Nhạc sĩ Vũ Thành An đang ở Việt Nam để cho ra mắt một số dự án không chỉ trong âm nhạc. Bên cạnh album và liveshow Giai nhân 13/4 tại Hà Nội (với các giọng hát Tuấn Ngọc, Bảo Yến, Thái Hiền…) ông c̣n đứng ra cắt băng khánh thành mái ấm cho trẻ mồ côi ở B́nh Phước. Nhạc sĩ Vũ Thành An tại một nhà hàng ở Hà Nội tháng 3/2019
Ông cũng cho hay ḍng thảo dược do ông đầu tư sản xuất đă được cấp giấy phép cho bán ở Việt Nam. Lợi nhuận từ việc kinh doanh sẽ dành cho công việc bác ái mà ông theo đuổi sau khi rời nhà thờ.
Giảng đạo qua âm nhạc
- Đang là một nhạc sĩ tên tuổi, sao ông có thể ngừng viết nhạc trong hơn 20 năm qua?
- Tại tôi dồn làm công việc khác. Hai mươi năm đó tôi đă đi tu, ẩn ḿnh vào niềm tin tôn giáo để phục vụ trong nhà thờ. Sau thời gian đó, ḿnh trở lại với cuộc đời nhưng với tâm hướng phục vụ qua âm nhạc, đem lại t́nh yêu thương cho mọi người.
- Được biết trong khoảng thời gian đó, ông vẫn sáng tác nhạc cho nhà thờ?
- Tôi phục vụ cho một giáo xứ ở Mỹ. Tôi soạn những câu hát ngắn bằng tiếng Mỹ. Sau khi tôi giảng, tôi hát cho người ta nghe, tôi thấy người ta thích thú lắm.
- Ở cương vị phó tế, ông c̣n làm những việc ǵ?
- Tôi phụ việc cho linh mục. Trong các buổi lễ, khi th́ linh mục giảng, khi th́ tôi giảng bài cỡ 10-12 phút. Khi tôi giảng căn cứ theo lời của Chúa bằng tiếng Mỹ, tôi rất ngạc nhiên, v́ tại sao ḿnh là anh Á châu, ḿnh phải nói có một cái mặc cảm cho đến khi lớn lên của người dân nhược tiểu, đối với ḿnh dân da trắng bao nhiêu sự ưu việt (superior), nhưng khi ḿnh đứng lên giảng họ lại chăm chú nghe, họ phục ḿnh. Cái đó tôi thấy thật là diệu kỳ. Nó như một cái ǵ ḿnh không nh́n thấy nhưng nó lại có thật. Nó như cái quyền năng (power) của người đứng rao giảng trên bục, lúc bấy giờ không phải là ḿnh nữa. Tôi thấy ngạc nhiên lắm. Khi nhận chức, được đặt tay lên Thánh kinh để được phong chức, coi như ḿnh đă có cái ơn gọi Chúa Thánh Thần, tự nhiên con người nó khác, nó có cái quyền năng lạ lắm.
- H́nh như không nhiều vị đă đi tu xong, lại hoàn tục như ông?
- Không phải tôi xin hoàn tục. Tôi trở lại sinh hoạt trong cuộc đời, đi làm những công việc như thế này đối với tôi là đi làm sứ vụ. Tôi gọi là sứ vụ thương yêu, đem t́nh thương yêu đến với mọi người. Khi tôi đi làm như thế này không có nghĩa là tôi t́m danh vọng cho riêng tôi, mà tôi muốn đem t́nh thương, sự an ủi đến cho mọi người. Họ gặp tôi, họ vui. Như thế là tôi đạt được mục đích. Chứ không phải tôi đi kiếm tiền. Tiền để làm những điều mà ḿnh muốn, chứ không phải là để tích trữ làm giàu.
- Từ thời c̣n đang sáng tác dồi dào những bản t́nh ca và nổi tiếng, ông đă có ư định đi tu chưa?
- Phải nói cái đó nằm trong tâm thức của ḿnh rồi. Không phải là định đi tu nhưng lúc bấy giờ tôi cũng muốn đi t́m cái lư lẽ của cuộc đời này. Nh́n lại tuổi trẻ của tôi, tôi đọc rất nhiều sách về tâm linh, tôn giáo… Tôi không đi sâu lắm, nhưng đọc hết đạo Phật, đạo Lăo, cũng như tất cả các tư tưởng triết học Đông Tây. Để t́m trong đó con đường tâm linh của ḿnh. Rồi cuối cùng tôi mới chọn con đường tôi đang đi đây là Công giáo để phục vụ.
