Nga xác nhận đã bàn giao những chiếc Su-57 đầu tiên cho khách hàng nước ngoài, đồng thời trình diễn loạt nâng cấp then chốt, biến tiêm kích tàng hình thế hệ 5 này thành tâm điểm tại Dubai.
Tiêm kích tàng hình Su-57 tại Triển lãm Hàng không 2025. Ảnh: Jaimie Hunter.
Tiêm kích tàng hình thế hệ 5 Su-57 của Nga đang trở thành tâm điểm lớn nhất tại Triển lãm Hàng không 2025, khi Moscow không chỉ trình diễn dòng chiến đấu cơ tối tân với nhiều nâng cấp mới mà còn lần đầu xác nhận đã bàn giao Su-57 cho một khách hàng nước ngoài.
Tại triển lãm, ông Vadim Badekha, lãnh đạo Tập đoàn Thống nhất chế tạo máy bay (UAC), tuyên bố Nga đã bàn giao hai chiếc Su-57 đầu tiên cho một khách hàng nước ngoài giấu tên và cho biết họ rất hài lòng.
Tổng giám đốc Rostec Sergey Chemezov từ chối tiết lộ hợp đồng hay danh tính đối tác nhưng nhấn mạnh: “Nhu cầu đối với mẫu tiêm kích này đang rất lớn và chúng tôi kỳ vọng tiếp tục mở rộng thị trường”.
Theo Sputnik, Nga đã trưng bày nguyên mẫu thử nghiệm thứ 8 của dòng tiêm kích này - chiếc T-50-9 - trong cấu hình dành cho xuất khẩu tại Triển lãm hàng không Dubai.
Màn trình diễn của Su-57 ngay lập tức gây ấn tượng mạnh với khả năng cơ động cực đại, thực hiện loạt động tác bay vượt giới hạn như “rắn hổ mang Pugachev”, “chuông”, “xoáy phẳng”, cùng những thao tác mà chỉ số ít chiến đấu cơ hiện nay có thể tái hiện.
Buổi biểu diễn do phi công thử nghiệm kỳ cựu, Anh hùng Nga Sergey Bogdan thực hiện. Gian trưng bày của Tập đoàn Chế tạo Máy bay Thống nhất (UAC) luôn trong tình trạng đông nghịt khách - điều dễ hiểu khi đây là lần hiếm hoi Su-57 được trình diễn công khai ở quy mô lớn.
Hé lộ hệ thống khoang vũ khí trong thân
Điểm đáng chú ý nhất là Nga lần đầu công khai bố trí 4 khoang vũ khí bên trong Su-57E - gồm hai khoang trung tâm và hai khoang bên hông.
Máy bay vẫn có các điểm treo ngoài, nhưng việc treo tên lửa bên ngoài sẽ làm tăng diện tích phản xạ radar, khiến Su-57 dễ bị phát hiện hơn nhiều. Vì vậy, các loại vũ khí chủ lực đều được cất giấu bên trong, tuân theo triết lý thiết kế giống F-22, F-35 của Mỹ hay J-35 của Trung Quốc.
Nguyên mẫu Su-57 tiền sản xuất được nhìn thấy với khoảng vũ khí mở trong chuyến bay trình diễn tại Triển lãm hàng không Dubai. Ảnh: Jaimie Hunter.
Khách tham quan tại triển lãm thậm chí có thể quan sát rõ loại tên lửa chống radar tiên tiến Kh-58USHKE với tầm bắn 250 km được trang bị cho nguyên mẫu trưng bày. Tên lửa dùng đầu dò thụ động đa dải, hoạt động trong khoảng 0,1-11 GHz, bao phủ hầu hết dải tần radar phòng không phương Tây, từ AN/MPQ-53 của Patriot đến TRML-4D của IRIS-T.
Đây được xem là bước tiến mang tính đột phá bởi Su-57 vốn khó bị phát hiện nay có thể tiêu diệt hệ thống phòng không đối phương từ cự ly xa, không cần xâm nhập vùng nguy hiểm và thậm chí không cần xác định chính xác vị trí mục tiêu.
Tên lửa hoạt động theo nguyên tắc “bắn – quên”, tự tìm và khóa mục tiêu khi radar đối phương phát sóng, khiến khẩu đội phòng không mất năng lực tác chiến ngay sau khi bị tấn công.
