Phong trào tẩy chay Black Friday tại Mỹ

[pizza]

Black Friday – ngày mua sắm lớn nhất năm ở nhiều quốc gia – đang trở nên khác biệt trong năm 2025 này tại Mỹ.

Theo CNBC, trong khi nhiều người tận dụng dịp giảm giá để săn hàng, một số bộ phận người tiêu dùng lại thắt chạt chi tiêu vì lạm phát kéo dài và lo ngại kinh tế. Các nhóm hoạt động xã hội phát động chiến dịch tẩy chay nhằm gây sức ép lên chính quyền và doanh nghiệp trong mùa mua sắm cuối năm.

Theo khảo sát mới công bố ngày 24/11 của Deloitte, người tiêu dùng Mỹ dự kiến chi trung bình 622 USD trong giai đoạn 27/11 đến 1/12, giảm 4% so với năm ngoái. Deloitte cho biết mức sống tăng cao và áp lực tài chính khiến người dân phải tính toán kỹ lưỡng hơn. Nhiều người chọn chia nhỏ chi tiêu, săn mã giảm giá, kết hợp khuyến mãi và hoàn tiền để tiết kiệm tối đa. “Họ đang sử dụng mọi công cụ có thể để bảo vệ ngân sách”, chuyên gia Stephanie Carls tại RetailMeNot nhận định.

Áp lực giá cả và mức lương không theo kịp lạm phát khiến 39% người Mỹ cho biết họ sẽ chi tiêu ít hơn trong dịp Black Friday năm nay. Trong khi đó, 38% chỉ mua các mặt hàng giảm từ 50% trở lên. Ngay cả các hộ gia đình có thu nhập cao hay nhóm được hưởng lợi từ thị trường chứng khoán và giá nhà tăng cũng lên kế hoạch cắt giảm chi tiêu.

Song song với xu hướng thắt chặt hầu bao, phong trào tẩy chay Black Friday mang tên “We Ain’t Buying It” (tạm dịch: Chúng tôi sẽ không mua sắm) đang thu hút chú ý. Chiến dịch do các tổ chức xã hội khởi xướng kêu gọi người Mỹ ngừng mua sắm tại Target, Home Depot và Amazon trong dịp cuối tuần lễ Tạ ơn, nhằm phản đối chính quyền về các chính sách siết nhập cư và hạn chế DEI (đa dạng – công bằng – hòa nhập). Các nhóm tổ chức mong muốn người tiêu dùng dùng sức mạnh kinh tế để đòi hỏi thay đổi.

LaTosha Brown, đồng sáng lập Black Voters Matter, nói: “Chúng tôi đang giành lại quyền lực, định hướng lại chi tiêu và phản kháng xu hướng độc đoán”. Chiến dịch khuyến khích người dân không mua sắm ngày Black Friday trừ khi ủng hộ doanh nghiệp địa phương, tập trung hoạt động cộng đồng vào Chủ nhật và ngừng mua sắm trực tuyến trong ngày Cyber Monday.

Theo các chuyên gia, các cuộc tẩy chay tiêu dùng thường không làm giảm doanh thu ngay lập tức song có thể tạo áp lực truyền thông mạnh mẽ. Giáo sư Nien-he Hsieh từ Đại học Harvard cho rằng hiệu quả chính nằm ở việc đưa doanh nghiệp vào tâm điểm chú ý của công chúng. Lịch sử kinh tế Mỹ từng ghi nhận nhiều cuộc tẩy chay kéo dài buộc doanh nghiệp và thể chế thay đổi, nhưng để đạt được điều này, phong trào phải bền bỉ và thu hút được sự tham gia rộng rãi.

Dù vậy, giới quan sát đánh giá tác động tài chính của những cuộc tẩy chay kiểu này có thể mang tính khu vực hơn là toàn quốc. Những tập đoàn khổng lồ như Amazon hay Target từng nhiều lần đối mặt phản ứng tiêu cực và xem đây như “chi phí tất yếu” trong kinh doanh.

Mùa mua sắm năm nay, vì vậy, được dự báo là sự giao thoa giữa hai xu hướng trái ngược: người Mỹ vừa thắt chặt ví tiền do áp lực kinh tế, vừa sử dụng quyền lực tiêu dùng để bày tỏ quan điểm chính trị xã hội. Black Friday 2025 có thể sẽ không còn chỉ là cuộc đua săn giảm giá, mà còn là phép thử về sức mạnh của người tiêu dùng trong một bối cảnh kinh tế - chính trị phân cực.

VietBF@ sưu tập