Hiệp nhất trong tâm hồn dân tộc
- Sáng tác của ông vẫn thường xuyên được hát ở hải ngoại nhưng gần đây mới chính thức được ca sĩ trong nước hát. Cảm giác của ông như thế nào?
- Tôi ngạc nhiên không hiểu lư do tại sao những thế hệ này có thể thích những bài mà tôi đă sáng tác từ khi họ c̣n chưa sinh ra. Trong mỗi con người dù sinh ra trong thời đại nào cũng là tâm hồn đó thôi. Nhất là tâm hồn Việt Nam mới hiểu được nhạc của Việt Nam.
Trong khi đó những bản nhạc Việt Nam của ḿnh, trong đó có nhạc của tôi, mặc dù ḿnh sang hải ngoại mấy chục năm rồi cũng không đi vào được hệ thống của Mỹ, v́ tâm hồn của họ lại khác. Nó lnhư thế nào ḿnh cũng không hiểu nổi. Chẳng hạn những chương tŕnh của Thúy Nga Paris cho thực hiện rất hoành tráng, đầy đủ kỹ thuật nhưng không vô được ḍng chính (main stream). Thành ra mỗi dân tộc có một nền văn hóa riêng, dù có sinh ra trước hay sinh sau.
Nhạc sĩ Vũ Thành An và ca sĩ Ngọc Châm, người đă viết lời một số ca khúc và hát toàn bộ album mới của ông. (Ảnh: Nguyen Manh Ha)
- Chẳng qua với các mác của ḿnh là người Việt, cũng là nhạc đấy mà đứng tên người Mỹ, chắc việc ḥa nhập là chuyện b́nh thường, thưa ông?
- Khi làm mấy bài đó ḿnh không nghĩ sẽ sống lâu đến như vậy, nhất là thế hệ này phải nói ở một xă hội hoàn toàn khác, cuối cùng rồi cũng đi về một hướng. Các cháu sinh sau thống nhất ở trong một nền giáo dục khác với nền giáo dục của tôi, cuối cùng lại hiệp nhất được. Cái đó là điều mà ḿnh thấy vui. Đó là một sự hiệp nhất trong máu thịt, tư tưởng của ḿnh, cho dù anh có được giáo dục ra sao đi chăng nữa.
Sinh ra ở miền Bắc hay miền Nam, thế hệ này, thế hệ kia cũng là người Việt Nam. Do đó những bạn sinh ra sau này mới có thể quư ḍng nhạc sáng tác tại miền Nam cách đây mấy chục năm. Đó là sự nối kết, hiệp nhất vô h́nh nhưng rất bền chặt.
Khổ v́ t́nh
- Điều ǵ đă thôi thúc ông sửa hẳn tinh thần "Bài không tên cuối cùng" thành "Bài không tên cuối cùng tiếp nối"? Ông có nghĩ, việc cho làm lời mới sẽ ảnh hưởng đến cảm xúc của khán giả về bài hát đă quá nổi tiếng kia?
- Không phải là chỉnh sửa, mà là câu chuyện chấm dứt ở đó, nhưng rồi lại được tiếp nối. Giống như phim có Bố Già 1, rồi lại Bố Già 2… Tôi viết "Bài không tên cuối cùng" hồi năm 1965, năm 1991 viết lời thứ hai. 25 năm sau nh́n lại cuộc t́nh đầu để ḿnh viết lại t́nh cảm của ḿnh về chuyện t́nh đó.
Cái ư chính là thế này, trong "Bài không tên cuối cùng", tôi có viết: "Con đường em đi đó đúng hay sao em/ Mưa bên chồng có làm em khóc/ Có làm em nhớ những khi ḿnh mặn nồng…" Th́ cũng hay nhưng nó lại hại cho người đó. Tự nhiên người ta cứ đi chỗ này chỗ kia hát như vậy th́ đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đ́nh của cô đó. Ông chồng đó cứ nghe cái đó là nổi nóng lên.
- Đấy là sự thật hay là do ông tự nghĩ ra như thế?
