Từ 2 ô cửa nhỏ bên góc phải của tầng 1, hàng đàn chim vụt bay ra trong nắng sớm. Tiếng chim kêu rúc rích liên hồi và gần như bất tận làm khuấy động cả một không gian u tịch...
Tất cả các cửa của ṭa nhà đều đóng kín. Lớp bụi thời gian và rêu phong bám trên những mảng tường cho thấy đây là một ngôi nhà khá cổ. Vậy mà chỉ trong một khoảnh khắc nào đó nó đă biến thành... hang yến để hàng ngàn đôi chim yến về trú ngụ làm tổ.
Cho thuê nhà cổ để nuôi chim yến
Mấy năm gần đây, phong trào nuôi chim yến phát triển mạnh mẽ và rầm rộ tại G̣ Công (Tiền Giang). Mảnh đất một thời đi liền với bao chiến công hiển hách của anh hùng dân tộc Trương Định chỉ trong một vài năm cả bầu trời rợp bóng chim yến.
Bà con ở G̣ Công cho biết, muốn nh́n thấy chim yến cứ đến đây vào buổi sáng và chiều. Sáng, chim từ trong tổ bay ra tản đi khắp nơi kiếm mồi và chiều về chúng vần vũ trên bầu trời trước khi chui vào tổ. Mỗi đàn hàng ngàn con và ở đây có ít nhất gần 10 hộ nuôi chim yến.
Việc nuôi chim yến để cải thiện kinh tế gia đ́nh là một việc làm cần khuyến khích. Hiện nay giá thị trường một kg tổ yến lên đến 70 triệu đồng đă kích thích động lực nuôi yến trong người dân lên cao.
Mặt tiền dinh tham biện G̣ Công
Thế nhưng, người dân G̣ Công và những người quan tâm đến vùng đất này đă hết sức bức xúc khi chính UBND thị xă G̣ Công kư hợp đồng với Công ty TNHH Yến G̣ Công cho thuê mặt bằng một ngôi nhà cổ vốn là một trong những công tŕnh xây dựng đầu tiên của thực dân Pháp.
Ngôi nhà cổ nêu trên gọi đúng tên là Dinh chánh tham biện G̣ Công, được xây dựng vào năm 1885, là nơi để quan tham biện (quan đầu tỉnh) làm việc. Dinh tọa lạc trên đường Nguyễn Văn Côn (P.2, Thị xă G̣ Công). Sau này, vào những năm trước 1975 trở thành dinh tỉnh trưởng.
Dinh tham biện hay dinh tỉnh trưởng G̣ Công là một trong những công tŕnh kiến trúc đầu tiên tại miền nam khi thực dân Pháp đặt nền móng đô hộ. Chỉ sau các công tŕnh tại Sài G̣n, công tŕnh dinh tham biện toàn bộ được xây bằng vật liệu được mang từ Pháp sang, là một dinh thự đồ sộ với qui mô một trệt một lầu.
Nằm trong khuôn viên khá rộng, cảnh quan của dinh tham biện rất nên thơ. Từ ngoài đường nh́n vào, dinh tham biện uy nghi ẩn khuất sau những hàng cây cổ thụ đầy bóng mát. Những thảm cỏ xanh ŕ, những bông hoa khoe sắc tô điểm cho ṭa nhà cổ kính một nét đẹp ít nơi nào có được.
Theo người dân, với một công tŕnh kiến trúc bề thế và cổ xưa như thế, đáng lư ra chính quyền nên quan tâm tôn tạo ngăn chặn sự xuống cấp theo thời gian. Ngược lại, từ năm 2006, nơi đây đă trở thành nơi trú ngụ của loài chim. Sự việc này đă làm cho những ai quan tâm đến G̣ Công không khỏi ngỡ ngàng.
Hiện nay, dinh đang trong t́nh trạng xuống cấp nghiêm trọng. Những vết bong, vỡ đă xuất hiện kèm theo những vết nứt trên tường. Hệ thống cửa sổ, cửa ra vào có dấu hiệu bị phân hủy.
