Người con gái sông Lam 40 năm tìm mộ người yêu

Chưa một lần mặc áo cưới, nhưng người con gái ngày ấy vẫn nguyện thờ tình yêu với bạn trai vĩnh viễn nằm lại dưới huyệt sâu nơi chiến tuyến. Đằng đẵng gần 40 năm trời, chị vẫn ở vậy, khăn gói tìm mộ người yêu.

Lời hẹn thề của mối tình đầu và duy nhất

Đó là cô thanh niên xung phong (TNXP) Phùng Thị Huệ (SN 1950), hiện đang sinh sống tại thôn Hội Tiến, xã Xuân Hội, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). 16 tuổi, cái tuổi trăng tròn chị đã trót mang lời thề tình yêu với một chiến sĩ bộ đội, để rồi suốt gần 40 năm qua chị vẫn mang trong mình mối tình âm dương cách biệt đó.

Căn nhà nhỏ của chị Huệ nằm bên bờ sông Lam thơ mộng. Vừa bước vào cửa chúng tôi đã nghe mùi nhang ngào ngạt bay ra, chị bảo vừa thắp cho anh nén hương, những ngày này anh ở dưới đó không biết mọi người đang hướng về anh và mọi người không, chứ riêng chị, suốt mấy chục năm qua vẫn nhang khói đầy đủ cho người chồng chưa cưới nhưng đã hẹn thề với nhau trọn đời.

Lật ngược ký ức, chị hồi tưởng câu chuyện của mình như cuốn phim quay chậm. Năm 1966, khi vừa tròn 16 tuổi, chị đã tình nguyện viết đơn xin gia nhập Đoàn thanh niên xung phong lên đường chiến đấu làm nhiệm vụ, giữ vững hậu phương.

Chị Huệ bên di ảnh của người yêu

Dưới mưa bom đạn lửa, đang tuổi thanh xuân, nhưng chị và đồng đội không còn biết sợ hãi gì, mà chỉ biết suốt ngày làm việc không nghỉ tay san lấp hố bom mở đường cho đoàn xe hậu phương vào chiến trường chiến đấu bảo vệ tổ quốc.

Suốt 4 năm tham gia chiến đấu chị cùng đồng đội luôn hoàn thành nhiệm vụ. Và rồi cũng trong chiến trường này chị gặp anh, người chiến sỹ Đặng Xuân Thọ ở cùng đơn vị. Tình yêu sét đánh ngay lần đầu tiên bắt gặp ánh mắt trìu mến của anh. Từ đó hai trái tim hòa cùng một nhịp, yêu thương lúc nào không hay biết, với lời thề sắt son, hẹn ước, hẹn ngày trở về xây dựng hạnh phúc khi đất nước hoàn toàn được giải phóng.

Sau 4 năm tham gia chiến đấu ở chiến trường, chị Huệ bị thương nên được xuất ngũ trở về quê tham gia công tác sản xuất, hoạt động đoàn đội ở địa phương. Còn anh Thọ thời gian này cũng được cử đi học ở trường trung học Hàng Hải – Hải Phòng. Hơn một năm sau mẹ và em trai anh Thọ bị trúng bom và mất ở quê nhà. Anh Thọ nghỉ học tiếp tục lên đường vào chiến trường B chiến đấu.

Chị Huệ rưng rưng nước mắt nhớ lại: “Cái ngày anh mang ba lô bước lên xe vào chiến trường B chỉ kịp nói với tôi một câu: Em ở nhà chờ anh trở về. Tôi động viên anh: Anh cứ an tâm lên đường, em ở nhà dù 5 năm, 10 năm, 20 năm hay cả cuộc đời em chờ anh trở về”.

Anh mới đi có mấy ngày nhưng chị cảm thấy nhớ da diết. Rồi thư từ chiến trường gửi đi, thư từ hậu phương gửi lại. Khi có người ở chiến trường về, anh gửi cho chị chiếc gối thêu hình con chim, lưỡi trăng, 5m vải. Ở nơi quê nhà chị mỏi mòn chờ ngày chiến thắng mong anh trở về để xây đựng gia đình.

