|
Khi kết quả các cuộc bầu cử địa phương tại Mỹ được công bố vào đêm 4/11, nhiều người cho rằng chương mở đầu trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump đã khép lại với một cục diện khá rõ ràng.
Đảng Dân chủ đang rất lạc quan, thậm chí cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố "Đảng Dân chủ đã trở lại" và "các cử tri đang gửi thông điệp tới chính quyền của ông Trump".
Khi Đảng Dân chủ giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử thống đốc bang Virginia và New Jersey, hay cuộc bầu cử thị trưởng ở thành phố New York, những kết quả này được xem là “tia sáng cuối đường hầm” sau một năm rệu rã, sa sút vì tỷ lệ tín nhiệm thấp.
Đảng Dân chủ lội ngược dòng
Sau khi ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, Đảng Dân chủ rơi vào trạng thái tê liệt. Lãnh đạo đảng bị xem là già cỗi và mất phương hướng, đà ủng hộ của công chúng tụt dốc không phanh. Nhưng đêm công bố kết quả bầu cử vừa qua, các ứng viên đảng này đã cho thấy họ áp dụng thành công chiến thuật của ông Trump để đạt được chiến thắng bất ngờ này.
Chiến thắng năm 2024 của ông Donald Trump trước bà Kamala Harris chủ yếu nhờ vào vấn đề kinh tế. Khi ấy, cả ông Joe Biden và bà Kamala Harris đều khẳng định rằng nền kinh tế Mỹ hiếm khi ở vào trạng thái lý tưởng như vậy, trong khi người dân Mỹ lại có những bất mãn về tình hình kinh tế.
Khi ấy, ông Trump giành chiến thắng bởi cam kết nếu ông thắng cử, ông sẽ sửa chữa những vấn đề đang khiến cử tri bất mãn, đặc biệt là vấn đề lạm phát.
Ngoài ra, ông hứa sẽ dập tắt những cuộc tranh cãi vô nghĩa về vấn đề danh xưng và giới tính. Một hình ảnh quảng bá cho cuộc vận động tranh cử của ông Trump khi ấy từng hài hước đưa ra thông điệp: "Bà Kamala toàn nói chuyện danh xưng và giới tính, còn Tổng thống Trump sẽ hết lòng vì các bạn".
Đến cuộc bầu cử cấp địa phương năm nay, các ứng viên Đảng Dân chủ đã rút kinh nghiệm, mọi thông điệp đều xoay quanh chi phí sinh hoạt đang tăng cao.
Ông Zohran Mamdani, thị trưởng mới của thành phố New York, chỉ nói về khủng hoảng giá cả trong quá trình vận động tranh cử. Khi được hỏi về việc ông Trump cho rằng ông “đẹp trai hơn” ông Mamdani, ứng viên Đảng Dân chủ chỉ đáp: “Mối quan tâm của tôi hiện tại là khủng hoảng giá cả và chi phí sinh hoạt của người dân tăng cao”.
Các thống đốc mới của bang Virginia và New Jersey - bà Abigail Spanberger và bà Mikie Sherrill - cũng đều tránh sa vào những cuộc tranh luận về vấn đề giới tính và người chuyển giới ở thời điểm này.
Ngược lại, chính ông Trump và một số quan chức trong chính quyền của ông lại đang có cách hành xử sai lầm giống với ông Biden và bà Harris lúc trước.
Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình ngày 2/11, ông Trump khẳng định không có tình trạng lạm phát ở Mỹ lúc này, giá thực phẩm giảm, mọi thứ đang ổn định.
Trước thắng lợi của các ứng viên Đảng Dân chủ trong những cuộc bầu cử cấp địa phương, ông Trump hài tếu rằng kết quả như vậy là bởi tên ông không xuất hiện trên lá phiếu.
Tuy nhiên, khảo sát do CNN/SSRS tiến hành cho thấy hơn 60% người Mỹ cho rằng những vấn đề nền kinh tế Mỹ đang gặp phải phần nhiều là do các chính sách của ông Trump.
Cuộc thăm dò được thực hiện cuối tháng 10 đối với 1.245 người trưởng thành tại Mỹ. Kết quả thăm dò còn cho thấy chỉ có 37% người Mỹ hài lòng với cách ông Trump đang điều hành đất nước, 63% người tham gia khảo sát không hài lòng. 68% ý kiến đánh giá nước Mỹ “đang đi sai hướng”.
