Hơn 800 năm, giữa thảo nguyên mênh mông, lăng mộ Thành Cát Tư Hăn vẫn là dấu hỏi lớn nhất của lịch sử nhân loại. Nhiều đoàn thám hiểm đến rồi đi trong im lặng, giữa những lời đồn về lời nguyền hủy diệt, kho báu khổng lồ và di nguyện bất khả xâm phạm của vị Đại Hăn từng chinh phục nửa thế giới. Điều ǵ đă che giấu ngôi mộ ấy suốt 8 thế kỷ?
Trong khi khu lăng mộ của đại chiến binh kiêu hùng nhất Mông Cổ có khi đang lưu giữ nhiều kho báu trên khắp đế quốc Mông Cổ cổ đại, th́ có vẻ như người Mông Cổ không muốn hé lộ bí mật về nó, họ để cho bí mật đó tồn tại với thiên thu.
Mông Cổ, vùng đất khổng lồ được ẩn giấu nhiều huyền thoại vượt khỏi tầm hiểu biết của nhân loại. Không đường sá, không có những căn nhà cố định; chỉ bầu trời xanh lung linh, những thảo nguyên hút tầm mắt cùng gió hú thét gào. Du khách có thể dừng chân để nhấm nháp món trà sữa có vị mặn đặc trưng ngay trong các nhà lều Ger và chộp vài bức ảnh về những đàn ngựa và dê lang thang.
Người ta tin rằng trong lăng mộ Thành Cát Tư Hăn chứa rất nhiều châu báu.
Hoặc có khi dừng chân ở tỉnh Nam Gobi (Omnogovi). Đây từng là đế quốc của Thành Cát Tư Hăn, vị chiến binh hùng mạnh đă xâm lược cả thế giới trên lưng ngựa. Chuyện về vị hoàng đế này là vô số những vụ bắt cóc, máu đổ khắp nơi, t́nh yêu và cả đ̣n trả thù dữ dội. Truyền thuyết h́nh thành sau khi Thành Cát Tư Hăn băng hà. Lúc c̣n sinh thời, Thành Cát Tư Hăn từng là nhà cai trị mọi thứ với một lănh thổ rộng bát ngát từ vùng biển Thái B́nh Dương cho đến vùng biển Caspi.
Trước phút lâm chung, hoàng đế chiến binh hạ lệnh được an táng trong ṿng bí mật. Một đội quân khổng lồ đầy đau thương đă đưa di thể của Hoàng đế hồi cung, họ sẵn sàng hạ sát bất kỳ ai nhằm che giấu đường đi của đoàn người.
Khi di thể của Thành Cát Tư Hăn đến nơi an táng, đội mă xa với 1.000 con ngựa đă bị tiêu hủy nhằm bịt kín mọi manh mối. Trong ṿng 800 năm kể từ khi Thành Cát Tư Hăn băng hà, chưa từng có một ai t́m thấy đích xác ṭa lăng mộ của ông ta.
Các nhóm thám hiểm được người ngoại quốc dẫn đầu đă theo đuổi việc truy lùng dấu vết của ṭa lăng mộ Thành Cát Tư Hăn trong suốt nhiều năm, họ đă đi khắp mọi dạng địa h́nh, phong cảnh và thậm chí dơi mắt ḍ t́m lăng mộ ngay ngoài vũ trụ - Dự án Thung lũng Thành Cát Tư Hăn của hăng tin National Geographic đă dùng tới h́nh ảnh vệ tinh trong một cuộc săn lùng khổng lồ để t́m kiếm địa điểm ngôi mộ lớn. Phần lớn mối bận tâm trong việc xác định lăng mộ đều là đến từ cộng đồng quốc tế; người Mông Cổ không muốn t́m hay họ không thấy có nhă hứng t́m kiếm.
Tại Mông Cổ, ảnh hưởng của Thành Cát Tư Hăn thể hiện rất mạnh mẽ: khuôn mặt của ông xuất hiện trên đồng tiền và ngay cả trên chai rượu vodka. Ngay từ khi băng hà vào năm 1227, tên tuổi của Thành Cát Tư Hăn đă lưu măi trong sử xanh. Và người bên ngoài cũng khá khó hiểu là v́ sao việc t́m kiếm lăng mộ Thành Cát Tư Hăn lại bị xem là điều cấm kỵ ở Mông Cổ.
V́ sao cả thế giới sợ chạm vào giấc ngủ của Đại Hăn Mông Cổ?
