Kỳ nhân này của nhà Đường là ai mà được ví von với Trương Lương và Gia Cát Lượng?
Lịch sử Trung Hoa ghi nhận nhiều kỳ nhân như Trương Lương, Gia Cát Lượng, Lưu Bá Ôn. Thế nhưng, thời Đường cũng xuất hiện một bậc kỳ nhân, được đánh giá là trí tuệ và nhân cách cao quư bậc nhất, thường được so sánh với Trương Lương thời Tây Hán: Đó chính là Lư Bí.
Lư Bí được mệnh danh là "thần đồng thời Đường" không phải là hư danh. Năm lên 7 tuổi, tài năng của ông đă vang xa và lọt vào tai Đường Huyền Tông. Nghe danh Lư Bí, Đường Huyền Tông lập tức triệu ông vào cung để thử tài. Lúc bấy giờ, Đường Huyền Tông đang chơi cờ với tể tướng Trương Thuyết nên đă ra đề cho Lư Bí viết một bài văn với chủ đề "vuông, tṛn, động, tĩnh". Lư Bí không chút do dự, ứng khẩu thành văn, lời lẽ hoa mỹ, hàm chứa triết lư sâu sắc, khiến Đường Huyền Tông và Trương Thuyết vô cùng kinh ngạc. Cả hai đều nhất trí rằng Đại Đường đă xuất hiện một thần đồng, tương lai chắc chắn sẽ trở thành trụ cột của đất nước.
Khi mọi người đang kỳ vọng chứng kiến Lư Bí từng bước thăng tiến, ông lại bất ngờ chọn ẩn cư nơi núi rừng, không màng thế sự. Tuy nhiên, một người tài giỏi như ông, số phận đă an bài cho ông cơ hội để thể hiện hoài băo. Và rồi, Loạn An Sử bùng nổ.
Loạn An Sử suưt chút nữa đă hủy diệt nhà Đường. May nhờ có hai vị danh tướng Quách Tử Nghi và Lư Quang Bật đứng lên dẹp loạn, giữ vững giang sơn. Và người đứng sau hoạch định tất cả chính là Lư Bí. Sau khi loạn An Sử nổ ra, Đường Huyền Tông vội vă chạy trốn, thái tử Lư Hanh lên ngôi, tức Đường Túc Tông. Việc đầu tiên mà Đường Túc Tông làm sau khi lên ngôi là phái người đi t́m Lư Bí, bởi ông biết rằng chỉ có Lư Bí mới có thể cứu văn t́nh thế nguy nan.
Lư Bí đă đưa ra cho Đường Túc Tông một kế hoạch toàn diện để dẹp loạn, giống như "Long Trung đối sách" của Gia Cát Lượng năm xưa, giúp nhà Đường kéo dài vận mệnh. (Ảnh: Sohu)
Lư Bí đă không phụ ḷng mong đợi, đưa ra cho Đường Túc Tông một kế hoạch toàn diện để dẹp loạn, giống như "Long Trung đối sách" của Gia Cát Lượng năm xưa, giúp nhà Đường kéo dài vận mệnh. Công lao của Lư Bí trong cuộc b́nh loạn này là không thể phủ nhận, sánh ngang với công thần khai quốc Trương Lương. Hơn nữa, sau khi hoàn thành sứ mệnh, Lư Bí lại tiếp tục lui về ở ẩn, trở về núi rừng, theo đuổi việc tu hành.
Cuộc đời kỳ bí của Lư Bí
Đường Đại Tông lên ngôi cũng nhiều lần mời Lư Bí trở lại triều đ́nh nhậm chức, muốn phong ông làm tể tướng. Tuy nhiên, một vị tể tướng khác là Nguyên Tái lo sợ tài năng của Lư Bí sẽ đe dọa đến địa vị của ḿnh nên đă điều Lư Bí đến Giang Tây. Sau khi Nguyên Tái bị hạ bệ, Đường Đại Tông lại muốn Lư Bí về triều nhưng lại bị tể tướng Thường Cổn điều đến Hàng Châu. Rơ ràng, tài năng xuất chúng của Lư Bí đă khiến các quan lại khác cảm thấy bị đe dọa, cuối cùng, ông lại chọn cách ẩn cư.