Gần 40 năm lẻ bóng và đi tìm hài cốt người yêu

Từ ngày xa anh, đêm nào chị cũng mơ thấy anh. Cho tới một đêm chị mơ thấy người anh bê bến bùn đất máu ướt đẫm người. Sợ hãi, chị giật mình tỉnh giấc hốt hoảng trong lòng thấy bất an. Rồi mấy tháng sau, chị nhận giấy báo tử của em trai ruột mình Phùng Thanh Bình cùng với giấy báo tử của người yêu, tê tái biết rằng anh đã anh dũng nằm xuống đúng vào thời điểm xảy ra giấc mơ đau đớn đó.

Từ đó, năm tháng đi qua, tuổi thanh xuân cũng dần biến mất, bố mẹ thúc giục đi lấy chồng nhưng chị luôn tìm cách từ chối nhiều chàng trai đến ngỏ lời. Chị quyết giữ trọn mối tình chung thuỷ, thề hẹn sắc son với người chiến sĩ Đặng Xuân Thọ đã hi sinh.

Dù đã tìm được mộ người yêu nhưng niềm vui với chị vẫn chưa trọn, nét ưu tư vẫn hằn trên khuôn mặt của chị.

Không lấy chồng, chị xin bố mẹ làm căn nhà 2 gian bên bờ sông Lam để lập bàn thờ thờ di ảnh của anh, còn gian ngoài cũng chỉ vừa đặt cái giường. Chị hứa với lòng sẽ quyết tâm đi tìm mộ anh.

Dù chưa một lần được làm vợ, làm mẹ nhưng chị tự coi mình là con dâu của gia đình anh. Hàng năm, cứ đến ngày anh hy sinh và ngày 27/7, chị đều làm giỗ cho anh cẩn thận. Những lúc nhớ anh, chị vẫn dở sổ viết những dòng nhật ký đẫm nước mắt.

Rồi chị bắt đầu tự mình mò mẫm đi tìm mộ anh. Với tờ giấy báo tử số 215 do Đại tá Hồ Bá Phúc ký ngày 1/6/1974, ghi vỏn vẹn mấy dòng, báo ân liệt sĩ Đặng Xuân Thọ hy sinh ngày 26/1/1973, tại mặt trận phía Nam, thi hài mai táng gần khu vực riêng của đơn vị gần mặt trận.

Năm 1989, một cơn lũ khủng khiếp tràn qua, căn nhà và toàn bộ tài sản của chị bị nước lũ cuốn trôi ra biển. Chị không tiếc của nhưng chị thấy đau đớn khi những kỷ vật tỉnh yêu của hai người gồm hai cuốn nhật ký, thư từ bị mất hết. Không nản chí, chị vẫn ngày ngày đi bán cá kiếm tiền, dựng một căn nhà khác nho nhỏ ven dòng sông Lam để có chỗ đặt bàn thờ cho người yêu.

Mối tình sâu nặng đã khuất nhưng với lời thề chung thủy sắt son năm xưa không thể nguôi ngoai trong lòng người con gái sông Lam.

Suốt gần 40 năm qua chị sống một mình làm lụng chắt chiu, cộng với đồng lương ít ỏi, chị đã lặn lộn khắp mọi miền từ Bắc chí Nam, đến nhiều nghĩa trang Trường Sơn, Khe Sanh, đường 9 nhưng vẫn bặt vô âm tín.