Bước tiến về động cơ và thiết kế
Su-57E xuất hiện nổi bật với mô hình được trang bị ống xả điều hướng lực đẩy hai chiều (2D vectoring nozzle) - thiết kế từng xuất hiện trước đây và gắn với động cơ AL-51F-1 thế hệ mới.
Vòi phun động cơ dẹt tương tự F-22 nhằm giảm tín hiệu hồng ngoại và radar trong phiên bản nâng cấp Su-57 được đánh giá đã đáp ứng xu hướng thiết kế tàng hình hiện đại.
Đây là phiên bản cải tiến từ AL-41F-1, tích hợp công nghệ của AL-51F-1 và có thể trang bị cho Su-57 xuất khẩu hoặc nâng cấp các biến thể Flanker sử dụng động cơ AL-31, War Zone cho biết.
Phiên bản nguyên mẫu bay T-50-9 cũng được trưng bày, gây chú ý với màn hình buồng lái khổ rộng mới thay cho hai màn hình nhỏ trước đây. Đây là xu hướng thiết kế hiện đại, giúp phi công có không gian hiển thị linh hoạt hơn và nâng cao nhận thức tình huống trên không.
Nguyên mẫu Su-57E tại Dubai sử dụng động cơ AL-41F1 - loại đang trang bị trên Su-35S. Tuy nhiên, UAC cho biết động cơ thế hệ tiếp theo AL-51F1 (Sản phẩm 30), phát triển từ năm 2014, sẽ giúp Su-57 đạt mức hiệu suất hoàn toàn mới: tổng lực đẩy hai động cơ tới 22.000 kgf, bay siêu âm hành trình mà không cần đốt sau, tốc độ tối đa 3.000 km/h và trần bay 20.000 m.
Trong nhiều năm, giới chuyên gia phương Tây từng nghi ngờ Su-57 có “đủ chuẩn” thế hệ 5 hay không vì vẫn dùng động cơ thế hệ 4. Việc trang bị AL-51F1 được xem là lời đáp trả rõ ràng nhất.
Thế hệ Su-57 cải tiến dự kiến bước vào sản xuất loạt từ năm tới, đi kèm nhiều nâng cấp khác: khung thân cải thiện độ ổn định ở tốc độ cao, radar thế hệ mới tích hợp AI, hệ thống ngắm mục tiêu gắn mũ phi công và kho vũ khí được mở rộng.
Đối trọng với Mỹ
Sức hút của Su-57 không chỉ đến từ thông số kỹ thuật mà còn từ yếu tố đặc biệt: đây là tiêm kích thế hệ 5 duy nhất trên thế giới từng tham chiến thực tế trong môi trường phòng không hỗn hợp, gồm cả hệ thống phương Tây và di sản Liên Xô.
Chủ tịch Rostec Sergey Chemezov nhấn mạnh Su-57 “đã chứng tỏ năng lực trong Chiến dịch Quân sự Đặc biệt”. Dù thông tin chi tiết không được công bố, Nga chắc chắn đang sử dụng dữ liệu tác chiến này trong các cuộc đàm phán xuất khẩu.
Tại Dubai, Nga cũng giới thiệu các thông tin mới nhất về dự án tiêm kích hạng nhẹ thế hệ 5 Su-75 Checkmate - lần đầu xuất hiện ở dạng mô hình tại MAKS 2021. Phi công Sergey Bogdan tiết lộ Su-75 dự kiến thực hiện chuyến bay đầu tiên trong vài tháng tới.
Thời điểm Nga tái khởi động chiến dịch tiếp thị Su-57 diễn ra khi Mỹ chuẩn bị bán F-35 cho Saudi Arabia - thương vụ được Tổng thống Donald Trump vừa phê duyệt. UAE và Saudi Arabia từng nhiều lần theo đuổi F-35 nhưng bị từ chối vì lo ngại an ninh và ảnh hưởng tới lợi thế quân sự của Israel.
Ông Trump cũng ủng hộ việc đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình F-35 sau khi Ankara bị loại năm 2019 vì mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.
Su-57 vẫn được xem là lựa chọn thay thế cho các quốc gia không được phép sở hữu F-35. Do đó, bất kỳ thay đổi nào trong chính sách xuất khẩu F-35 của Mỹ đều có thể tác động lớn đến triển vọng thương mại của Su-57.
Bên cạnh Mỹ và Nga, Trung Quốc cũng đang mở rộng thị phần tiêm kích thế hệ mới, với khả năng tung ra biến thể xuất khẩu của dòng J-35 trong tương lai gần.
VietBF@ sưu tập