- Tôi nghĩ là như vậy. Cho nên tôi hối hận là đă viết ra câu đó. Nhất là trong thời gian tôi đi tập trung cải tạo từ 1975 cho đến 1985. Nhưng đến khi tôi được ra, được tự do nói lại, th́ tôi nói thêm một cái lời như lời xin lỗi cùng người bạn đó: "Này em hỡi c̣n đường em đi đó/ Con đường em theo đó đúng đấy em ơi/ Nếu chúng ḿnh có thành đôi lứa/ Chắc ǵ ta đă thoát ra đời khổ đau…"
Ư tôi muốn nói là, nếu cuộc t́nh đó đă thành th́ dĩ nhiên em phải chịu khổ với anh trong 10 năm bị cải tạo. Nhưng em không lấy anh cho nên em đă thoát khỏi cái đau khổ đó… Cô đó thật may mắn. Chính đương sự trong câu chuyện đó không ở trong hoàn cảnh đó v́ đă thoát ra khỏi Sài G̣n trước 1975. Thành ra gia đ́nh của cô ấy không chịu sự đau khổ của những người như tôi. Nhưng nếu cô ấy lấy tôi là cô ấy đă tiêu đời lâu rồi.
- Ông có đến cả 50 Bài Không tên hầu như đều nổi tiếng, phải chăng sau mỗi bài hát là một bóng hồng?
- Không không, làm ǵ có nhiều đến thế. Ước ǵ cũng được như vậy (cười). Có những bóng hồng có thể là từ em gái, từ những người bạn, những người chung quanh…
- Khả năng viết nhạc, danh tiếng cộng với ngoại h́nh cao ráo, khi c̣n trẻ hẳn là ông… có rất nhiều cô luôn vây quanh?
- Cuộc đời của tôi khổ v́ t́nh chứ. Ḿnh thất t́nh. Tất cả là do tôi bị thất t́nh không à. Là khi yêu ḿnh đă không tự lượng sức. Ḿnh đặt niềm tin vô quá cái sức của ḿnh, nên là ḿnh bị thất bại thôi. Nếu ḿnh ở cấp này mà yêu người cấp trên này th́ làm sao mà vớ được. Xă hội thời đó không cho phép như vậy.
- Nhạc sĩ bây giờ thường là rất được hâm mộ kèm theo tiền bạc, c̣n thời của ông th́ sao?
- Cũng có những nhạc sĩ giàu có. Một bản nhạc cỡ hai tờ A4 in ra bán hai chục đồng thời đó cũng to lắm. Có những bài mà họ bán ra cả trăm ngàn bản. Nếu những bài mà trúng như "Em ơi nếu mộng không thành th́ sao…" của Lam Phương, ông ấy có thể kiếm tiền triệu dễ dàng lắm. Mà hồi đó một lượng vàng tôi nhớ chỉ khoảng 500 Đồng.
- Ông hẳn là cũng kiếm được nhiều tiền từ sáng tác v́ đă nổi tiếng sớm?
- Hồi đó tôi giao cho người khác in, thành ra cũng không biết là họ kiếm được như thế nào. Ḿnh không có phương tiện để phổ biến nhạc. Khi ḿnh in ra bán, ḿnh c̣n phải có điều kiện để cho phát hành nó hay không.
- Ông đă học nhạc như thế nào?
- Tôi chỉ học cái căn bản rồi sau đó tự học. Khi ḿnh sáng tác một ca khúc như thế này cũng không cần có kiến thức nhiều lắm, chủ yếu là năng khiếu, cảm hứng trong ḷng ḿnh.
- V́ sao hồi c̣n trẻ ông không nghĩ đến việc theo học nhạc chuyên nghiệp?
- Hồi đó tôi lại dồn vào trong việc học chữ rồi kiếm địa vị trong xă hội hơn là đi làm một nhạc sĩ. Đối với tôi như vậy cũng là đủ rồi.
Thật là đáng tiếc. 1 thiên tài nhưng cũng là 1 hung thần? Bản tính tên này là 1 thằng hèn. Ch́ v́ ngu xuẩn nghĩ rằng tố cáo đồng đội cho bọn chó chết Cộng Sản sẽ được chúng nó cho ra tù sớm. Thằng hèn này đă lầm. Nhưng thôi có chuyện nhu vậy mới biết ai là anh hùng. Thằng này hèn ờ 1 điều, biết rằng ḿnh có tội nhưng ngang nhiên không 1 lời đính chính, xin lỗi. Nó vẫn tự hào với những hành động hèn hạ của nó, v́ thế dư luận sẽ không bao giờ tha thứ cho nó.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