Hơn 70% người được hỏi cho rằng điều kiện kinh tế Mỹ hiện nay “kém” hoặc “rất kém”. Gần một nửa (47%) coi kinh tế và chi phí sinh hoạt là vấn đề cấp bách nhất của nước Mỹ hiện nay. Đáng chú ý, 61% người tham gia khảo sát nhận định chính sách của ông Trump khiến tình trạng kinh tế Mỹ tệ hơn.
Những con số ảm đạm này xuất hiện khi Chính phủ Mỹ đang trải qua đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử. Khoảng 80% người được hỏi cho rằng tình trạng đóng cửa Chính phủ chính là một sự khủng hoảng và là một vấn đề nghiêm trọng. 61% phản đối cách ông Trump xử lý đợt đóng cửa Chính phủ lần này.
Lo lắng về bầu cử giữa nhiệm kỳ
Nhận định về cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ trong năm 2026, tờ Financial Times cho rằng chính quyền của Tổng thống Trump đang ở vào thế tiến thoái lưỡng nan.
Ông Trump có thể sẽ cần phải thừa nhận sự bất mãn của người dân về việc chi phí sinh hoạt gia tăng và cam kết tìm cách giải quyết, nếu ông muốn cứu vãn tình hình và không tạo thêm bất lợi cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Nếu Đảng Cộng hòa của Tổng thống Trump không đủ khả năng chiếm đa số ghế ở Quốc hội, điều này sẽ khiến chính quyền Nhà Trắng gặp khó trong việc thực thi các chính sách, Tổng thống sẽ phải chịu sự ràng buộc rất lớn trong quá trình thực thi quyền lực. Hiện tại, chính quyền của ông Trump vẫn còn một năm để hành động nhằm đảo ngược tình hình.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc giải quyết vấn đề lạm phát sẽ khó khăn nếu ông Trump vẫn kiên trì theo đuổi cuộc chiến thuế quan với các nước.
Tuần trước, Tổng thống Trump bất ngờ đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại một năm với Trung Quốc khi gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc.
Dù ông Trump tỏ ra phấn khích gọi đây là “thỏa thuận 12/10 điểm”, ông Tập giữ thái độ chừng mực và có những lời phát biểu sau cuộc gặp mang tính chất nhắc nhở nhẹ nhàng rằng những gì đã diễn ra là bài học cho cả hai bên, đồng thời kêu gọi Mỹ "cân nhắc tới lợi ích lâu dài của việc hợp tác, thay vì liên miên trả đũa lẫn nhau".
Nhiều chuyên gia cho rằng Trung Quốc đã buộc ông Trump phải “xuống nước” trong cuộc chiến thương mại bằng việc đe dọa cấm xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ - nguồn nguyên liệu mà Washington gần như không thể thiếu.
Đúng thời điểm này, Tòa án Tối cao Mỹ cũng mở phiên điều trần xem xét tính hợp pháp của sắc lệnh thuế quan mà ông Trump ban hành. Tại phiên điều trần ngày 12/11, một số thẩm phán tỏ ra cứng rắn bất thường trong quá trình chất vấn.
Hiện tại khi ông Trump ở vào thế tiến thoái lưỡng nan, tờ Financial Times nhận định nếu Tòa án Tối cao Mỹ bác bỏ chính sách thuế quan của ông Trump, chưa biết chừng điều đó có thể vô tình giúp ông có “lối thoát” chính trị để giảm chi phí sinh hoạt của người dân Mỹ.
Đến thời điểm này, giai đoạn đầu của nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai của ông Trump đã khép lại. Cú vấp vừa xảy ra khi ông Trump chứng kiến Đảng Dân chủ giành được một số thắng lợi có thể khiến ông trở nên quyết tâm và cứng rắn hơn trong thời gian tới.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra trong năm 2026 chắc chắn sẽ có nhiều sự hồi hộp và gay cấn, đặt giữa bối cảnh lần đầu tiên sau nhiều năm, Đảng Dân chủ mới có nhiều hy vọng đến thế.
Liệu chiến thắng của Đảng Dân chủ trong tuần qua có thể trở thành rào chắn ngăn cản các toan tính chính trị của ông Trump? Liệu có phải ông Trump đã qua thời đỉnh cao quyền lực?
Thực tế, tham vọng của ông Trump luôn dữ dội và mạnh mẽ, một bước lùi tạm thời trong tuần qua có thể tạo nên động lực để ông Trump hành động quyết liệt hơn. “Gừng càng già càng cay”, với vị Tổng thống 79 tuổi, những điều đáng để quan sát và chờ đợi có thể vẫn còn ở phía trước.
VietBF@ sưu tập
|
