Lý do các tỷ phú Mỹ thích lương 1 USD

[troopy]

Giáo sư Mỹ chỉ ra việc nhận lương 1 USD và thế chấp cổ phiếu giúp tỷ phú tăng tài sản, có tiền chi tiêu nhưng đóng thuế ít.

Mark Zuckerberg hiện là người giàu thứ sáu thế giới với tài sản 235 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Nhưng năm 2024, ông là lao động có lương thấp nhất tại Meta, chỉ 1 USD.

Ông chủ Facebook cũng không phải là trường hợp cá biệt tại Mỹ vì nhiều tỷ phú khác như Elon Musk, Larry Page hay Sergey Brin cũng thích nhận lương ít.

Ray Madoff, Giáo sư luật tại Đại học Boston, nói lý do là thuế. Bà là tác giả quyển "The Second Estate: How the Tax Code Made an American Aristocracy" (tạm dịch: "Đẳng cấp thứ hai: Hệ thống thuế tạo ra tầng lớp quý tộc Mỹ thế nào").

Ở nước này, người lao động phải chịu thuế thu nhập và thuế tiền lương. Một người tự kinh doanh với thu nhập 60.000 USD có thể phải nộp hơn 13.000 USD tiền thuế thu nhập và thuế tiền lương. Trong khi, người có thu nhập cao với mức lương 400.000 USD phải nộp khoảng 30% thu nhập cho hai loại thuế này.

"Vì vậy, bước đầu tiên để né đóng thuế là tránh nhận lương. Đó chính là điều những người Mỹ giàu nhất thường làm", bà nói.


Mark Zuckerberg đeo kính Meta Ray-ban. Ảnh: Instagram/zuck

Elon Musk nhận mức lương 0 USD từ Tesla năm 2024. Jeff Bezos chỉ nhận 81.840 USD, đủ thấp để được hưởng ưu đãi thuế cho con cái vào năm 2021. Một trong những tỷ phú được trả lương cao nhất là Warren Buffett, nhưng tổng lương và tiền thưởng cũng chỉ 100.000 USD mỗi năm.

Tất cả họ đều giảm nghĩa vụ thuế bằng cách giữ mức lương rất thấp. Thay vào đó, họ được trả công hậu hĩnh thông qua giá trị cổ phiếu tăng lên. Năm 2024, tài sản của Bezos tăng thêm 80 tỷ USD, Zuckerberg tăng 113 tỷ USD, còn Musk tăng 213 tỷ USD. Cách này thậm chí còn "tốt hơn" ở chỗ họ có thể hưởng toàn bộ mức tăng tài sản mà không phải chịu thuế thu nhập hay nghĩa vụ kê khai nào.

Trong lịch sử, hệ thống thuế Mỹ từng đóng vai trò "thành lũy" ngăn chặn tập trung quá mức của cải. Tuy nhiên, bà Ray Madoff cho biết khoảng 40 năm trở lại đây, nhiều thay đổi cho phép người giàu tránh thuế gần như hoàn toàn với các khoản đầu tư và tài sản thừa kế của họ.

Một lĩnh vực thể hiện rõ điều này là đầu tư cổ phiếu. Trước năm 1982, các công ty chỉ có thể chia sẻ lợi nhuận trực tiếp cho cổ đông bằng cách trả cổ tức và sẽ bị đánh thuế cao. Nhưng đến 1982, Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) đã cho phép các công ty mua lại cổ phiếu của chính mình trên thị trường mở.

Nghĩa là thay vì trả cổ tức, công ty có thể mua lại cổ phiếu, qua đó đẩy giá lên cao. Nhờ vậy, cổ đông không cần bán cổ phiếu vẫn có thể hưởng lợi từ việc giá trị cổ phiếu tăng mà không phải đóng thuế cho khoản lợi nhuận này.

Để trang trải cuộc sống, người ta nghĩ các tỷ phú sẽ cần bán cổ phiếu và khi ấy sẽ nộp thuế. Nhưng họ có cách để làm điều này. Theo đó, các tỷ phú như Larry Ellison hay Elon Musk vay những khoản tiền khổng lồ để phục vụ cuộc sống và dùng cổ phiếu làm tài sản thế chấp. Việc vay mượn này hoàn toàn không bị đánh thuế và thường có lãi suất ưu đãi.

"Hơn nữa, những năm gần đây, mức tăng giá cổ phiếu còn lớn hơn nhiều so với tiền lãi phải trả. Để trả lãi và hoàn lại khoản vay, họ đơn giản là... vay tiếp", bà Ray Madoff chỉ ra.

Tỷ phú cũng có khả năng tránh tối đa việc đóng thuế khi trao tài sản cho con cái. Tại Mỹ, tài sản giá trị từ 15 triệu USD được chuyển giao bằng hình thức cho tặng hay thừa kế sẽ chịu thuế đến 40%. Nhưng thuế thừa kế thực sự không hiệu quả vì đi kèm nhiều điều khoản bảo vệ các doanh nghiệp gia đình, theo bà Ray Madoff.

"Dù trên danh nghĩa hiện nay vẫn tồn tại thuế thừa kế, Quốc hội Mỹ đã không thông qua một điều khoản nào để bịt các kẽ hở trong suốt 35 năm qua. Hệ quả là vô số lỗ hổng cho phép người giàu che chắn tài sản khỏi bị đánh thuế", bà nói.

Do đó, 1% người Mỹ giàu nhất sở hữu khoảng 50.000 tỷ USD tài sản nhưng tổng số tiền thu được từ thuế thừa kế năm 2024 chỉ khoảng 30 tỷ USD, con số mà Elon Musk có thể kiếm được hoặc mất đi trong một ngày.

Theo bà Ray Madoff, hiện thuế thừa kế chủ yếu đóng vai trò như "bình phong" cho những người giàu nhất. Bởi việc duy trì loại thuế này tạo cảm giác rằng các tỷ phú vẫn đang đóng thuế trong khi thực tế họ hưởng lợi nhiều hơn.

Vậy nếu những người Mỹ giàu nhất nộp thuế ít thì gánh nặng thuộc về ai? Chuyên gia cho biết nó rơi vào nhóm người có thu nhập, tức nhận lương hàng trăm nghìn USD mỗi năm. Nhóm này có thể phải nộp tới 50% thu nhập cho thuế tiền lương và thuế thu nhập. Họ là những CEO làm thuê hay lực lượng chuyên gia, bác sĩ.

Bà Ray Madoff lưu ý công chúng đôi khi có những ngộ nhận về các thống kê nhóm người đóng thuế nhiều nhất. Ví dụ, có báo cáo cho biết nhóm 1% thu nhập đứng đầu đóng góp tới 40% tổng thuế thu nhập có thể gây hiểu lầm. Bởi nhóm 1% này là nhóm lao động có thu nhập chịu thuế (chủ yếu là lương, thưởng) cao nhất, không phải nhóm người giàu nhất theo quy mô tài sản họ nắm giữ.

VietBF@sưu tập