Về sau, đến thời Đường Đức Tông, xảy ra Sự biến Phụng Thiên hay c̣n gọi Kính Nguyên binh biến, Trường An thất thủ, Đường Đức Tông phải vội vă chạy trốn. Trong thời khắc nguy cấp này, Đường Đức Tông lại t́m đến Lư Bí. Dù đă ẩn cư nhiều năm nhưng trước t́nh h́nh nguy nan của đất nước, Lư Bí vẫn không chút do dự ra tay giúp đỡ, dẹp yên loạn lạc, một lần nữa bảo vệ giang sơn Đại Đường. Điều này cho thấy sự phi thường của Lư Bí: Khi đất nước thái b́nh, ông ẩn cư nơi núi rừng; khi thiên hạ gặp nguy nan, ông lại đứng ra gánh vác, mỗi lần xuất hiện đều là những đ̣n quyết định, đúng là bậc kỳ nhân.
Ngoài ra, c̣n một câu chuyện khác về Lư Bí càng làm nổi bật thêm phẩm chất khác biệt của ông. Sau khi dẹp yên Loạn An Sử, Đường Túc Tông hỏi Lư Bí muốn được ban thưởng điều ǵ, chỉ cần ông nói ra, nhà vua nhất định sẽ đáp ứng. Tuy nhiên, câu trả lời của Lư Bí lại nằm ngoài dự đoán: "Thần chỉ là người ngoài cuộc, công danh lợi lộc đối với thần không có ư nghĩa ǵ. Thần chỉ mong muốn được ngủ dưới chân bệ hạ, để các nhà thiên văn cho rằng có một ngôi sao khách phạm vào ngôi vua".
Lời nói này không phải là không có căn cứ. Trong lịch sử đă từng có tiền lệ. Thời Đông Hán, Lưu Tú và Nghiêm Quang là bạn học cùng lớp. Sau khi Lưu Tú lên ngôi hoàng đế, đă mời Nghiêm Quang ra giúp nước. Tuy nhiên, Nghiêm Quang không muốn làm quan nhưng v́ t́nh nghĩa nên đă đồng ư. Đêm hôm đó, hai người nằm cạnh nhau, Nghiêm Quang vô t́nh duỗi chân lên bụng Lưu Tú. Ngày hôm sau, các nhà thiên văn tâu rằng "sao khách phạm vào ngôi vua", hóa ra hành động của Nghiêm Quang đă ảnh hưởng đến thiên tượng.
Lời nói của Lư Bí cũng chính là muốn bày tỏ rằng ḿnh không phải người của thế gian, ông không cần vinh hoa phú quư, chỉ mong muốn được trở về cuộc sống ẩn dật như Nghiêm Quang năm xưa. Cuối cùng, Lư Bí ngủ một giấc ngắn bên cạnh Đường Túc Tông rồi lại biến mất như một cơn gió, trở về núi rừng. Phong thái sống phóng khoáng này khiến người đời phải cảm thán.
Âu Dương Tu trong Tân Đường thư đă ca ngợi Lư Bí: "Lư Bí là người thật phi thường! Mưu sự của ông luôn trung thành, việc ông coi nhẹ công danh vô cùng cao thượng, khôn ngoan trong việc bảo vệ bản thân, cuối cùng làm đến chức thượng thư và tự tạo dựng danh tiếng cho ḿnh". Đây không chỉ là lời khen ngợi tài năng xuất chúng của Lư Bí mà c̣n là sự kính phục chân thành đối với phẩm chất cao quư của ông.
Vietbf @ Sưu tầm