Bước chân hành trình đi tìm người yêu của chị hầu hết hằn trên các tỉnh trong nước. Chưa tìm thấy hài cốt người yêu trong lòng chị lo lắng không yên, mỗi năm chị bắt xe vào tận trong Nam, nơi anh đã hi sinh mong tìm được hài cốt người chiến sỹ quả cảm. Vừa hỏi thông tin vừa xác định tìm mộ...thời gian đã hơn mấy mươi năm, sức khỏe yếu đi mái tóc đã chuyển sang màu sương bạc trắng, cảnh vật cũng đã thay đổi, từ bãi ngô nương dâu, đồi núi hố bom giờ không con nguyên vẹn khiến việc tìm lại hài cốt người yêu không hề dễ.

Và cứ thế suốt mấy chục năm qua chị vẫn lẻ bóng đi tìm hài cốt anh Thọ mong sớm đưa anh về quê nhà yên nghỉ. Khi trái gió trở trời vết thương trên đầu lại đau nhức nhưng chị vẫn cố tìm được hài cốt của anh. Nỗi khát vọng của chị mãi mang nặng lời nguyện thề thủy chung, tình nghĩa sâu thẳm suốt cả cuộc đời luôn ám ảnh làm chị day dứt khi mộ anh chưa tìm thấy.

Mấy chục năm nay chị Huệ vẫn hằng ngày lo hương khói thờ cúng người yêu chưa cưới.

Mãi đến năm 2010 tâm nguyện của chị mới trở thành sự thật. Cách đó không lâu, chị may mắn gặp ông Sáu - trước cùng đơn vị với anh Thọ ở Sư đoàn 324. Ông vẫn nhớ như in nơi chôn cất liệt sĩ Thọ ở xã Hậu Mỹ, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Chị Huệ cùng 3 người em của liệt sỹ Thọ đã vào xã Hậu Mỹ, huyện Cái Bè để tìm mộ anh.

Sáng ngày 22/8/2010, người nhà liệt sĩ Thọ phối hợp cùng chính quyền xã Hậu Mỹ, huyện Cái Bè đã tìm được hài cốt liệt sỹ Đặng Xuân Thọ và làm lễ truy điệu tại xã Hậu Mỹ, huyện Cái Bè.

Sau 3 ngày ở lại Tiền Giang, liệt sỹ Đặng Xuân Thọ đã được đưa về an nghỉ tại nghĩa trang xã Xuân Mỹ, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Anh đã trở về quê với rất nhiều đồng đội sau hàng chục năm nằm lại ở miền sông nước qua những nỗ lực tìm kiếm không ngừng nghỉ của người yêu.

Giờ đây, chị Phùng Thị Huệ đã bước sang tuổi 61. Thế nhưng trong đời chị chưa một lần được mặc áo cưới, được hưởng cái đêm tân hôn ngọt ngào…

Tuy nhiên những điều đó không làm chị buồn mà chị buồn và ân hận vì ngày đó nếu chị nhận lời cưới anh thì có lẽ anh đã không hi sinh và chị không lẻ bóng như vậy. Đó là cái lần anh bỏ học về đòi cưới nhưng chị không đồng ý vì còn trẻ. Giờ đây khi đã tìm được mộ người yêu nhưng niềm vui đối với chị không trọn, chị vẫn luôn day dứt vì điều đó.

Bài thơ chất chứa nỗi niềm ưu tư của chị Huệ lưu trong cuốn nhật ký hành trình đi tìm mộ người yêu.

Người ta để tang, để tang có hạn

Còn em đây tang hận tang hờ

Duyên kia nhãn lệ bơ vơ

Thân em chiếc bóng đợi chờ khoảng không

Anh đi vì quê hương non sông

Máu hiên ngang dòng máu phi thường

Tình kia anh đoái anh thương

Phương trời giữ gót quê hương tìm về

Tìm đồi thông xưa kia hẹn ước

Tìm đồi thông ngày trước hẹn hò

Tìm người chung một con đò

Sông sâu biển cạn dặn dò có nhau

Tìm người biết vàng thau phân biệt

Kiếp hoa đời ngắn ngủi cùng cam...


Hồng Thịnh
Theo Bưu Điện Việt Nam