Có một lời nguyền được hé lộ bởi giới truyền thông quốc tế về việc t́m kiếm lăng mộ Thành Cát Tư Hăn, rằng cả thế giới sẽ bị phá hủy một khi ṭa lăng mộ này được t́m thấy. Lời nguyền huyền bí này đă đến từ Thiếp Mộc Nhi (Tamarlane), ông là một vị hoàng đế chinh phạt người Đột Quyết – Mông Cổ vào thế kỷ XIV (là người sáng lập ra triều đại Thiếp Mộc Nhi ở Ba Tư và Trung Á), lăng mộ của vị hoàng đế này được mở ra vào năm 1941 bởi các nhà khảo cổ học người Nga.
Thật là một sự trùng hợp kỳ lạ, v́ chỉ sau khi ngôi mộ này được phát lộ và có những xáo trộn bên trong lăng, th́ diễn ra sự kiện quân lính Đức Quốc xă xâm lược Liên Xô, khởi động cuộc Đại chiến thế giới thứ II (ĐCTG II) đẫm máu ở Mặt trận phía Đông.
Những người mê tín dị đoan nói rằng, sự quấy rối lăng mộ Thiếp Mộc Nhi chính là căn nguyên gây nên cuộc đại chiến. Nhưng Uelun, một người Mông Cổ trẻ có chứng chỉ quan hệ quốc tế tại Đại học Buryat State ở Ulan-Ude (Nga), có vẻ không tin vào siêu linh. Trong thâm tâm của Uelun th́ đó là sự tôn trọng. Không ai muốn lăng mộ của Thành Cát Tư Hăn được t́m thấy.
Uelun giải thích: “Các bậc tổ tiên Mông Cổ xa xưa đă dùng hết tài năng của họ để giấu biến lăng mộ”.
Việc mở lăng mộ có thể xâm phạm di nguyện của vị hoàng đế. Quật mồ mả có lẽ là chuyện rất nhạy cảm khi mà Mông Cổ là quốc gia có truyền thống cùng niềm kiêu hănh lâu đời. Nhiều gia đ́nh Mông Cổ hiện đang treo các tấm thảm hay ảnh chân dung của vị Khả Hăn (Thành Cát Tư Hăn). Một số người c̣n nhận họ là “hậu duệ vàng” của Khả Hăn, khẳng định gốc gác tổ tiên họ thuộc hoàng gia Mông Cổ xa xưa. Trên khắp đất nước Mông Cổ, h́nh ảnh Thành Cát Tư Hăn là một biểu tượng.
Hành tŕnh săn lùng lăng mộ Thành Cát Tư Hăn
Vượt xa khỏi sức ép văn hóa về ḷng tự hào được giữ bí mật lúc lâm chung của Thành Cát Tư Hăn, vẫn đang có những vấn đề công nghệ bên cạnh cuộc truy lùng ṭa lăng mộ huyền bí. Mông Cổ rộng bát ngát và nhiều nơi chưa phát triển, nước này lớn gấp 7 lần nước Anh, nhưng chỉ 2% hệ thống đường sá đạt chuẩn. Dân số Mông Cổ hiện chỉ bằng Greenland và c̣n có một số quần đảo hẻo lánh. V́ vậy, cảnh nổi bật ở xứ này là sự mênh mông của thế giới hoang dă. Phong cảnh nơi đây lưu giữ những bí mật khổng lồ.
TS Diimaajav Erdenebaatar đă có một sự nghiệp vượt qua nhiều thách thức trong việc đeo đuổi nghiên cứu Khảo cổ học của ḿnh.
Là trưởng khoa Khảo cổ học tại trường Đại học công Ulaanbaatar (thủ đô Mông Cổ), TS Erdenebaatar là một phần trong chuyến thám hiểm đầu tiên nhằm hạ lạc ra lăng mộ Thành Cát Tư Hăn. Dự án liên doanh Nhật Bản – Mông Cổ được biết đến dưới cái tên Gurvan Gol (“3 con sông”) nhằm chú trọng t́m kiếm ra nơi khai sinh của Thiết Mộc Chân (Thành Cát Tư Hăn) ở tỉnh Khentii, nơi bắt nguồn ḍng chảy của 3 con sông Onon, Kherlen và Tuul.
Kể từ năm 2001, TS Erdenebaatar đă khai quật khu cổ mộ 2.000 năm tuổi của các vua Hung Nô ở tỉnh Arkhangai (miền Trung Mông Cổ). TS Erdenebaatar tin rằng Hung Nô là tổ tiên của người Mông Cổ - có thể bản thân Thành Cát Tư Hăn cũng từ tộc này mà ra.
