Chuyến thăm của Thủ tướng Pakistan Yusuf Raza Gilani đến Trung Quốc bắt đầu từ ngày hôm nay (17/5) sẽ cho phép Islamabad phát đi thông điệp rằng họ có một cường quốc khác để dựa vào khi quan hệ của họ với Mỹ đang trở nên xấu đi sau cái chết của Bin Laden.
Thủ tướng Trung Quốc (bên trái) và Thủ tướng Pakistan.
Chuyến thăm của ông Gilani là một phần trong các hoạt động kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Pakistan và Trung Quốc. Tuy là chuyến thăm đã được lên kế hoạch từ trước nhưng việc Bắc Kinh lên tiếng ủng hộ Pakistan vào thời điểm này là đặc biệt đúng lúc và có lợi cho Islamabad.
"Chuyến thăm này sẽ chứng tỏ cho Mỹ, công chúng Pakistan và rộng hơn là cả thế giới thấy rõ, Pakistan có những sự lựa chọn khác ngoài Mỹ," ông Andrew Small, một nhà nghiên cứu thuộc Quỹ Marshall Đức ở Brussels và chuyên nghiên cứu về vai trò của Trung Quốc ở Pakistan, đã nhận định như vậy.
Theo ông Small, “không có dấu hiệu nào chứng tỏ Trung Quốc sẽ nhảy vào đôi giày của Mỹ nhưng nước này sẽ đóng vai trò là một con bài mặc cả” hữu ích cho Islamabad.
Quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Pakistan với đồng minh thân cận cũng là nhà tài trợ chính - Mỹ đã trở nên xấu đi rất nhiều sau khi Washington đơn phương tự ý thực hiện một cuộc đột kích vào lãnh thổ Pakistan nhằm tiêu diệt Bin Laden. Sau khi tiêu diệt được Bin Laden, nhiều quan chức Mỹ còn lên tiếng chỉ trích, cáo buộc Pakistan che chở cho trùm khủng bố khét tiếng thế giới. Thậm chí, một số nghị sĩ Mỹ còn yêu cầu Washington cắt đứt những khoản viện trợ khổng lồ của họ cho Pakistan.
Đúng lúc này thì Thủ tướng Gilani có chuyến thăm đến Trung Quốc. Những cái bắt tay thật chặt, những nụ cười thân thiết giữa quan chức hai nước Trung Quốc và Pakistan sẽ là lời nhắc nhở cho Mỹ về thực tế họ cần ai.
Ở thủ đô Bắc Kinh, Thủ tướng Gilani sẽ được đón chào nhiệt liệt và không lo phải bị công chúng chỉ trích.
"Ít nhất, với chuyến thăm này, Pakistan có thể nói với Mỹ rằng họ vẫn còn Trung Quốc để quay sang và Trung Quốc chắc chắn sẽ thể hiện sự ủng hộ Pakistan để giúp nước này vượt qua khó khăn hiện nay," ông Hu Shisheng, một chuyên gia về quan hệ giữa Trung Quốc với các nước Nam Á ở Viện Quan hệ Quốc tế Hiện đại Trung Quốc, cho biết.
Trong một bài phát biểu trước quốc gia về cái chết của Bin Laden, Thủ tướng Gilani đã miêu tả Trung Quốc là “một người bạn trong mọi hoàn cảnh” của Pakistan. Trong khi đó, Mỹ được coi là người bạn không đáng tin cậy của Pakistan dù đã rót vào nước này hàng tỉ USD tiền viện trợ.
Các quan chức và báo chí Trung Quốc ám chỉ họ sẽ sử dụng chuyến thăm 4 ngày của Thủ tuớng Gilani là cơ hội để xây dựng hình ảnh Trung Quốc là một đối tác kiên định, đáng tin cậy, không giống như một Washington hay thay đổi và hay xâm phạm lợi ích của nước khác.
