Vì sao bị gai đâm trầy nhẹ cũng chảy máu mà cho châm cứu thì không thấy bị chảy máu?

[trungthuc]

Châm cứu (acupuncture) vốn là một phương pháp trong y học cổ truyền, cho sử dụng những cây kim nhỏ bằng kim loại để châm vô các huyệt đạo trên cơ thể người mà trị liệu. Vậy thì có người đã từng thắc mắc là vì sao da của chúng ta tuy rất nhạy cảm, dù chỉ bị trầy xướt nhẹ như gai đâm cũng bị chảy máu ít nhiều, nhưng khi châm bằng cây kim sâu dài từ 5-50 mm thì lại không thấy có chảy chút máu nào cả?


Những vết trầy xướt hoặc gai đâm thường xảy ra ngẫu nhiên ở bất cứ nơi đâu trên cơ thể, vì vậy sẽ dễ dàng làm đứt mao mạch dưới da, gây ra hiện tượng bị chảy máu.

Trong khi đó, phương pháp châm cứu là một kỹ thuật đã được rèn luyện rất bài bản và công phu, người thực hiện châm cứu đã từng trải qua việc đào tạo và luyện tập để cho vết châm của họ né được các mao mạch nằm ẩn giấu dưới da, mũi kim chỉ đâm xuống các huyệt đạo trên cơ thể mà không đâm rách mao mạch, không gây ra xuất huyết.

Ngoài ra, người được đào tạo kỹ thuật châm cứu khi tiến hành châm cũng biết cách kích thích làn da (day, ấn, xoa, v..v..) của bệnh nhân, tạo ra phản ứng tự nhiên của cơ thể là làm co mạch tự nhiên, giúp cho vết kim đâm không bị chảy máu, cộng với kỹ thuật châm như xoay kim, rút kim, v..v.., kết quả cho thấy là việc bị chảy máu qua châm cứu rất ít khi xảy ra, nếu có cũng vô cùng hiếm, như cảnh bị xuất huyết ồ ạt và cũng dễ dàng cho lau sạch qua băng gạc.

Trên thực tế, xác suất bị chảy máu khi châm cứu rất rất nhỏ, chỉ khoảng 8/10,000 lần qua châm mà thôi, và vết đâm không chảy nhiều máu nên rất dễ dàng cho cầm máu.

Chính xác thì Châm Cứu nghĩa là cho thực hiện điều gì?
Châm Cứu là tên gọi chung của 2 bộ môn trong y học cổ truyền của Đông Y, gồm có Châm và Cứu.

1/ Châm: sử dụng cây kim nhỏ châm vô các huyệt đạo trên cơ thể.
2/ Cứu: dùng lá ngải cứu hơ nóng đắp lên các huyệt đạo trên cơ thể. Ngoài lá ngải cứu ra, kỹ thuật Cứu cũng có thể sử dụng các loại rễ, củ, thảo dược có tính nhiệt như tỏi, gừng, muối hột, v..v..

3/ Vẫn có Châm gây ra chảy máu, còn gọi là "chích lễ"
Ngoài ra, bộ môn châm cứu ở TQ nói riêng và Đông y nói chung có khi cũng được làm với chủ đích gây ra chảy máu, được cho là để giúp khai thông các mạch máu bị tắc nghẽn của cơ thể, giúp lưu thông khí huyết, giải tỏa kinh mạch ứ trệ, v..v...

Phương pháp châm này sử dụng nhiều kim khác loại với kim châm cứu. Kỹ thuật viên sẽ đè mạnh lên da để cho nổi mạch máu, sau đó châm vết nông lên mạch máu đó để gây ra xuất huyết, rồi nhanh tay lau sạch vết máu. → Cái này chắc ở VN có biết, dân gian kêu là "Chích lễ", được quan niệm cho là để lấy "máu độc" ra khỏi cơ thể.

Hình thức cho "chích lễ"

Thốn (寸–cun) khi châm cứu là gì?
Thốn, còn gọi là "tấc đồng thân" là đơn vị đo lường được người TQ xưa sử dụng khi châm cứu, vẫn còn được áp dụng trong Đông y ngày nay. Khi xưa 1 thốn không có quy đổi cụ thể ra bao nhiêu mm, mà nó sẽ còn phụ thuộc thể trạng cơ thể của người được châm cứu.

Cụ thể hơn, 1 thốn ngày xưa tương đương với bề dài đốt giữa của ngón tay giữa, hoặc bề rộng của ngón tay cái. Khi so sánh với thể trạng của người TQ xưa thì nó tương đương với 25-28 mm hiện nay.

Khi châm, kỹ thuật viên sẽ coi "số đo ngón tay" được lấy từ chính bệnh nhân để làm "thốn" và ước lượng ra độ nông sâu khi cho đâm kim, chứ không lấy thước để đo. Đây cũng là cách thủ công giúp xác định phù hợp với thể trạng của bệnh nhân, người nhỏ con thấp bé sẽ được châm nông hơn người to con hơn.

Tùy theo vị trí trên cơ thể mà độ nông sâu của vết châm cũng sẽ khác nhau, ví dụ da mặt hay da đầu mỏng thì chỉ cần châm từ 1/10-⅓ thốn mà thôi, trong khi đó da đùi dày, mỡ nhiều thì có khi cần châm sâu tới 20 thậm chí 30 mm, tức là xấp xỉ 1 thốn.

PS: Thốn này là danh từ chỉ ra đơn vị đo, không phải là tính từ chỉ cảm giác bị thốn thốn, nhức nhức đâu nhé.

Lượm lặt