mang tính biểu tượng, các ông trùm quyền lực nhất Kokang bị đưa về Trung Quốc bằng chuyên cơ.
Hai cha con nắm quyền lực chính trị tối cao của gia tộc họ Bạch là Bạch Sở Thành và con trai Bạch Ứng Thương bị bắt giữ.
Về gia tộc họ Ngụy, Ngụy Hoài Nhân đã sa lưới và bị dẫn độ về Trung Quốc. Tuy nhiên, các nhân vật chủ chốt khác như Ngụy Siêu Nhân, Ngụy Dung (con gái Ngụy Siêu Nhân) đang lẩn trốn và bị truy nã.
Trung Quốc dẫn độ Ngụy Hoài Nhân về sân bay Côn Minh vào tối 30-1-2024. Ảnh: Tân Hoa Xã
Lưu Chính Tường. Ảnh: Tân Hoa Xã
Còn về gia tộc họ Lưu, Lưu Chính Tường (chủ gia tộc, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Lợi Lai) và em họ Lưu Chính Mậu cũng bị dẫn độ về Trung Quốc. Lưu Tích Quang (con trai Lưu Chính Tường, giám đốc điều hành Phúc Lợi Lai) vẫn đang lẩn trốn.
Theo tờ Kinh Báo , trong số 3 gia tộc Bạch, Ngụy và Lưu, gia tộc họ Bạch đã chính thức bị Trung Quốc truy tố và đang trong giai đoạn chờ tuyên án.
Phiên tòa xét xử sơ thẩm công khai Bạch Sở Thành, Bạch Ứng Thương và 19 đồng phạm diễn ra tại Tòa án Nhân dân Trung cấp TP Thâm Quyến từ ngày 19 đến 22-9-2025.
Các bị cáo đối mặt với 12 tội danh, bao gồm cố ý giết người, cưỡng bức mại dâm, buôn bán và sản xuất ma túy, cướp tài sản, lừa đảo qua mạng và tổ chức vượt biên trái phép.
Cáo trạng tiết lộ gia tộc họ Bạch đã bảo kê 41 khu phức hợp lừa đảo, gây ra cái chết của 6 công dân Trung Quốc và liên quan hàng trăm tỉ nhân dân tệ tiền phi pháp. Riêng Bạch Ứng Thương bị cáo buộc liên quan khoảng 11 tấn ma túy đá (methamphetamine).
Theo Kinh báo, khi Trung Quốc ra lệnh truy nã vào ngày 10-12-2023, Bạch Ứng Thương chế giễu, cho rằng chính quyền Trung Quốc không thể làm gì được y. Tuy nhiên, vài chục ngày sau đó, Bạch Ứng Thương bị quân đội Myanmar bắt giữ khi đang lẩn trốn trong chùa. Y đã nhầm tưởng lính Myanmar là cứu viện do chị gái cử đến.
VietBF@ sưu tập