Chúng tôi không vào được bên trong dinh, bởi chủ thuê đă bít kín 80% ṭa nhà để làm hang yến, chỉ c̣n chừa lại một ít làm chỗ trú ngụ cho bảo vệ.
Kỹ sư Trần Thuận - Chủ Nhiệm câu lạc bộ sinh vật cảnh Giao Châu kiêm Giám Đốc Cty cổ phần sinh vật cảnh Giao Châu (TP.HCM) cho biết, nơi ở của chim phải có ánh sáng từ mờ tối đến tối, nhiệt độ không khí khoảng 28ºC, độ ẩm 80%. Với những điều kiện khắc nghiệt đó, chắc chắn đơn vị thuê dinh tham biện G̣ Công phải có những sửa chữa cho thích hợp đồng thời tạo độ ẩm bằng cách phun sương đă góp phần làm cho ṭa nhà xuống cấp chóng vánh.
Kinh doanh dưới băi phân chim
Được biết, UBND thị xă G̣ Công đă lập hồ sơ tŕnh UBND tỉnh Tiền Giang công nhận dinh tham biện thành di tích văn hóa cấp tỉnh. UBND tỉnh yêu cầu thị xă phải chấm dứt hợp đồng cho thuê sau đó tôn tạo lại hoàn chỉnh mới được công nhận.
Nếu căn cứ giá cho thuê 30 triệu đồng/năm từ năm 2006 đến nay, số tiền thu được chỉ đến 150 triệu đồng liệu có đủ để bù vào những ǵ đă hư hại từ việc cho thuê làm nhà nuôi yến ?
Trong khi đó, tại chợ G̣ Công, ngôi chợ sầm uất của thị xă, nhiều tiểu thương đă bày tỏ sự bất b́nh khi họ phải kinh doanh dưới nơi trú ngụ của đàn chim yến.
Trong ṿng tṛn là hai ô cửa để chim yến ra vào. Dưới mũi tên là tấm biển ghi rơ “Công ty TNHH Yến G̣ Công”.
Theo bà con, UBND thị xă G̣ Công cũng đă cho phép một đơn vị nuôi chim yến ngay trong nhà lồng chợ để rồi hàng ngày, phân chim được thải xuống rơi trên đầu người bán người mua và trên cả hàng hóa.
Hiện nay, phía trên mỗi sạp hàng là những tấm bạt mà các tiểu thương giăng để chống lại phân chim. Phân chim nhuộm đen cả những tấm bạt này và gây ra mùi hôi khiến cho việc kinh doanh của bà con ngày càng khó khăn.
Trước những phản ứng gay gắt của bà con và những người quan tâm đến văn hóa, môi trường và sự b́nh yên của người dân G̣ Công, ngày 8/4 vừa qua, UBND thị xă G̣ Công đă có buổi họp đi đến quyết định thanh lư hợp đồng với công ty TNHH Yến G̣ Công.
Dịp này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND thị xă cho biết, phải đến hết năm 2011 mới chấm dứt việc nuôi yến và đầu năm 2012 UBND thị xă sẽ tôn tạo lại dinh tham biện để sớm được UBND tỉnh công nhận nơi đây là di tích văn hóa cấp tỉnh.
Riêng với việc chim yến trú ngụ tại chợ G̣ Công, ông Tuấn cho rằng chim yến... tự t́m vào làm tổ trú ngụ. Ông hứa sẽ chỉ đạo ban quản lư chợ t́m biện pháp khắc phục.
Như vậy, dinh tham biện c̣n phải oằn ḿnh chịu trận trong 8 tháng nữa. Tiểu thương và khách hàng chợ G̣ Công c̣n phải tiếp tục hứng phân chim từ trên nóc rơi xuống, bởi... đó là chim trời không sao xử lư được ?
Theo VNN