"Mỹ đã không những không tự chỉ trích bản thân về hành động đơn phương xâm phạm chủ quyền Pakistan mà còn lấy Pakistan làm nơi để trút giận vì chính những sai lầm của họ trong cuộc chiến chống khủng bố," một bài xã luận của phiên bản tiếng nước ngoài của tờ People's Daily, tờ báo chính thức của Trung Quốc, đã bình luận như vậy.
Người Trung Quốc chắc chắn sẽ chiều lòng Pakistan bởi Pakistan là một đồng minh chiến lược của họ trên mặt trận chính trị. Quan hệ với Pakistan sẽ giúp Trung Quốc đối trọng với Ấn Độ và với lợi ích của Mỹ trong khu vực. Trong khi đó, mối quan hệ thương mại với Trung Quốc ngày càng trở nên quan trọng với nền kinh tế yếu kém của Pakistan. Trung Quốc cũng đóng vai trò quan trọng đối với quá trình mở rộng năng lượng hạt nhân của Pakistan bất chấp sư lo lắng của Washington, New Delhi và nhiều nước khác.
Pakistan và Mỹ vẫn cần nhau
Bất chấp việc Pakistan đang tìm đến Trung Quốc để làm Mỹ lo lắng nhưng các nhà phân tích đều tin rằng, Pakistan và Mỹ vẫn rất cần đến nhau và quan hệ liên minh giữa họ vẫn được duy trì dù có những mâu thuẫn, rạn nứt.
Cái chết của Bin Laden không có nghĩa là cuộc chiến chống khủng bố đã kết thúc. Mỹ vẫn cần sự hợp tác của Pakistan trong các chiến dịch chống khủng bố trong tương lai và trong cuộc chiến đang diễn ra ở Afghanistan. Được biết, hiện tại, có hai kẻ thù hàng đầu của Mỹ đang ẩn náu ở Pakistan. Đó là thủ lĩnh Taliban và nhân vật số hai của tổ chức Al-Qaeda. Nếu Mỹ mất đồng minh Pakistan thì cuộc chiến chống khủng bố và cuộc chiến của họ ở Afghanistan sẽ rơi vào khó khăn thực sự.
Hiểu rõ điều này, Washington mới đây đã phái Thượng nghị sĩ John Kerry đến Pakistan để giải quyết những bất đồng giữa hai nước. Và dù nhều nghị sĩ Mỹ kêu gọi ngừng viện trợ cho Pakistan nhưng Washington đã không làm như vậy. Thượng nghị sĩ Kerry khẳng định, quan hệ giữa Mỹ với Pakistan quá quan trọng nên không cho phép có sự rạn nứt chỉ vì chiến dịch tiêu diệt Bin Laden.
Không chỉ Mỹ cần Pakistan mà bản thân Pakistan cũng không thể thiếu Mỹ. Chính phủ Pakistan dựa quá nhiều vào viện trợ kinh tế và an ninh của Mỹ -khoảng 20 tỉ USD trong vòng 10 năm qua. Vì thế, họ sẽ không mạo hiểm phá vỡ mối quan hệ đồng minh với Mỹ. Hơn nữa, Pakistan không dám trông chờ vào Trung Quốc bởi cường quốc này không muốn can thiệp vào tình hình chính trị bất ổn ở Pakistan. Bắc Kinh không muốn làm ảnh hưởng đến lợi ích của họ và không muốn làm Ấn Độ - một đối tác thương mại lớn của họ, nổi giận.
Rõ ràng, bất chấp những khó chịu trong quan hệ hai nước gần đây, Mỹ và Pakistan được tin là sẽ tiếp tục giữ quan hệ đồng minh, hợp tác chặc chẽ với nhau bởi mỗi bên đều vẫn có được những điều họ muốn từ phía đối tác. Đúng như câu nói nổi tiếng: “Không có bạn bè vĩnh viễn mà chỉ có những lợi ích vĩnh viễn".
Vân Linh - (tổng hợp)
VnMedia
Giận Mỹ, Pakistan quay sang Trung Quốc
