Chính trường Nhật Bản dậy sóng

Nước Nhật cần một cuộc cải cách hơn bao giờ hết, nhưng các cơ hội hiện ra rất hỗn tạp.

Ảnh: Ông Edano đang được người dân Nhật ủng hộ

Đảng Dân chủ cầm quyền Nhật Bản (DPJ) mất đi ưu thế trong các cuộc bầu cử tại địa phương. Các ứng cử viên khác và những người ủng hộ phe đối lập Đảng Dân chủ Tự do (LDP) đã giành được các vị trí đứng đầu tại các quận chính, Đảng Dân chủ Nhật Bản đã thất bại 70% các cuộc đua với Đảng Dân chủ Tự do để giành các vị trí này.

Mặc dù các cuộc bầu cử không phải là việc trưng cầu dân ý về cương vị lãnh đạo của Thủ tướng Naoto Kan trong thảm hoạ động đất vừa qua, nhưng rõ ràng nó là một sự chỉ trích đối với uy tín của ông. Quan trọng hơn, đó là một phép thử về niềm tin của công chúng đối với Đảng LDP trong việc tái thiết đất nước. Ông Kan rõ ràng đã nhận được những biểu hiện giảm sút uy tín.

Giờ đây, hơn 60 thành viên Đảng DPJ, trong đó bao gồm cựu Thủ tướng Yuki Hatoyama đang gây áp lực yêu cầu ông Kan từ chức. Ông Hatoyama, người đã bị ông Kan thay thế vào tháng 6 năm 2010 đã từng chịu sự chỉ trích gay gắt của công luận khi ông này vẫn tỏ ra trung thành với ông Ichiro Ozawa - người đứng đầu Đảng DPJ trong việc làm suy yếu uy tín Thủ tướng. Đảng LDP cũng vẫn duy trì áp lực trong việc đòi hỏi ông Kan từ chức.

Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận không cho thấy sự ủng hộ quá mạnh mẽ đối với Đảng LDP, cũng như đối với bất kỳ chính trị gia nào khác. Đúng hơn, đó là các cuộc tranh giành quyền lực khi mà công chúng mất đi niềm tin vào bất kỳ một quan chức Nhật Bản nào được bầu. Các nhà bình luận đang cảm thấy ngày càng mệt mỏi vì cứ phải nhắc đi nhắc lại những lời chỉ trích giống nhau của các chính trị gia, trong khi người dân Nhật Bản đã có những đầu mục để chỉ ra những vấn đề đang bị “che khuất” của đất nước.

Những đau buồn và mất mát trong trận động đất và sóng thần khủng khiếp vào ngày 11/3 vừa qua cũng chỉ nối dài thêm những buồn lo từ lâu đối với nền kinh tế của đất nước, ngoại trừ những hành động dũng cảm của người dân Nhật Bản. Hiện tại, Đảng DPL đang phải đối mặt với những cơn giận dữ của các cử tri. Họ đã mất đi hai nhà lãnh đạo là ông Ozawa và ông Hatoyama chỉ trong vòng hai năm và một vài người tin rằng ông Kan có thể bám trụ được lâu hơn nữa. Đảng đã bị chia rẽ sâu sắc và việc các bè phái đang định hình báo trước các mâu thuẫn nội bộ sẽ trở nên gay gắt hơn. Đây là thời điểm Nhật Bản cần một sự thống nhất khăng khít, sự lãnh đạo sáng suốt để có thể tin tưởng vào các chính sách cần thiết cho công cuộc tái thiết và phát triển đất nước.

Có thể có một tương lai đầy hứa hẹn ở phía cuối đường chân trời. Người phát ngôn Nội các Yukio Edano, một gương mặt quen thuộc với công chúng của chính phủ trong suốt cuộc khủng hoảng thiên tai vừa qua đang nổi lên như là một ứng cử viên sáng giá. Ngược lại, ông Kan lại bị chỉ trích vì đóng một vai trò “nấp sau cánh gà” còn ông Edano lại phải đối mặt hàng ngày với báo chí và truyền thông. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy rằng công chúng đang rất quan tâm và ủng hộ ông Edano.

Ông Edano năm nay mới 47 tuổi, ông là một trong những người thuộc hế hệ trẻ của Đảng DPJ. Nếu so sánh với các ông Kan, Ozawa và Hatoyama, những người đã ở độ tuổi 60 thì ông Edano là người đại diện trẻ cho hệ thống chính trị của Nhật Bản trong kỷ nguyên tới. Những nhân vật khác trong Đảng DPJ đang được công luận quan tâm bao gồm cựu Ngoại trưởng Seiji Maehara và ông Goshi Hosono - người được chỉ định phụ trách các vấn đề liên quan đến khủng hoảng hạt nhân, thoả thuận với Công ty Điện lực Tokyo (Tepco), và khắc phục sự cố hạt nhân tại Fukushima.

Trong hệ thống nghị viện của Nhật Bản, một vài nhà lãnh đạo mang tầm cỡ quốc gia tiến thân từ việc lãnh đạo tại địa phương, chẳng hạn như Thị trưởng hoặc thống đốc. Nói cách khác, một sự chuyển giao thế hệ rốt cục sẽ phải xảy ra trên chính trường Nhật Bản. Cho dù là Đảng DPJ hay Đảng LDP nắm quyền đi chăng nữa thì cũng sẽ xảy ra cuộc chạy đua giữa các phe phái và kết quả là dẫn đến sự khác nhau giữa một nước Nhật Bản vẫn tiếp tục duy trì sức mạnh quyền lực và một nước Nhật Bản trở nên bị suy yếu dần. Khi đưa vào những điều kiện này, các nhà chính trị gia trẻ tuổi Nhật Bản nên thừa nhận nguyên tắc này và không nên do dự thực hiện một cuộc cải tổ mạnh mẽ đối với xã hội của mình.

Chí Thành
(Người đưa tin)