Giới trẻ sa vào thói quen “ngủ ngày, cày đêm”: Chuyên gia chỉ cách thay đổi hiệu quả

[PinaColada]

Thói quen xấu "ngủ ngày, cày đêm" (hay còn gọi là"cú đêm") là hành vi phổ biến của nhiều người trẻ hiện nay. Điều đáng nói nhiều người biết rằng thói quen này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng họ lại “mắc kẹt” và không biết dứt ra thế nào...

Chia sẻ với PV, TS.BS Trần Thị Hồng Thu - nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương (Hà Nội) cho biết, có rất nhiều người trẻ đến khám vì rối loạn lo âu, suy nhược cơ thể, mất tập trung... Khi chuyên gia khai thác sâu thì họ đều có một điểm chung là thức khuya.

Rất nhiều người trẻ đến bác sĩ khám vì rối loạn lo âu, suy nhược cơ thể, mất tập trung...; họ đều có một điểm chung là thức khuya. Ảnh minh họa

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người có thói quen thức khuya thường khó khăn tập trung chú ý, khó đưa ra quyết định hoặc thể hiện sáng tạo; trong khi đó đều là những kỹ năng sống còn trong thời đại ngày nay.

"Thói quen "ngủ ngày, cày đêm" không đơn giản là lựa chọn cá nhân, là thói quen xấu, mà đây là một dạng rối loạn cần được điều chỉnh, can thiệp càng sớm càng tốt. Tiếc rằng, đa số các bạn trẻ lại không nhận ra điều đó, chỉ đi khám khi đã có những biểu hiện nặng cả về thể chất lẫn tinh thần. Điều này là vô cùng nguy hiểm, vì nó có thể phá hủy cả sự nghiệp và cuộc sống của người trẻ", nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương cảnh báo.


Ví dụ trường hợp của M.T (20 tuổi, ở Hà Nội), sau thời gian dài T thức khuya, cơ thể T đã bị suy nhược, người gầy rộc, hai mắt thâm quầng... T đã phải vào viện sau khi phát hiện bị ngất trong phòng khi đang học bài. Khi tỉnh dậy, T chỉ nhớ mang máng là thấy mọi thứ quay cuồng rồi lịm đi lúc nào không hay, lúc đó là khoảng 3 giờ sáng, khi T đang ý định cố ôn nốt bài rồi đi ngủ.

T cho biết, từ khi vào đại học, T bắt đầu có thói quen thức khuya, dù nhiều lần cố dứt ra và đi ngủ sớm, nhưng lên giường rồi lại bật dậy vì không thể ngủ được. “Ban đầu em chỉ muốn tận dụng ban đêm yên tĩnh để ôn thi, xong rồi quen riết cứ thức hoài. Không học thì cũng ngồi xem phim, nói chuyện với bạn bè. Bạn em nhiều người cũng thức như vậy và chỉ cần có người để nói chuyện”, T tâm sự.

Không chỉ học sinh, sinh viên, ngay cả nhiều người đi làm cũng có thói quen trở thành "cú đêm", thậm chí còn tự hào khi mọi người khen thức đêm giỏi, làm việc chăm chỉ. Anh T.V.H (27 tuổi) là một ví dụ, khi thường thường hôm nào cũng làm việc đến 4-5 giờ sáng mới ngủ, hôm sau thì lại ngủ đến 11 giờ trưa mới dậy. "Ban đầu tôi chỉ thức để làm việc cho kịp deadline, nhưng riết rồi quen và không ngủ được sớm nữa. Công việc của tôi không phải lên công ty nên sáng ra tôi ngủ bù, mãi thành quen thói như vậy", anh H chia sẻ.

Tuy nhiên sau một thời gian, anh H cảm thấy đầu óc cảm giác như bị lú lẫn, thường mất tập trung, bị đau dạ dày và da nhăn nheo...; khi gặp bạn bè, ai cũng chê anh H già đi so với trước đây. Sau khi đi khám, anh H biết nguyên nhân chính là do thức khuya, ngủ ngày.

Đó chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp gặp vấn đề về rối loạn tâm thần do thói quen thức khuya. Thực tế một khảo sát tại Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) năm 2023 cho thấy, có tới 64% thanh - thiếu niên thừa nhận thường xuyên ngủ sau 1 giờ sáng; 32% ngủ sau 3 giờ sáng ít nhất 3 ngày/tuần... Hơn 70% cho biết từng cảm thấy mất năng lượng, mệt mỏi và không thể tập trung sau chuỗi "thức khuya - ngủ ngày".

TS.BS Trần Thị Hồng Thu cảnh báo, thức khuya thường xuyên gây hệ quả nghiêm trọng đến thể chất và tâm lý như mất tập trung, suy giảm trí nhớ, dễ kích động, cáu gắt, suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, tim mạch, rối loạn tiêu hóa... Với nữ giới còn gây rối loạn kinh nguyệt, rụng tóc, da xấu, tăng cân, rối loạn nội tiết, ảnh hưởng khả năng sinh sản và phát triển chiều cao (ở tuổi dậy thì)...

Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương tư vấn: Với các trường hợp đã có những triệu chứng như trên, cần phải đi khám để được bác sĩ tư vấn, thậm chí phải điều trị. Với những người đang bắt đầu thức khuya, dù là lý do gì cũng cần dừng lại trước khi "đồng hồ sinh học" thay đổi và đảo lộn. Mọi người cần tập thói quen ngủ đủ giấc, đúng giờ, tránh dùng các chất kích thích trước khi đi ngủ; bố trí thời gian để giải quyết công việc, bài tập xong trước khi đi ngủ, tuyệt đối không lấy đó làm lý do để thức khuya. Mọi người nên dành thời gian để thể dục, vì sẽ giúp đi vào giấc ngủ tốt hơn. Riêng đối với những người làm việc ở môi trường bắt buộc phải thức khuya hoặc không thể ngủ vào ban đêm, cần tự điều chỉnh như giữ lịch trình giấc ngủ nhất quán hay đặt mục tiêu ngủ sâu 8 tiếng mỗi ngày…

Vietbf @ Sưu tầm