Cũng có thể tục chôn cất của Thành Cát Tư Hăn giống với các vua Hung Nô, v́ các lăng mộ Hung Nô có những nét vẽ tương tự như lăng mộ của Thành Cát Tư Hăn. Cổ mộ hoàng đế Hung Nô được chôn cất trong các hầm ngầm nằm sâu 20m dưới ḷng đất, với các địa điểm trên mặt đất được đánh dấu vởi một h́nh vuông bằng đá.
Phải mất tới 10 mùa hè, TS Erdenebaatar mới khai quật xong khu lăng mộ Hung Nô, và nó bị xâm hại bởi bọn trộm mả. Mặc dầu vậy, các nhà khảo cổ cũng thu được nhiều hàng hóa quư giá thể hiện tài ngoại giao của người Hung Nô: một cỗ xe Trung Quốc, đồ thủy tinh La Mă và nhiều kim loại quư.
Bảo tàng Khảo cổ học nhỏ xíu của Đại học công Ulaanbaatar, là nơi trưng bày các cổ vật quư giá. Những món đồ trang sức bằng vàng và bạc được chôn chung với xác ngựa được hiến tế ngay trong lăng mộ Hung Nô.
Ông Erdenebaatar chỉ ra những h́nh họa con beo và con kỳ lân – biểu tượng hoàng gia Hung Nô cũng dùng cho Thành Cát Tư Hăn và các hậu duệ. Nhiều người tin rằng lăng mộ của Thành Cát Tư Hăn cũng được chứa đầy ắp các châu báu tương tự khi chúng được thu thập trên khắp đế quốc Mông Cổ.
Châu báu là thứ cám dỗ để người phương Tây nỗ lực săn lùng. Nhưng nếu Khả Hăn được an táng theo lối chôn cất của vua Hung Nô th́ e là rất khó đoán định. Một ngôi mộ như thế chỉ được khắc dấu đơn giản trên những khối đá. Với một pḥng mộ ngầm nằm ở độ sâu 20m, quả là rất khó t́m thấy trên đất nước Mông Cổ rộng bao la. Khi tôi hỏi TS Erdenebaatar cũng không dám chắc sẽ t́m thấy lăng mộ của Thành Cát Tư Hăn. Có lẽ cả đời ông cũng khó mà t́m thấy. Lịch sử quả đồ sộ.
Các truyền thuyết dân gian nói rằng lăng mộ Thành Cát Tư Hăn đă được an vị đâu đó trên đỉnh núi Khentii gọi là Burkhan Khaldun, nơi này nằm cách thủ đô Ulaanbaatar xấp xỉ 160 km về hướng Đông Bắc.
Hồi tuổi trẻ, Thiết Mộc Chân đă ẩn náu kẻ thù ngay trên đỉnh núi và ông muốn khi qua đời th́ tấm thân sẽ được trở về mảnh đất ấy. Tuy nhiên, giới học giả không tin vào địa điểm này.
TS Sodnom Tsolmon, giáo sư sử học tại Đại học công Ulaanbaatar, ông là môt chuyên gia nghiên cứu về lịch sử Mông Cổ vào thế kỷ 13, giải thích: “Khentii là non thiêng. Không có lư nào Thành Cát Tư Hăn được an táng ở đó”.
Giới học giả sử dụng các tài liệu lịch sử để lần ra vị trí cho lăng mộ của vị Khả Hăn, nhưng những bức ảnh đó thường có vẻ mâu thuẫn. 1.000 con ngựa như đă xuất hiện trong thung lũng hay đồng bằng như tại lăng mộ của vua Hung Nô. Để giải quyết vấn đề hóc búa, nhà Dân tộc học Mông Cổ, ông S Badamkhatan đă xác định 5 ngọn núi mà lịch sử gọi là Burkhan Khaldun (có lẽ là Burkhan Khaldun ngày nay).
TS Tsolmon không thể leo lên ngọn núi này, phụ nữ th́ càng không được chào đón. Ngay cả khu vực quanh núi thiêng cũng cấm mọi người bén mảng ngoại trừ hoàng gia Mông Cổ. Có một địa điểm rất đáng ngờ gọi là Khu bảo vệ nghiêm ngặt Khan Khentii được UNESCO công nhận.
Thành Cát Tư Hăn là anh hùng của nhân dân Mông Cổ. Đến ngày hôm nay, Thành Cát Tư Hăn vẫn là một h́nh tượng được mến mộ, đó là lư do mà những người Mông Cổ như Uelun không muốn ai đó khuấy động giấc ngủ của vị hoàng đế.
Vietbf @ Sưu tầm
